Η 21η του Φλεβάρη έχει καταχωρηθεί στα ημερολόγια ως «Παγκόσμια Μέρα (σ.σ. άλλη μία...) της Μητρικής Γλώσσας». Συνήθως, οι «παγκόσμιες μέρες» είναι αφιερωμένες σε κάτι που συνήθως βρίσκεται υπό την απειλή εξαφάνισης ή σε κάτι για το οποίο η «παγκόσμια κοινότητα» θεωρεί ως «αξία» που χρήζει προβολής. Αυτό που κυρίως επιδιώκεται με τη μαζική χρήση του ημερολογίου ως άτυπου «καταλόγου» αφιερωματικών «ημερών» είναι η «προβολή» επιδερμικών - και ως εκ τούτου ακίνδυνων για το σύστημα - «λύσεων» σε προβλήματα που γεννά ο ίδιος ο ιμπεριαλισμός.

Ενίοτε, όμως, οι γενικές πληροφορίες που διοχετεύονται με αφορμή αυτές τις «μέρες», έστω και αν επιμελώς αποκρύπτουν τις αιτίες, είναι χρήσιμες για το λαϊκό κίνημα, αφού αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα των τραγικών συνεπειών της «αγοράς» σε όλα τα επίπεδα. Ετσι, από την ΟΥΝΕΣΚΟ και με αφορμή εκείνη τη «μέρα» διαπιστώνεται ότι από τις 6.000 γλώσσες που μιλιούνται σε όλο τον κόσμο, πάνω από τις μισές απειλούνται με εξαφάνιση. Το 96% από αυτές χρησιμοποιείται μόλις από το 4% του παγκόσμιου πληθυσμού. Στο σχολείο και τον «κυβερνοχώρο» (Ιντερνετ) χρησιμοποιείται λιγότερο από το 1/4 των υπαρκτών γλωσσών, αλλά και το μεγαλύτερο μέρος αυτού του ποσοστού χρησιμοποιείται σποραδικά. Μόλις μερικές εκατοντάδες γλωσσών χρησιμοποιούνται στο εκπαιδευτικό σύστημα και στην κοινωνική σφαίρα, ενώ λιγότερες από 100 γλώσσες «εκπροσωπούνται» στον ψηφιακό χώρο.

Γλωσσικό «βατερλό» υφίσταται η Αφρική, παρά το γεγονός ότι στην ήπειρο αυτή μιλιέται το 1/3 των γλωσσών του πλανήτη. Κι όμως, η πλειοψηφία τους δε χρησιμοποιείται στα σχολεία, στη διοίκηση, στη Δικαιοσύνη ή στα ΜΜΕ, ενώ δεν έχουν ούτε ορθογραφία, αν και αποτελούν το βασικό εργαλείο επικοινωνίας των λαών.

Η «καμπανιακή» προσέγγιση στο θέμα με τους όρους του ιμπεριαλισμού είναι εξίσου επικίνδυνη για τις γλώσσες όσο και η διαδικασία εξαφάνισής τους. Κι αυτό διότι ο ιμπεριαλισμός γνωρίζει πολύ καλά τη σημαντικότητα του ρόλου της γλώσσας στην υπεράσπιση των συμφερόντων του. Πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η επιστημονική (και βαθιά πολιτική) συνάντηση που διοργάνωσε το «Δίκτυο Διαλόγου Nansen» (οργανισμός - «καλοθελητής» που δραστηριοποιείται στα Βαλκάνια ...υπέρ του εθνοτικού «διαλόγου») στην πρωτεύουσα του Μαυροβουνίου, Ποντγκόριτσα, στις 21/2, με θέμα τη ...«νέα γλώσσα» της προσφάτως (Ιούνης 2006) «ανεξαρτητοποιηθείσας» αυτής πρώην γιουγκοσλαβικής δημοκρατίας, από την ομοσπονδία της με τη Σερβία.

Για τον ιμπεριαλισμό, η διαδικασία κατακερματισμού των Βαλκανίων πρέπει να συνοδεύεται από τη δημιουργία τεχνητών πολιτισμικών στοιχείων, ακόμη και γλώσσας, αδιαφορώντας για το κοινωνικό κόστος που θα έχει αυτός ο πολιτισμικός «βιασμός». Ειδικά στην περίπτωση του Μαυροβουνίου, αυτή η ανάγκη φαίνεται πως είναι άμεση, αφού «συμβαίνει» οι Μαυροβούνιοι και οι Σέρβοι - και όχι μόνο - μιλούν την ίδια γλώσσα!

Ακόμη και διακεκριμένοι γλωσσολόγοι, που συμμετείχαν στη συνάντηση και μάλλον δεν τόλμησαν να αμφισβητήσουν το διαμελισμό της Ομοσπονδίας, σημείωσαν ότι «η γλώσσα που μιλιέται στο Μαυροβούνιο, βάσει του υπό κατάρτιση Συντάγματος, ανεξάρτητα από το πώς θα ονομάζεται, δεν πρέπει να αλλάξει και να υπάρξει στροφή προς τον αρχαϊσμό». Φοβήθηκαν, δηλαδή, πως στην «ανάγκη» ύπαρξης «διαφορετικής» από τους Σέρβους γλώσσας, το καθεστώς θα επέβαλλε ένα είδος ...αρχαίων σερβικών!

Ακόμη και ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Ξένων Γλωσσών της Ποντγκόριτσα, Ιγκορ Λάκιτς, παρόλο που είπε ότι στο νέο Σύνταγμα πρέπει να αποφασιστεί η ονομασία της γλώσσας, δηλαδή να οριστεί ως γλώσσα του Μαυροβουνίου η μαυροβουνιακή, πρόσθεσε: «Δεν πρέπει να την αλλάξουμε, δεν πρέπει να υπάρξει ροπή προς τον αρχαϊσμό, επιμονή στις διαφορές ή δημιουργία νέας γλώσσας». Εκτίμησε επίσης ότι είναι πολύ δύσκολο να προσδιοριστεί αν η γλωσσική παραλλαγή του Μαυροβουνίου είναι πιο κοντά στη σερβική, τη βοσνιακή ή την κροατική. «Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μεταβάλουμε τη γλώσσα, να προχωρήσουμε σε αυτό που αποκαλείται γλωσσικό κατασκεύασμα, κάτι που επιχειρήθηκε στην Κροατία, όταν εισήγαγαν νέες λέξεις και πέρασαν στην απάλειψη των διεθνισμών και των σερβισμών», υπογράμμισε. Και προειδοποίησε, ουσιαστικά, ότι ναι μεν οι πολιτικοί μπορούν να ορίσουν την ονομασία της γλώσσας στο Σύνταγμα, αλλά πρέπει να αντιλαμβάνονται ποιες θα είναι οι συνέπειες της επίσημης ονομασίας της.

Ο καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Βελιγραδίου Ράνκο Μπουγκάρσκι είπε ότι «αν επικρατήσει η πολιτική βούληση στο Σύνταγμα να ορίζεται η γλώσσα ως μαυροβουνιακή θα πρέπει να εισαχθεί και διάταξη, η οποία θα προβλέπει ότι η γλώσσα αυτή θα μπορεί να αποκαλείται και σερβική», αφού, όπως σημείωσε, δεν πρόκειται για δύο διαφορετικές γλώσσες, αλλά είναι η ίδια γλώσσα! «Η λύση αυτή είναι ίσως ασυνήθιστη, αλλά η όλη κατάσταση είναι ασυνήθιστη», σημείωσε μάλλον μελαγχολικά και πρόσθεσε ότι δεν πρέπει τεχνητά να επιχειρείται εμβάθυνση των γλωσσικών διαφορών: «Η γλώσσα μπορεί να μετονομαστεί, αλλά όχι να αλλάξει».

Βέβαια, η κυβέρνηση του Μαυροβουνίου επιμένει στην ικανοποίηση των ιμπεριαλιστικών επιλογών. Ετσι, οι σοσιαλδημοκράτες, που μετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό με το Δημοκρατικό Κόμμα, θέλουν να οριστεί επίσημη γλώσσα η μαυροβουνιακή, «να κωδικοποιηθεί και να θεσπιστούν κανόνες γραμματικής»! «Είναι βασικός όρος ελευθερίας και απόδειξη σεβασμού των ανθρωπίνων, γλωσσικών δικαιωμάτων», αναφέρεται σε ανακοίνωση του κόμματός τους, επιχειρώντας, ως είθισται σε αυτές τις περιπτώσεις, να διαστρεβλώσουν την πραγματικότητα και να αναδείξουν μια εγκληματική πολιτική για το λαό σε πολιτική ...«υπέρ» του.

Οπως σημειώνουν και τα ειδησεογραφικά πρακτορεία που αναφέρονται στην παραπάνω συνάντηση, ο πληθυσμός των τεσσάρων εκ των έξι πρώην δημοκρατιών της Γιουγκοσλαβίας (Σερβία, Μαυροβούνιο, Βοσνία - Ερζεγοβίνη και Κροατία) και μέχρι τη διάλυσή της, μιλούσε τη «σερβοκροατική ή κροατοσερβική γλώσσα». «Μέσα σε μία δεκαετία οι πρώην δημοκρατίες της Γιουγκοσλαβίας έγιναν ανεξάρτητα κράτη και στις τρεις απ' αυτές, εκτός από το Μαυροβούνιο, η κοινή γλώσσα άρχισε να αποκαλείται με νέο όνομα»!

Στο Μαυροβούνιο ορισμένοι γλωσσολόγοι έσπευσαν να αναδείξουν τις ιδιαιτερότητες της μαυροβουνιακής ομιλούμενης γλώσσας και να συντάξουν και σχετικές μελέτες. «Ωστόσο, η πλειονότητα των επιστημόνων εκτιμά ότι δεν υπάρχει αμφιβολία πως οι Μαυροβούνιοι πρέπει να ονομάσουν τη μητρική τους γλώσσα με βάση το όνομα του κράτους, αλλά και ότι η γλώσσα είναι μία, με τέσσερις διαφορετικές ονομασίες: Σερβική - κροατική - βοσνιακή - μαυροβουνιακή».

Ετσι, ο ιμπεριαλισμός εμφανίζεται να «ενδιαφέρεται» για τις γλωσσικές ιδιαιτερότητες εκεί που τον συμφέρει μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή, στην προκειμένη περίπτωση στα Βαλκάνια. Αλλωστε, η τακτική είναι παλιά και γνωστή: Οι βόμβες στο Βελιγράδι βαφτίστηκαν... «ανθρωπιστικές». Για τις πρώην ευρωπαϊκές αποικίες στην Αφρική τα πράγματα είναι περισσότερο ξεκάθαρα και ωμά. Το παράδειγμα του Μαυροβουνίου όμως δείχνει ότι οι καταστροφικές συνέπειες για τους λαούς από τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις αγγίζουν ακόμη και την «καλημέρα» τους...