Αν μελετήσει κανείς τη δομή της ΕΕ, μπορεί να διαπιστώσει ότι το όλο οικοδόμημα κτίζεται με μεθοδικό τρόπο και με συγκεκριμένο σκοπό. Την όσο γίνεται πιο αποτελεσματική λειτουργία αυτού του οργανισμού, προκειμένου να εφαρμόζονται κρατικομονοπωλιακές ρυθμίσεις σε διακρατικό επίπεδο, προς όφελος του μονοπωλιακού κεφαλαίου. Μια τέτοια ιμπεριαλιστική ένωση πρέπει να διαθέτει τα αναγκαία θεσμικά όργανα και μηχανισμούς, προκειμένου να επιβάλει τη θέληση των καπιταλιστών στους λαούς των κρατών - μελών, σύμφωνα και με τις Συνθήκες που συγκροτούν το συγκεκριμένο οικοδόμημα. Σύμφωνα λοιπόν με τα "αρχιτεκτονικά" σχέδια που άρχισαν από τη Συνθήκη της Ρώμης και ολοκληρώθηκαν στη Συνθήκη του Αμστερνταμ, η Ευρωπαϊκή Ενωση, όπως και κάθε κράτος, διαθέτει όργανα που, με βάση τις διακρατικές συμφωνίες στα πλαίσια της Ενωσης, φροντίζουν το καθένα να ασκούν τα θεσμικά τους καθήκοντα σε συμφωνία με τη χρηματιστική ολιγαρχία των κρατών - μελών και προς όφελός της. Ετσι υπάρχει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, τα Συμβούλια Υπουργών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν), το Ευρωκοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με αρμοδιότητα στο νομισματικό και πιστωτικό τομέα, δημιουργήθηκε για την πιο αποτελεσματική δράση των μονοπωλίων και του χρηματιστικού κεφαλαίου στα πλαίσια της ΕΕ. Αν και τυπικά εμφανίζεται με ανεξέλεγκτη δράση, και μόνο η διαμάχη ανάμεσα στη γερμανική και τη γαλλική κυβέρνηση για το διορισμό του προέδρου της δείχνει ότι δεν είναι έτσι ακριβώς, οι κυβερνήσεις των ισχυρών ιμπεριαλιστικών κρατών ενδιαφέρονται για τον έλεγχο και κατεύθυνση στη δράση της. Πρόσφατα επίσης εκφράστηκαν απόψεις από τη γερμανική πλευρά ότι χρειάζεται να ξαναδούν στα πλαίσια της πολιτικής της ΕΕ τη σχέση τράπεζας -πολυεθνικών και κυβερνήσεων. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει ολοένα και πιο διευρυνόμενες αρμοδιότητες, ενώ το Ευρωκοινοβούλιο, με γνωμοδοτικό ρόλο, παραμένει χωρίς ουσιαστικές αρμοδιότητες. Κατά τη διαμόρφωση της Συνθήκης του Αμστερνταμ επιχειρείται να προωθηθούν τα σχέδια για τη δημιουργία ενός στρατού και μιας αστυνομίας. Για το ρόλο του στρατού προορίζεται η Δυτικοευρωπαϊκή Ενωση, αλλά δεν κατέληξαν, για το ρόλο της αστυνομίας θεσμοθετήθηκε η Ευρωπόλ. Ορισμένες από τις αρμοδιότητες των εθνικών κρατικών οργάνων παραχωρούνται στα κοινοτικά όργανα, αλλά αυτό καθόλου δε σημαίνει αποδυνάμωση του κάθε κράτους και της δράσης των θεσμών σε κάθε κράτος.

* * *

ΤοΣυμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Συγκροτείται από τους ηγέτες των κρατών - μελών, συνεδριάζει τακτικά κάθε έξι μήνες, αλλά και πολλές φορές εκτάκτως. Χαράζει τις γενικές πολιτικές κατευθύνσεις της Ενωσης και αποφασίζει για όλες τις πτυχές αυτών των πολιτικών.

Το Συμβούλιο Υπουργών. Αποτελείται από τους υπουργούς του κάθε κράτους - μέλους. Η σύνθεσή του μεταβάλλεται ανάλογα με τα θέματα της ημερήσιας διάταξης (Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας, Οικονομίας, Εξωτερικών κ. ο. κ.), χαράζουν κατευθύνσεις στους δικούς τους τομείς, που επίσης εφαρμόζονται με ανάλογη πολιτική που ασκείται από τα κράτη - μέλη.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.Αποτελείται από επιτρόπους που προέρχονται από όλα τα κράτη - μέλη. Ο πρόεδρός της ορίζεται από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αποφασίζει για τις κατευθύνσεις σε διάφορους τομείς, τις οποίες εφαρμόζουν τα κράτη - μέλη, προσαρμόζοντας την πολιτική τους σ' αυτές, και είναι υπό την εποπτεία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Το Δικαστήριο και το Πρωτοδικείο.Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποτελείται από δεκατρείς δικαστές και έξι εισαγγελείς. Το 1989 δημιουργήθηκε και ένα Πρωτοδικείο αποτελούμενο από δώδεκα δικαστές.

Το Ελεγκτικό Συνέδριο.Ολες οι χρηματικές δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Ενωσης ελέγχονται από το Ελεγκτικό Συνέδριο το οποίο αποτελείται από δώδεκα μέλη, που ορίζονται ομόφωνα από το Συμβούλιο.

Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και η Συμβουλευτική Επιτροπή ΕΚΑΧ. Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, με γνωμοδοτικό κυρίως χαρακτήρα, συγκροτείται από μέλη που εκπροσωπούν τους εργοδότες, τους εργαζόμενους και πολλές άλλες ομάδες, όπως γεωργούς ή καταναλωτές.

Η Επιτροπή των Περιφερειών. Η Επιτροπή αυτή δημιουργήθηκε πρόσφατα από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ και τα μέλη της εκπροσωπούν τις τοπικές και περιφερειακές αρχές.

Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Εχει έδρα το Λουξεμβούργο, χρησιμοποιεί τις χρηματοοικονομικές αγορές για τη χρηματοδότηση των επενδύσεων, εντός και εκτός της ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναφερθήκαμε ήδη πιο πάνω.