Σε πρόσφατο δημοσίευμα του «Ρ», αναφερθήκαμε στον υποκριτικό ρόλο της ΟΥΕΦΑ, όσον αφορά τη διαφήμισή της, που αναφέρεται στα ματωμένα από τον ιμπεριαλισμό Βαλκάνια και την υποκρισία της να χρησιμοποιήσει ανάλογα σκηνικά. Ομως, αυτή δεν ήταν η μόνη υποκρισία της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Ποδοσφαίρου, αφού κάτι ανάλογο ισχύει και για το σλόγκαν της «Ενδιαφερόμαστε για τα νιάτα». Τη στιγμή που στην Ευρώπη διεξάγεται από τους μάνατζερ και τις λεγόμενες ισχυρές ομάδες ένα σύγχρονο ...σκλαβοπάζαρο με θύματα μάλιστα νεαρά παιδιά τα περισσότερα από τα οποία προέρχονται από την Αφρική ή τη Λατινική Αμερική, τόσο η ΟΥΕΦΑ, όσο και η ...μαμά ΦΙΦΑ κάνουν τα στραβά μάτια.

Η νέα μόδα των ομάδων τα τελευταία χρόνια έχει τη βιτρίνα του «επενδύουμε στο μέλλον». Εξαπολύοντας ένα σαφάρι μάνατζερ σκάουτερ, τεχνικοί διευθυντές αλωνίζουν χώρες της αφρικανικής ηπείρου κυρίως, προκειμένου να βρουν μικρά παιδιά που ξεχωρίζουν για το ταλέντο τους και μετέπειτα να προβούν στα προβλεπόμενα. Ποια είναι αυτά; Η αγορά από την ομάδα που τις περισσότερες φορές καίγεται για τα χρήματα, η μετάβαση σε καμπ ή τις ακαδημίες της ομάδας με σκοπό την ποδοσφαιρική του, αλλά και την ψυχολογική του ανάπτυξη στα μέτρα που εκείνοι θέλουν, ώστε αύριο - μεθαύριο να τον μοσχοπουλήσουν σε μια καλή ηλικία σε τιμή δεκαπλάσια ίσως από αυτήν της αγοράς. Παράδειγμα, η περίπτωση του Εσιέν της Τσέλσι. Η Μπαστιά τον είχε αγοράσει μόλις 50.000 ευρώ και τον πούλησε στη Λιόν 8 εκατ. ευρώ. Η τελευταία τον έδωσε στην Τσέλσι αντί 36 εκατ. ευρώ. Την ίδια λογική είχαν παλαιότερα και οι ολλανδικές ομάδες με τον Αγιαξ και την Αϊντχόβεν να φορτώνουν συνεχώς τις ακαδημίες τους με παιδιά της περίφημης σχολής του Πόρτο Αλέγκρε της Βραζιλίας, που μετέπειτα τα πωλούσαν ...χρυσάφι, όπως έγινε με τον Κλάιφερτ, τον Ρομάριο, τον Ροναλντίνιο κ.ά.

Μια άλλη περίπτωση είναι αυτή του 17χρονου Βραζιλιάνου Αλεσάντρε Πάτο της Ιντερνάσιοναλ, που θεωρείται αυτήν τη στιγμή το επόμενο εξαγώγιμο ποδοσφαιρικό προϊόν της χώρας και ήδη κάποιες ευρωπαϊκές ομάδες άρχισαν να σφάζονται στα ...πόδια του. Η τιμή του εν μία νυκτί ανέβηκε στα 20 εκατ. ευρώ, όταν έγινε γνωστό το ενδιαφέρον αρχικά της Αρσεναλ και αργότερα της Μπέτις. Και όλα αυτά, ενώ μιλάμε απλά για ένα παιδί που πριν το παγκόσμιο κύπελλο συλλόγων στην Ιαπωνία, όπου συμμετείχε με την ομάδα του και είχε καλή εμφάνιση, προσπαθούσε μέχρι και λίγο πριν την αναχώρηση να τελειώσει μια σχολική εργασία.

Σήμερα, οι περισσότερες ακαδημίες των μεγάλων συλλόγων μοιάζουν με εκτροφεία αλόγων. Μόνο που δε δουλεύουν με τα τετράποδα ζώα, αλλά με ανθρώπους. Και όσον και εάν φαντάζει ακίνδυνο όλο αυτό, όσο και εάν κάποιοι πιστεύουν ότι έτσι βοηθούν και το ίδιο το παιδί να ορθοποδήσει στο άθλημα, οι δρόμοι που υπάρχουν από πίσω μόνον επικίνδυνοι μπορεί να χαρακτηριστούν. Γιατί μπορεί στα αληθινά εκτροφεία να «σκοτώνουν τα άλογα όταν γεράσουν», σε αυτά εδώ, όμως, σε πολλές περιπτώσεις κάποιοι ίσως και να μην προλάβουν να γεράσουν από την προσπάθεια να νικήσουν την κούραση ή το να είναι έτοιμοι σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (τουλάχιστον μέχρι 19 έως 22 ετών) που απαιτούν οι εργοδότες - αγοραστές. Και για να συμβεί αυτό σε πολλές περιπτώσεις δεν απαιτείται μόνο προπόνηση. Το ανθρώπινο «άλογο» θα πρέπει να είναι έτοιμο σε όλους τους τομείς και πολλές φορές τα εργαστήρια Ιατρικής (αναβολικά, συμπληρώματα διατροφής κτλ.) φροντίζουν γι' αυτό. Και αργότερα έρχονται οι πρόωροι τραυματισμοί, που αποβαίνουν μοιραίοι για τη συνέχεια, η μη αποθεραπεία ποτέ από χρόνια προβλήματα (το λεγόμενο «κάψιμο»), ίσως σε κάποιες άλλες περιπτώσεις ακόμα και ο θάνατος.

Θολά είναι τα πράγματα και σε έναν άλλο τομέα, όπως είναι το ταλέντο του εκάστοτε παιδιού. Περιπτώσεις και παραδείγματα δείχνουν ότι δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα αναπτυχθεί από τους υπεύθυνους σύμφωνα με τα στάνταρ που διαθέτει ένα παιδί. Αντίθετα, το ταλέντο και η ποδοσφαιρική του άνδρωση θα πρέπει να γίνει με βάση τους νόμους της αγοράς που επικρατούν είτε τώρα είτε στο άμεσο μέλλον, αφού μόνον έτσι θα γίνει καλύτερο προϊόν για πώληση. Ασχέτως με την οποιαδήποτε τάση για συγκεκριμένη θέση που μπορεί να έχει κάποιο παιδί, οι ειδικοί είναι αυτοί που θα κρίνουν το ποια τελικά θα είναι αυτή που θα μάθει να παίζει, αφού μπορεί να πωληθεί καλύτερα ή και γρηγορότερα. Δεν είναι τυχαίο ότι αρκετοί παίκτες σήμερα έχουν μείνει αυτό που λέμε αιώνια ταλέντα, γιατί, στη μάχη που έδωσαν με το τι επικρατεί στην αγορά και το τι θέλουν ή μπορούν να κάνουν πραγματικά, κάποιοι τους έκοψαν το δεύτερο δρόμο. Και, βέβαια, αυτό έχει επιπτώσεις πολλές φορές και στη μετέπειτα καριέρα τους, αφού πολλές φορές θεωρούνται ότι δεν μπορούν να συμβαδίσουν με τις σύγχρονες ανάγκες κάποιας ομάδας.

Ενας άλλος επίσης ιδιαίτερα επικίνδυνος τομέας είναι οι επιπτώσεις που μπορεί να έχει η όλη παρουσία ενός παιδιού στην τρυφερή ηλικία των 14 ή 15 ετών για μια πενταετία τουλάχιστον στις ακαδημίες. Η λογική του «είμαι ένα προϊόν που κάποτε θα πρέπει να πουληθώ ακριβά» διαμορφώνει μιαν ολόκληρη πραγματικότητα, που οι συνέπειές της θα υπάρξουν και στο μέλλον του παιδιού κατά τη διάρκεια της καριέρας του. Και βέβαια, ακόμα και το ίδιο αντιλαμβάνεται κάποια στιγμή ότι σαν προϊόν δε θα πρέπει να κάνει ό,τι θέλει αυτό, αλλά ό,τι θέλουν οι άλλοι. Πριν ακόμα, λοιπόν, αρχίσει τη ζωή του, αυτή την έχει παραδώσει για εκμετάλλευση σε κάποιους. Και θα μάθει να μην αντιδράει ό,τι και να του συμβεί έστω και σε τομείς εκτός αθλητισμού. Κάποια στοιχεία είναι ιδιαίτερα συγκλονιστικά. Σύμφωνα με ανακοίνωση κάποιων οργανώσεων που ασχολήθηκαν με το θέμα στη Γαλλία και το Βέλγιο εκτιμάται ότι περισσότεροι από 10.000 Αφρικανοί, το 70% των οποίων ήταν κάτω των 18 ετών, πίστεψαν τους μάνατζερ σε όσα τους υποσχέθηκαν και ακολούθησαν το δρόμο της μετανάστευσης. Τελικά, όταν κάποιοι αποφάσισαν ότι πολλοί από αυτούς δεν κάνουν για το σκοπό που αποκτήθηκαν, κατέληξαν να ζητιανεύουν στους δρόμους και να γίνουν παράνομοι μετανάστες.