Οι εδώ και τέσσερα χρόνια επιθέσεις κατά αμάχων στο Νταρφούρ του δυτικού Σουδάν και οι σποραδικές συγκρούσεις ανταρτικών οργανώσεων με το στρατό και τις παραστρατιωτικές ομάδες «συνοροφυλάκων» Τζάντζαγουίντ έπαψε να είναι αποκλειστικό, εσωτερικό πρόβλημα του Σουδάν. Εχει εξελιχθεί πλέον σε περιφερειακή κρίση, που συγκλονίζει πλέον δύο κεντροαφρικανικές χώρες: Το Τσαντ και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.

Αμφότερες οι χώρες κατηγορούν το Σουδάν πως υποστηρίζει ενεργά τις αντικυβερνητικές οργανώσεις που δρουν (τουλάχιστον) την τελευταία διετία στο έδαφός τους, καταλαμβάνοντας πόλεις - κλειδιά και απειλώντας κατά διαστήματα την παραμονή τους στην εξουσία.

Χαρακτηριστική είναι εδώ η περίπτωση εισβολής 2.000 Τσαντιανών στρατιωτών στην Ελ Γκενέινα του δυτικού Σουδάν - στα μέσα Δεκέμβρη - σε μια προσπάθεια εκδίωξης των αντικυβερνητικών ανταρτών. Εξίσου χαρακτηριστική είναι η αύξηση του αριθμού εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων και η δραματική επιδείνωση της κατάστασής τους στη μεθόριο Σουδάν - Τσαντ - Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας. Αυτές οι εξελίξεις κάνουν τους περισσότερους αξιωματούχους διεθνών οργανισμών να εκτιμούν πως η συνέχιση της κρίσης στο Νταρφούρ είναι πλέον πολυτέλεια που δεν μπορεί να παραταθεί για καιρό, αφού ήδη έχει εξελιχθεί σε επικίνδυνη περιφερειακή κρίση με σοβαρές συνέπειες στους ντόπιους πληθυσμούς και αδιευκρίνιστες γεωπολιτικές επιπτώσεις στην καρδιά της υποσαχάρειας Αφρικής...

Ομως, η όλη κρίση, που έχει να κάνει, περιφερειακά, με το ξαναμοίρασμα της εξουσίας και των μελλοντικών κερδών απ' τον έλεγχο του σημαντικού ορυκτού πλούτου που κρύβει το υπέδαφος (πετρέλαιο, χαλκό, διαμάντια κ.λπ.) των τριών αφρικανικών χωρών, δεν είναι αμιγώς «αφρικανική» υπόθεση. Την κρίση υποδαυλίζουν και τροφοδοτούν και τρίτες χώρες. Οπως η Γαλλία που προστατεύει στρατιωτικά τις δεσποτικές κυβερνήσεις σε Τσαντ και Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, συμμετέχοντας σε αναγνωριστικές και «εκκαθαριστικές» επιχειρήσεις κατά των ανταρτικών δυνάμεων που δρουν στο έδαφός τους και πιέζει για την ανάπτυξη μιας μεγαλύτερης δύναμης κυανοκράνων στην κοινή μεθόριο των τριών χωρών. Οπως η Βρετανία και οι ΗΠΑ που επιθυμούν τη μετατροπή του Νταρφούρ είτε σε ένα ακόμη θέατρο δράσης ΝΑΤΟικών στρατευμάτων, είτε (κυρίως...) σε νέο πεδίο εκμετάλλευσης του τοπικού ορυκτού πλούτου από δικούς τους, γιγαντιαίους επιχειρηματικούς ομίλους αντί των ασιατικών και αραβικών που δραστηριοποιούνται έντονα τα τελευταία χρόνια στην περιοχή.... Γι' αυτό και σήμερα - με πρόσχημα, εννοείται, τη δραματική κατάσταση των προσφύγων του Νταρφούρ...- βολιδοσκοπούν τις προθέσεις των άλλων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ μεταξύ άλλων για την επιβολή μιας εναέριας ζώνης πτήσεων πάνω απ' το Νταρφούρ (στα πρότυπα του βορείου Ιράκ στις αρχές της δεκαετίας του '90. Πράγμα διόλου εύκολο, καθώς αναμένεται να προσκρούσουν στις επιφυλάξεις της Κίνας που ήδη έχει αναπτύξει στο Σουδάν σημαντικές οικονομικές δραστηριότητες όχι μόνον στη γεώτρηση, μεταφορά και εκμετάλλευση του σουδανικού πετρελαίου, αλλά και στην κατασκευή έργων υποδομής σε πολλές περιοχές του αχανούς Σουδάν.

Στην κρίση φαίνεται να αναμειγνύονται και άλλοι, λιγότερο φανεροί «παίχτες». Η κυβέρνηση του (ελάχιστα δημοφιλούς στο εσωτερικό της χώρας του) Τσαντιανού Προέδρου Ιντρίς Ντεμπί, για παράδειγμα, έχει καταγγείλει πως οι αντάρτες διαθέτουν όπλα - όπως πυραύλους εδάφους αέρος...- τα οποία προμηθεύονται απ' το Σουδάν, τη Σαουδική Αραβία και το Ιράν. Η καταγγελία του Ντεμπί έγινε όταν στα τέλη Νοέμβρη οι αντάρτες που δρουν στο νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας του κατάφεραν για πρώτη φορά να καταρρίψουν αεροσκάφος της τσαντιανής αεροπορίας με αντιαεροπορικούς πυραύλους...

Τα μεγαλύτερα θύματα στην όλη κρίση είναι, εξυπακούεται, οι τεράστιες στρατιές προσφύγων που μετακινούνται κατά διαστήματα στις μεθορίους Σουδάν, Τσαντ, Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας. Μόνον στο δυτικό Σουδάν υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερα με πέντε τεράστια στρατόπεδα προσφύγων που μοιάζουν με πόλεις φτιαγμένες αποκλειστικά απ' τις σκηνές διεθνών οργανώσεων αρωγής. Παρόμοιες καταστάσεις εκτυλίσσονται σε Τσαντ και Κεντροαφρικανική Δημοκρατία όπου πλήθη πολλών δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων δίνουν απεγνωσμένα μάχη για την επιβίωση... Είναι φανερό πως οι προσφυγικοί καταυλισμοί δεν είναι λύση. Ούτε καν προσωρινή. Ούτε μπορεί να παραταθεί για πολύ η υστερόβουλη στήριξη «καλών» αφρικανικών δεσποτικών κυβερνήσεων απ' τις πρώην αποικιοκρατικές δυνάμεις της Δύσης. Οπως λύση δεν είναι οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις με διάφορα προσχήματα ανθρωπιστικού περιεχομένου, με ή χωρίς τη βούλα του ΟΗΕ. Λύση μπορεί να δώσουν μόνον οι λαοί της περιοχής, αφού κερδίσουν τη μάχη της επιβίωσης, αφυπνιστούν και πάρουν την τύχη στα χέρια τους...