Το ΔΗΚΚΙ, ως κόμμα που αυτοπροσδιορίζεται ως αντινεοφιλελεύθερη δύναμη, δηλαδή "αριστερά" του ΠΑΣΟΚ, πρόβαλε ορισμένες πολιτικές θέσεις όπως π.χ. καταψήφιση στη Βουλή της Συνθήκης του Αμστερνταμ, αρνητική τοποθέτηση για τη Συνθήκη Σένγκεν, καταδίκη συνολικά της κυβερνητικής πολιτικής και της ΝΔ, κριτική στη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Επίσης διαπιστώνει τις αρνητικές, για το λαό συνέπειες από την πορεία της ΕΕ, την προώθηση της ΟΝΕ και του ΕΥΡΩ. Για όλα αυτά ασκεί κριτική στην ΕΕ και την κυβέρνηση που ως ένα βαθμό μπορεί να βοηθά στο αδυνάτισμα διλημμάτων, όπως "μονόδρομος, ή εθνικός στόχος η ΟΝΕ" κλπ. Φτάνουν όμως από μόνα τους τα παραπάνω; Μήπως απλώς χαϊδεύουν αυτιά, μήπως είναι συνθήματα κενά περιεχομένου, περίπου δηλαδή τέτοια που μας είχε συνηθίσει το παλιό ΠΑΣΟΚ, αλλά και συνεχίζει το "νέο", απλά πιο ωμά και εκσυγχρονισμένα;
* * *
Στην κεντρική προεκλογική του ομιλία ο Δ. Τσοβόλας είπε ανάμεσα σ' άλλα:"Πρέπει όλοι μαζί να θέσουμε τα θεμέλια για μια άλλη οικονομική και κοινωνική πολιτική που θα στοχεύει στην ανάπτυξη της πραγματικής, της παραγωγικής οικονομίας της χώρας (... ) Παράλληλα θα πρέπει η πολιτική αυτή να προωθεί κοινωνική προστασία, να προωθεί το κράτος πρόνοιας και να προσφέρει η δημόσια διοίκηση ποιότητα, υπηρεσίες στους πολίτες (... ) Μόνο έτσι θα δημιουργήσουμε όραμα και προοπτική στη νεολαία, και σε όλες τις παραγωγικές δυνάμεις του τόπου (... ) Ετσι πράγματι θα οικοδομούμε κάθε μέρα μια ισχυρή Ελλάδα, μια ισχυρή οικονομία και μια κοινωνία ενωμένη και ικανή να διεκδικήσει τη μερίδα που της αντιστοιχεί μέσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση αλλά και στο διεθνές περιβάλλον". Στην ίδια ομιλία, σχετικά με την ΟΝΕ, ο Δ. Τσοβόλας είπε ότι "πρόκειται μόνο για Νομισματική Ενωση και όχι για Οικονομική Ενωση". Αλλά το ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: Συνιστούν αυτές οι θέσεις ή έστω σηματοδοτούν την κατεύθυνση μιας αντιμονοπωλιακής, αντιιμπεριαλιστικής γραμμής πάλης;
Τι λέει η πρόταση για "πολιτική" που θα συμβάλει στην ανάπτυξη της "πραγματικής" οικονομίας, σε αντίθεση με τη "μη πραγματική", όπου "μη πραγματική", θεωρείται η τραπεζική και χρηματιστηριακή δράση; Πρόκειται για προβολή μιας αντίθεσης, που ξεχωρίζει το "καλό" κεφάλαιο, το οποίο δρα άμεσα στην παραγωγή, από το "κακό" που ενδιαφέρεται όχι για την παραγωγή, αλλά για τα κέρδη των τραπεζιτών και το λεγόμενο τζόγο στο χρηματιστήριο. Ετσι, το"κακό" κεφάλαιο, η "μη πραγματική" οικονομία, ευθύνεται για την ανεργία και τη φτώχεια και όχι συνολικά το κεφάλαιο. Η σημερινή νεοφιλελεύθερη πολιτική διαχείρισης ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη της "μη πραγματικής οικονομίας", των δεικτών και όχι της ανάπτυξης της παραγωγής και της απασχόλησης. Απ' αυτή την αντίληψη προκύπτει για το ΔΗΚΚΙ και η ανάγκη συνένωσης "όλων των παραγωγικών δυνάμεων", δηλαδή το κεφάλαιο μαζί με τις λαϊκές δυνάμεις, ενάντια στη "μη πραγματική οικονομία". Από δω απορρέει και η "εθνική λαϊκή ενότητα", αλλά και η πολιτική διαχείρισης που προτείνει το ΔΗΚΚΙ. Αυτή η αντίληψη δεν παίρνει υπόψη το ρόλο, τη σχετικά αυτοτελή δράση και τη μεταξύ τους σχέση, των διαφορετικών τμημάτων του κεφαλαίου για την ανάπτυξη του καπιταλισμού. Παραγνωρίζει - όχι από απλή άγνοια - τη σύμφυση του βιομηχανικού κεφαλαίου με το τραπεζικό, το γεγονός ότι η δράση του χρηματιστηρίου συμβάλλει στη συσσώρευση κεφαλαίου και το γεγονός της σύμφυσης των μονοπωλίων με το κράτος.
* * *
Η αντιπαράθεση της οικονομικής στη νομισματική ένωση και ο διαχωρισμός τους σημαίνει διαχωρισμό των μέσων από τους σκοπούς της ΟΝΕ. Η ΟΝΕ σημαίνει διακρατικές και κρατικές πολιτικές εξασφάλισης της κυριαρχίας των μονοπωλίων, όλων μαζί, και της εξουσίας τους σε κάθε κράτος - μέλος της ΕΕ. Η ΕΕ εξασφαλίζει καλύτερους όρους και συνθήκες στη δράση του κεφαλαίου σε διευρυμένη εσωτερική ενιαία αγορά, αλλά και στο διεθνή ανταγωνισμό. Απ' αυτό απορρέει και η άρρηκτη σχέση οικονομικής με νομισματική ένωση. Οι δείκτες σύγκλισης είναι αναγκαίοι για την ανάπτυξη των κερδών συνολικά του κεφαλαίου, αυτή είναι η ανάπτυξη στην καπιταλιστική οικονομία, για όλα τα κράτη - μέλη, με όλες τις αρνητικές συνέπειες για την εργατική τάξη και τις άλλες λαϊκές μάζες, όπως ανεργία, φτώχεια κλπ.
Το ΔΗΚΚΙ επιμένει ότι μπορεί να υπάρξει πραγματική σύγκλιση των οικονομιών των κρατών - μελών της ΕΕ. Αλλά όλη η πείρα της εξέλιξης του καπιταλισμού, ιδιαίτερα στον 20ό αιώνα, δείχνει ότι δεν υπήρξε πραγματική σύγκλιση οικονομιών των διαφόρων κρατών. Αντίθετα, τα ισχυρά κράτη, γίνονται ακόμη πιο ισχυρά, σε σχέση με αυτά που βρίσκονται σε υποδεέστερη θέση στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα, γεγονός που αποδεικνύει την ουτοπία της "πραγματικής" σύγκλισης.Οσο για την "πολιτική που να προωθεί κοινωνική προστασία, να προωθεί το κράτος πρόνοιας και να προσφέρει η δημόσια διοίκηση ποιότητας υπηρεσίες στους πολίτες", δεν είναι τίποτε διαφορετικό από την παλιά σοσιαλδημοκρατική συνταγή, που εφαρμόστηκε μεταπολεμικά, όταν υπήρχε το σοσιαλιστικό σύστημα, (ευνοϊκός συσχετισμός δύναμης), υπό την επίδραση του οποίου η αστική τάξη για να μην αμφισβητηθεί η κυριαρχία της, ασκούσε μια τέτοια μορφή διαχείρισης. Αλλά αυτή δεν αμφισβητούσε ούτε στο ελάχιστο την κυριαρχία των μονοπωλίων.
* * *
Απ' αυτή τη σκοπιά πρέπει να κριθεί και η πρόταση του ΔΗΚΚΙ προς το ΚΚΕ, πέρα από την αοριστία της. Ομως το ΚΚΕ ξεκάθαρα επισημαίνει στα Ντοκουμέντα του 15ου Συνεδρίου του:
"Το ΚΚΕ αντιμετωπίζει τα άλλα κόμματα όχι μόνο με βάση τις διακηρύξεις, το πρόγραμμα και τους στόχους τους, αλλά και με βάση το πώς υπερασπίζονται τα ζωτικά συμφέροντα των εργαζομένων και στηρίζουν τους αγώνες τους. Οι πολιτικές συνεργασίες, για να σταθούν και να στερεωθούν, ώστε να δώσουν ώθηση και πολιτικό δυναμισμό στο αντιιμπεριαλιστικό αντιμονοπωλιακό δημοκρατικό μέτωπο πάλης, πρέπει να στηρίζονται σε υπαρκτές κοινωνικές διεργασίες και συσπειρώσεις, να αναπτύσσουν τη συμμαχία των κοινωνικών δυνάμεων. Να στηρίζονται στους αγώνες, να αναγνωρίζουν έμπρακτα τη δύναμη του λαϊκού κινήματος. Να αντιμετωπίζουν τα διασπαστικά και υπονομευτικά σχέδια της άρχουσας τάξης και των συμμάχων της" (σελ. 116). Και παρακάτω: "Το ΚΚΕ κρίνει τα σημερινά πολιτικά κόμματα από το ρόλο τους στην πορεία της ενσωμάτωσης - προσαρμογής της χώρας στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα... " (στο ίδιο, σελ 163).
Συμπερασματικά, το ΔΗΚΚΙ και υπέρ της ΕΕ είναι, ανεξάρτητα από την όποια κριτική, και η πολιτική του δε βρίσκεται σε κατεύθυνση εναντίωσης με τα μονοπώλια. Αυτό που θα κρίνει την κοινωνικοπολιτική συσπείρωση, το μέτωπο σε αντιιμπεριαλιστική αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση, που θα οδηγεί σε απεγκλωβισμό λαϊκών δυνάμεων από την πολιτική των κομμάτων της άρχουσας τάξης, που θα κρίνει και τις συμμαχίες, είναι η δράση μέσα στο ίδιο το λαϊκό κίνημα, η ίδια η ταξική πάλη.
Σ. Κ.
Η όποια θετική κριτική του ΔΗΚΚΙ στην νεοφιλελεύθερη πολιτική, ακυρώνεται από την κατεύθυνση των θέσεών του που δε συνιστούν αντίθεση με τα μονοπωλιακά συμφέροντα, αλλά άλλη μορφή διαχείρισης. Γι' αυτή τη διέξοδο προτείνει "κοινωνικό μέτωπο", αλλά αυτή η πολιτική εμποδίζει τη ριζοσπαστικοποίηση των λαϊκών μαζών, δε συμβάλλει στη συσπείρωση των δυνάμεων στην πολιτική αντίθεσης με τα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό