1. Τα ιδρυτικά μέλη του ΝΑΤΟ, με πρωτοβουλία πάντοτε των ΗΠΑ, πρόβαλλαν ως δικαιολογία για την ίδρυσή του τον "εξ Ανατολών κίνδυνο" και τη λειτουργία της Κομινφόρμ τον Οκτώβρη 1947, γεγονός που θεωρήθηκε, καθώς σημειώνεται στην εισαγωγή του Βορειοατλαντικού Συμφώνου, σαν ανασύσταση της Κομιτέρν, η οποία είχε διαλυθεί κατά το διάστημα του πολέμου. Εάν όντως αυτοί ήταν οι λόγοι και όχι άλλοι, τότε, μετά την ανατροπή των σοσιαλιστικών καθεστώτων στην ΕΣΣΔ και στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και την κατάργηση του Συμφώνου της Βαρσοβίας, επιβαλλόταν να είχε επέλθει και η ταυτόχρονη διάλυση του ΝΑΤΟ, αφού πλέον έπαυσαν να υφίστανται οι λόγοι που να δικαιολογούν τη διατήρησή του. Δε συνέβη, όμως, αυτό. Παρατηρείται ότι μετά τις γνωστές αλλαγές των ετών 1990 - 1991, το ΝΑΤΟ έχει μείνει ο μόνος σοβαρός πολιτικοστρατιωτικός συμμαχικός σχηματισμός, και όχι μόνο δεν έχει διαλυθεί, όπως επιβαλλόταν, αλλά αντίθετα συνεχώς διευρύνεται και στο χώρο δράσης και με νέα μέλη. Το φαινόμενο της διεύρυνσης δεν είναι καινούριιο στο ΝΑΤΟ. Ετσι εξηγείται και το γεγονός ότι το ΝΑΤΟ, που ιδρύθηκε στις 4.4.1949 με 12 μέλη, σήμερα έχει 19. Η νέα εποχή διεύρυνσης του ΝΑΤΟ στρέφεται προς την κατεύθυνση των χωρών της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης, οι οποίες, στην πλειοψηφία τους, ήταν στο παρελθόν μέλη του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Παράλληλα, στρέφεται και προς την ομάδα των ουδέτερων χωρών (Φινλανδία, Σουηδία, Αυστρία και ίσως Ελβετία). Η συνεχής τάση για διεύρυνση δημιουργεί το θέμα του "χώρου ευθύνης" ή "χώρου δράσης" και, ταυτόχρονα, του "αντικειμένου δράσης". Και παραπέρα των σχέσεών του με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Το ΝΑΤΟ προγραμματίζει την επέμβαση ή την ανάμειξή του, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στη μια ή την άλλη έκταση και για τον ένα ή τον άλλο λόγο, σ' όλο τον κόσμο. Αλλωστε, αυτό έχει ήδη γίνει. Η επιχείρηση του ΝΑΤΟ στη Βοσνία στο παρελθόν και στην Ομοσπονδία της Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας σήμερα, έγινε σε χώρους που δεν ήταν (και εξακολουθούν να μην είναι μέλη του και βρίσκονται εκτός του χώρου ευθύνης του, όπως αυτό ορίζεται στην ιδρυτική του διακήρυξη. Η δράση για την επιβολή "της νέας τάξης πραγμάτων" από το πολυεθνικό μονοπωλιακό κεφάλαιο επιβεβαιώνει με έμφαση την εκμεταλλευτική και βάρβαρη φύση του καπιταλιστικού συστήματος στο ιμπεριαλιστικό στάδιο. Για την επιβολή και την παραπέρα εδραίωσή του, απαιτείται η ύπαρξη ενός παγκόσμιου πολιτικοστρατιωτικού σχηματισμού, ο οποίος θα χρησιμοποιείται ως όργανο επέμβασης, πίεσης, δημιουργίας κρίσεων και πολέμων και ακόμη προληπτικής καταστολής. Η γενική ιδέα της εξέλιξης μετατροπής του ΝΑΤΟ σε οργανισμό παγκόσμιας εμβέλειας φαίνεται πολύ καθαρά στα ντοκουμέντα και στις αποφάσεις του, ένα από τα οποία είναι και το πρόσφατο ντοκουμέντο για τη Στρατηγική Αντίληψη ή το Νέο Δόγμα του ΝΑΤΟ.

* * *

2. Οπως και παραπάνω έχει αναφερθεί, στη Σύνοδο Κορυφής της Ουάσιγκτον τον Απρίλη του 1999, οι αρχηγοί των κρατών και κυβερνήσεων του ΝΑΤΟ ενέκριναν τη Νέα Στρατηγική Αντίληψη της Συμμαχίας (Το Νέο ΝΑΤΟ), Το Κοινό Ανακοινωθέν και Τη Διακήρυξη για το Κόσσοβο. Από το περιεχόμενο των τριών αυτών κειμένων προκύπτουν τα παρακάτω νέα στοιχεία, τα οποία δεν υπήρχαν στο Βορειοατλαντικό Σύμφωνο. Αυτά είναι: α) Η τάση προς δημιουργία ενός παγκόσμιου πολιτικοστρατιωτικού σχηματισμού. Είναι το πρώτο ζήτημα και το πλέον σημαντικό, η διεύρυνση του ΝΑΤΟ με νέα μέλη και η επέκταση του γεωγραφικού χώρου ευθύνης του. Αυτό είναι έκδηλο και προφανές και προκύπτει από το περιεχόμενο του κοινού ανακοινωθέντος των συμμετεχόντων στη Σύνοδο της Ουάσιγκτον αρχηγών των κρατών και των κυβερνήσεων των χωρών - μελών της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Αυτοί καλωσόρισαν θερμά τους τρεις νέους συμμάχους, τη Δημοκρατία της Τσεχίας, την Ουγγαρία και την Πολωνία, για τη συμμετοχή τους στην πρώτη συμμαχική Διάσκεψη Κορυφής. Επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να είναι η Συμμαχία ανοιχτή σε νέα μέλη, σύμφωνα με το άρθρο 10 της Βορειοατλαντικής Συνθήκης και σύμφωνα με την παράγραφο 8 της Διακήρυξης της Μαδρίτης. Αναγνώρισαν και χαιρέτισαν τις συνεχιζόμενες προσπάθειες και την πρόοδο στη Ρουμανία, Σλοβενία, Εσθονία, Λετονία και τη Λιθουανία για τη συμμετοχή τους στη Συμμαχία και για τις θετικές εξελίξεις στη Βουλγαρία και Σλοβακία. Εκφράσανε την ευγνωμοσύνη τους για τη συνεργασία με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και χαιρέτισαν την πρόοδο που έχει κάνει με τις μεταρρυθμίσεις. Χαιρέτισαν τη συνεργασία με την Αλβανία στην παρούσα κρίση και τις προσπάθειες και την πρόοδο που έχουν επιτύχει επίδοξα μέλη, για την προώθηση πολιτικών, στρατιωτικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων και, τέλος, εκφράσανε την ελπίδα να προχωρήσει σε βάθος η συνεργασία της Συμμαχίας με τις υποψήφιες χώρες και να αυξηθεί η πολιτική και στρατιωτική τους εμπλοκή στο έργο της. β) Το ζήτημα του μελλοντικού σχεδιασμού, δηλαδή της διεύρυνσης του αντικειμένου και των αρμοδιοτήτων της Συμμαχίας, εις τρόπον ώστε υπό το πρόσχημα "διαχειρίσεως κρίσεων", ειρηνευτικών και ανθρωπιστικών αποστολών προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή και μειονοτήτων αυτόκλητη να επεμβαίνει. γ) Το ζήτημα της δημιουργίας κρίσεων από αυτή. Εκτός του χώρου ευθύνης της, εις τρόπον ώστε, εκ των υστέρων να επεμβαίνει είτε μόνη, είτε από κοινού με τον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών ως δήθεν ισότιμος συνεργάτης και συνέταιρος αυτού για την επίλυση της κρίσης με τελικό αποτέλεσμα την εγκατάσταση ΝΑΤΟικών Στρατιωτικών Δυνάμεων στις χώρες που δημιουργήθηκε η κρίση. Τα βασικά αυτά στοιχεία προσδιορίζουν το χαρακτήρα και το μελλοντικό ρόλο του ΝΑΤΟ, το οποίο με όπλο τη στρατιωτική υπεροχή αποβλέπει στην επιβολή και τη διατήρηση της παγκόσμιας κυριαρχίας προς ικανοποίηση των συμφερόντων του Παγκόσμιου Πολυεθνικού Κεφαλαίου, που εκπροσωπείται κύρια από τους κυρίαρχους πολιτικούς κύκλους των ΗΠΑ και των χωρών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αναφέρονται δε αυτά σε πολλά σημεία των παραπάνω τριών ντοκουμέντων. Ιδιαίτερα η επίκληση του όρου "Διαχείριση Κρίσεων" γίνεται στα άρθρα 10, 20, 25, 26, 31, 41, 43, 47, 49, 52 και 59 του κειμένου "Η Στρατηγική Αντίληψη της Συμμαχίας". Με τις διατάξεις αυτών των άρθρων, προβλέπονται επεμβάσεις της Συμμαχίας, όχι μόνο στο χώρο ευθύνης της, αλλά και εκτός αυτής, για λόγους κατασταλτικούς ή και προληπτικούς ακόμα. Ως δικαιολογία προβάλλεται, κατά το άρθρο 6, η αποτροπή του κινδύνου που δημιουργείται από κρίσεις και συγκρούσεις που επηρεάζουν την ασφάλεια του ευρωατλαντικού χώρου. Εξυπακούεται ότι αρμοδιότητες διαχειριστή Κρίσεων κατά το Διεθνές Δίκαιο δεν μπορεί ν' αποκτήσει ποτέ το ΝΑΤΟ και αυτό γιατί κανείς Οργανισμός εξ ορισμού υποδεέστερος του ΟΗΕ δεν μπορεί να του αφαιρέσει ή να υφαρπάσει το ρόλο αυτό.