Στην κορυφή της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας εμφανίζεται ένα διαμορφωμένο σύστημα μιας χούφτας χωρών - η Ομάδα των 7 ισχυρότερων ιμπεριαλιστικών χωρών που ασκούν την κυριαρχία τους και δυναμώνουν την καταπίεση στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου, μέσα από ένα πυκνό δίχτυ διεθνών οργανισμών, συμφωνιών, απειλών και εκβιασμών. Οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και οι 4 ευρωπαϊκές χώρες ηγούνται στα τρία ιμπεριαλιστικά κέντρα που έχουν σχηματιστεί. Τελευταία, κάτω από ένα ειδικό καθεστώς συμμετέχει και η Ρωσική Ομοσπονδία. Γύρω όμως από τις ηγετικές δυνάμεις και τα κέντρα τους εμφανίζεται ένας ορισμένος αριθμός χωρών που διαδραματίζουν το ρόλο του περιφερειάρχη της ιμπεριαλιστικής πολιτικής, άλλες διεκδικούν αυτόν τον ρόλο, άλλες βρίσκονται σε λίγο - πολύ μόνιμη θέση εξάρτησης, είναι υποδεέστερες, άλλες λειτουργούν σαν απλά πιόνια. Υπάρχουν χώρες και εδώ θα αναφέρουμε τη δική μας χώρα, που βρίσκονται μέσα σε ένα πεδίο οξυμένων ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων ανάμεσα στις ηγετικές χώρες, παίζουν διπλό και διπρόσωπο ρόλο του θύτη σε βάρος λαών και του θύματος.

Γενική εκτίμηση είναι, ότι οι ΗΠΑ κατέχουν σήμερα ηγετική θέση στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα. Βεβαίως τα στοιχεία που όλοι γνωρίζουμε πιστοποιούν μια τέτοια εκτίμηση. Αν και δεν πρέπει να υποτιμούμε εκτιμήσεις διεθνών οργανισμών και παραγόντων που θεωρούν ότι ο ανταγωνισμός π. χ. της ΕΕ και των ΗΠΑ δεν έχει κριθεί ακόμα, βρίσκεται σε εξέλιξη. Αλλοι θεωρούν ότι το παιχνίδι είναι κερδισμένο σήμερα από τις ΗΠΑ, ενώ άλλοι προβλέπουν ότι η βαθιά κρίση των ΗΠΑ είναι μπροστά μας.

Το πρόβλημα είναι ότι πολλές φορές η διαπίστωση για τον ηγεμονικό ρόλο των ΗΠΑ χρησιμεύει ως άλλοθι για την άμβλυνση της ευθύνης των άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων σε κρίσιμα ζητήματα όπως ο πόλεμος κατά της Γιουγκοσλαβίας. Στη χώρα μας, και όχι μόνο, γίνεται προσπάθεια να εμφανιστεί η συμμετοχή της ΕΕ στον πόλεμο σαν δείγμα αδυναμίας και όχι σαν συνειδητή ταξική επιλογή. Ολα τα στοιχεία δείχνουν ότι η επιδρομή κατά των εργατικών κατακτήσεων έχει γενικότερο ταξικό χαρακτήρα, δεν προκύπτει αποκλειστικά από την ηγεμονία των ΗΠΑ αλλά από τις ανάγκες του καπιταλιστικού συστήματος. Δεν πρέπει επίσης να λησμονείται ότι η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας ξεκίνησε από ευρωπαϊκή πρωτοβουλία με τη σφραγίδα της Γερμανίας, ότι η ΕΕ προκάλεσε την παρέμβαση των ΗΠΑ πέρα και ανεξάρτητα από τη διάθεση των ΗΠΑ να μην αφήσουν την υπόθεση σε ευρωπαϊκό και μόνο επίπεδο.

1. Στο επίκεντρο της προσοχής μας πρέπει να είναι κατά τη γνώμη μας οι αυξανόμενες κοινωνικές επιπτώσεις που προκύπτουν από τις αλλαγές στη διάρθρωση της απασχόλησης και της οικονομίας (αύξηση κερδών και ραγδαία αύξηση της ανεργίας, καθήλωση και πτώση μισθών ενώ αυξάνεται η παραγωγικότητα των εργαζομένων). Πρόκειται βεβαίως και για επιπτώσεις στην πολιτική συνείδηση και συμπεριφορά των εργαζομένων, των νέων, των γυναικών και άλλων τμημάτων της κοινωνίας. Δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο ότι σε ορισμένες χώρες αναπτύσσονται θετικές τάσεις που πρέπει να στηριχτούν: όλο και πιο συχνά ξεσπούν απεργιακές και άλλες κινητοποιήσεις των εργαζομένων που δεν έχουν την έγκριση αυτών των συνδικαλιστικών ηγεσιών ή και είναι σε ευθεία αντίθεση και αμφισβήτηση της πολιτικής της ταξικής συνεργασίας που ακολουθούν. Αυτό είναι ένα σημαντικό στοιχείο εκδήλωσης υγείας από την πλευρά των εργαζομένων και της θέλησής τους να παλέψουν για να εμποδίσουν τους καπιταλιστές να κάνουν τις συνθήκες ζωής και δουλιάς τους συνεχώς χειρότερες.

Αυτή η πάλη της εργατικής τάξης εκφράζει μόνο μια πλευρά της σύγκρουσής της με το κεφάλαιο, την πλευρά της αντίστασης στην τάση προς μια αυξανόμενη επιδείνωση της κατάστασής της στην αστική κοινωνία. Η σύγκριση των αποτελεσμάτων αυτής της πάλης, δείχνει κατά τη γνώμη μας, ότι όσα κι αν αποσπάστηκαν από την τάξη των καπιταλιστών α) το χάσμα ανάμεσα στην κοινωνική θέση των εργαζομένων και σ' εκείνη των καπιταλιστών συνεχώς διευρύνεται και μεγαλώνει και β) ότι πολλές σημαντικές κατακτήσεις της εργατικής τάξης στο διάστημα αυτό, όπως το 8ωρο, το πενθήμερο, η κοινωνική ασφάλιση, ο χρόνος συνταξιοδότησης και άλλα, τώρα παίρνονται πίσω.

2. Μπορούμε να αναπτύξουμε συντονισμένα μια μεγάλη και επίμονη καμπάνια ενημέρωσης και αποκάλυψης για τον χαρακτήρα των μέτρων που παίρνονται, για το πού οδηγούν τους εργαζόμενους τα μέτρα που προτείνονται κάτω από το γενικό τίτλο "ευελιξία στην αγορά εργασίας". Πού οδηγεί η "ευελιξία στον χρόνο απασχόλησης" και η κατάργηση του 8ωρου, η γενίκευση της μερικής απασχόλησης, του ωρομίσθιου κλπ.

Αναμφισβήτητα μια από τις πιο σημαντικές μορφές του οικονομικού αγώνα της εργατικής τάξης στέκεται η πάλη για μικρότερη εργάσιμη μέρα. Το ερώτημα όμως, που μπαίνει είναι το εξής: έστω η μείωση του εργάσιμου χρόνου περιορίζει κάπως το πρόβλημα της ανεργίας, μπορεί όμως από μόνη της αυτή η μείωση, να απαλλάξει την καπιταλιστική κοινωνία από την ανεργία;