Κυπριακό και Τουρκία | ΔΙΕΘΝΗ

ΔΙΕΘΝΗ

Κυπριακό και Τουρκία

Στο ζήτημα του Κυπριακού και των ελληνοτουρκικών σχέσεων δημιουργείται όλο και περισσότερο η εντύπωση ενός παιχνιδιού «ποιος κοροϊδεύει ποιον» με τελικό αποδέκτη τους λαούς της Ελλάδας, της Τουρκίας και της Κύπρου. Μετά την είσοδο της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση και την κατοπινή άρνηση της τουρκικής κυβέρνησης να ανοίξει τα αεροδρόμια και τα λιμάνια της στα κυπριακά πλοία κι αεροπλάνα, η ελληνική κυβέρνηση δείχνει γαντζωμένη σε μια συνεχή πολιτική στάση.

Η στάση αυτή επακολουθεί τη μετατροπή, ως λέγεται, της διένεξης μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας σε ευρω-τουρκική διένεξη. Είναι η επαναλαμβανόμενη απαίτηση συμμόρφωσης της Τουρκίας στις απαιτήσεις του πρωτοκόλλου σύνδεσής της με την ΕΕ. Κύρια αιχμή είναι το άνοιγμα των τουρκικών λιμανιών και αεροδρομίων για τα πλοία κι αεροπλάνα της Κύπρου. Ομως υπάρχει κι η συνέχεια υποχρεώσεων της Τουρκίας που αφορούν την Ελλάδα. Η ελληνική κυβέρνηση υποκρινόμενη ή μη στην υποστήριξη της πλήρους εισόδου της Τουρκίας στην ΕΕ γαντζώθηκε στα σημεία υποχρεώσεών της που κάνουν την είσοδό της ανέφικτη και την ελληνική υποστήριξη χωρίς αντίκρισμα. Πρόσφατα η ΥΠΕΞ Ντόρα Μπακογιάννη στην ενημέρωση του Προέδρου Κ. Παπούλια δήλωσε ότι μια πιθανή διακοπή των ευρω-τουρκικών διαπραγματεύσεων θα αποβεί σε βάρος της Ελλάδας. Ανεξάρτητα από το εάν αυτό είναι μείγμα φόβου και ευθύνης, δείχνει την ελληνική κυβέρνηση να γαντζώνεται αποκλειστικά από τις εξελίξεις του ιερατείου των Βρυξελλών.

Η ισχυρή διευθυντική κατ' ουσία ομάδα των Βρυξελλών δείχνει κι αυτή γαντζωμένη στις ανεκπλήρωτες υποχρεώσεις της Αγκυρας που καθιστούν την είσοδό της ανέφικτη. Ομως, αντί μιας ευθείας άρνησής της τής δίνει άλλα δύο χρόνια παράτασης προσαρμογής. Ετσι κατορθώνει να διατηρεί τη σχέση της με των ποικίλων ενδιαφερόντων τουρκική αγορά και να ικανοποιεί μερικά την ανοιχτή φιλοτουρκική θέση των ΗΠΑ. Το πολιτικο-στρατιωτικό σύμπλεγμα εξουσίας της Τουρκίας επιχειρεί κι αυτό τη συνέχιση των σχέσεών του με τις Βρυξέλλες προσδοκώντας σε ποικίλα κυρίως οικονομικά οφέλη «πακέτων» κλπ. Η επαμφοτερίζουσα στάση του δείχνεται στην εμφάνιση μιας «αδιαλλαξίας» του πρωθυπουργού Τ. Ερντογάν και μιας «διαλλακτικότητας» ατέρμονων συζητήσεων κι επισκέψεων του ΥΠΕΞ Α. Γκιούλ. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι στην τουρκική πολιτική εμφανίστηκε ως ελπιδοφόρα ευρωπαΐζουσα δύναμη, εκείνη των ισλαμιστών της μαντίλας, δηλαδή του συντηρητικότερου μέρους της τουρκικής κοινωνίας. Ετσι η ανατολίτικη πολιτική επιβεβαιώνεται στο γνωστό «κι η πίτα σωστή κι ο σκύλος χορτάτος».

Ο αδύναμος κρίκος του καυτού συμπλέγματος, η Κύπρος, κάνει το μόνο που μπορεί. Στυλώνει γερά τα πόδια της να αντισταθεί στους πολλαπλούς κινδύνους αυτής της λυκομαχίας. Τελικά είναι εύλογη η ερώτηση του πόση ειλικρίνεια κι υποκρισία βρίσκεται πίσω από το επί σκηνής διπλωματικό παιχνίδι για την κατεχόμενη Κύπρο και τις τουρκικές μιλιταριστικές αξιώσεις στο Αιγαίο. Ολοι δείχνουν να διαλέγουν το δρόμο της συνεργασίας για την τελική ευόδωση της τουρκικής εισόδου στην ΕΕ κι όλοι μένουν στη μέση αυτού του δρόμου με μερική ευόδωση και κατ' ουσία ικανοποιημένοι. Αλλωστε γίνεται λόγος για μια ιστορία πιθανής εισδοχής της Τουρκίας στην ΕΕ μετά δεκαπέντε με είκοσι χρόνια τουλάχιστον.

Ολα δείχνουνε ότι η μερική σύνδεση, εισδοχή ή όπως τη βαφτίσουν, θα συνεχίζεται κι οι διαπραγματεύσεις θα αφορούν ουσιαστικά τη θέση της κάθε πλευράς σ' ένα ατέρμονο «φιλικό» ανταγωνισμό στο δοσμένο επαμφοτερίζον πλαίσιο. Σ' αυτή τη διαρκή διελκυστίνδα ας μη ξεχνιέται το ΝΑΤΟ κι ο ρόλος του στη Μέση Ανατολή. Η πιθανότητα, η «λύση» του Κυπριακού να είναι ΝΑΤΟική, δείχνει να αυξάνεται ακόμη κι από τις δεσμεύσεις των ισχυρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Αντώνης ΔΑΜΙΓΟΣ