Καθημερινές ιστορίες ανθρώπων στο στενό ή ευρύτερο περίγυρό μας, στην πρωτεύουσα, είτε σε μεγάλη πόλη, όπως η Καβάλα. Τέτοιας υφής δρώμενα γίνονται αντικείμενο δημιουργίας, στο τελευταίο μυθιστόρημα του Φαίδωνα Πατρικαλάκη.

Ο συγγραφέας κρύβοντας ανεξάντλητη δύναμη έκφρασης, δεν αρκείται στην πλούσια δράση του ως ενδυματολόγος - σκηνογράφος (έχει συνεργαστεί με μεγάλα θέατρά μας, Κουν, Εθνικό Θέατρο, ΚΘΒΕ, ΔΗΠΕΘΕ και θέατρα του εξωτερικού) και ζωγράφος. Τον πιέζει η πραγματικότητα με τις άπειρες εκφάνσεις της κι επιδίδεται να τη βγάλει στην επιφάνεια, για να μείνουν χαραγμένες κάποιες αλήθειες, κάποιες αρχές και κυρίως για να ακουστεί πάλι σαν αριστοτελική κάθαρση: "λες και να 'χουν, ποτέ τελειωμό τα βάσανα και οι καημοί του κόσμου".

Οι χαρακτήρες των προσώπων ξεδιπλώνουν τις ιδιαιτερότητές τους, καθώς ευθυγραμμίζονται με τη δοσμένη ηθική της ελληνικής κοινωνίας, κι ο δημιουργός τους με την ακονισμένη παρατηρητικότητα του ζωγράφου, τονίζει τις βασικότερες πλευρές τους. Η ιδιότητά του αυτή γίνεται αντιληπτή στις διάφορες αναλύσεις που υπάρχουν στο κείμενο για τον Ντεγκά, κυρίως για τη ζωγραφική και την τέχνη γενικότερα.

Δε λείπουν από την πυκνοϋφασμένη πλοκή και τα έθιμα του τόπου μας, που τα φύλαξαν σεβαστικά μαζί με ό,τι κατάφεραν να διασώσουν από τις χαμένες πατρίδες, πρόσφυγες από την Καππαδοκία (κεντρικά πρόσωπα του μύθου). Εθιμα που για πρώτη φορά, εμείς τουλάχιστον, γνωρίζουμε (άμα πέθαινε ξαφνικά ένας νέος ή νέα οι γονείς μπορεί να έψαχναν και δέκα χρόνια για να του βρουν ταιριαστό σύντροφο στο αιώνιο ταξίδι. Επακολουθεί γάμος συμβολικός με κουφέτα και κόλλυβα κι οι γονείς ησυχάζουν ότι το παιδί τους δε θα μείνει ποτέ μόνο).

Ωραίες περιγραφές από διάφορες περιοχές, ζωηρές κι ευαίσθητες πινελιές, διανθίζουν το γραπτό λόγο (Καππαδοκία, Διακοφτό, Θάσος) και παντού το γλωσσικό όργανο, λιτό κι απλό.

Γεύσεις για τη ζωγραφική του Φαίδωνα Πατρικαλάκη προσκομίζουμε από το εξώφυλλο του βιβλίου, που ο ίδιος φιλοτέχνησε.

(Εκδόσεις "Κέδρος")

Ευγενία ΖΩΓΡΑΦΟΥ