ΜΟΣΧΑ - ΜΟΥΡΜΑΝΣΚ - ΤΡΟΝΤΧΑΪΜ - ΛΟΣ ΑΝΤΖΕΛΕΣ - ΟΣΛΟ.-

Οι απελπισμένες προσπάθειες των ρωσικών σωστικών συνεργείων, που συνεχίζονται μέρα - νύχτα, δεν έχουν φέρει κανένα αποτέλεσμα: η μία μετά την άλλη, οι απόπειρες προσέγγισης των μίνι - υποβρυχίων τύπου «Μπέστερ» απέτυχαν, λόγω των ισχυρών υπόγειων ρευμάτων και της λάσπης στην οποία έχει παγιδευτεί το μοιραίο υποβρύχιο «Κουρσκ». Το προηγμένης τεχνολογίας βρετανικό υποβρύχιο «τσέπης» LR5 και οι Νορβηγοί εκπαιδευμένοι δύτες που κινούνται προς την περιοχή του δυστυχήματος, για να βοηθήσουν στην προσπάθεια απεγκλωβισμού των 118 ναυτικών του πυρηνοκίνητου σκάφους θα φθάσουν αύριο (Σάββατο), γεγονός που καθιστά απίθανη την ουσιαστική συμβολή τους...

Η Ρωσική τηλεόραση μετέδωσε χτες τις πρώτες εικόνες που ελήφθησαν με τηλεκατευθυνόμενη κάμερα από το υποβρύχιο, οι οποίες, όπως αναφέρουν ειδησεογραφικά πρακτορεία, δείχνουν εκτεταμένες καταστροφές από την πλώρη ως το μέσο του «Κουρσκ». Η πρόσθια έξοδος κινδύνου είναι αδύνατο να χρησιμοποιηθεί. Βρετανοί αξιωματούχοι, πάντως, δηλώνουν «αισιόδοξοι» ότι μπορεί να υπάρχουν ακόμη επιζώντες, αν και δεν έχει υπάρξει κανένα σημείο ζωής από το πλήρωμα.

Αν και το LR5, το ειδικό υποβρύχιο «τσέπης» που αναχώρησε χθες το πρωί από το Τροντχάιμ της Νορβηγίας προς τη θάλασσα Μπάρεντς, θεωρείται βέβαιο ότι είναι «συμβατό» με τις εξόδους κινδύνου του «Κουρσκ», υπάρχει ένα πολύ βασικό εμπόδιο. Και αυτό είναι το ότι οι έξοδοι κινδύνου μπορούν να ανοίξουν μόνο από το εσωτερικό του υποβρυχίου, κάτι που εντάσσεται μεν στην «αυτονόητη» αρχιτεκτονική ασφάλειας του σκάφους, αλλά σημαίνει ότι αν δεν υπάρχουν επιζώντες ή οι επιζώντες δεν είναι σε θέση να ανοίξουν τις θύρες, η όλη σωστική προσπάθεια θα πάει χαμένη.

Τα «καλά νέα» είναι ότι το ρωσικό υποβρύχιο, το οποίο πιστευόταν ότι ήταν προσαραγμένο σε γωνία 60 μοιρών στο βυθό, μοιάζει να βρίσκεται σε μικρότερη γωνία, περίπου 20 μοιρών.

Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε προς το CNN ότι οι εκτιμήσεις που διατυπώνουν Ρώσοι αξιωματούχοι, σύμφωνα με τις οποίες το μεγαλύτερο μέρος του πληρώματος επέζησε της έκρηξης, της πτώσης στο βυθό και της πλημμύρας στο πρόσθιο μέρος του σκάφους, είναι μάλλον «υπέρ του δέοντος αισιόδοξες».

Επιφυλάξεις για το πόσοι Ρώσοι ναυτικοί έχουν επιβιώσει της ναυτικής τραγωδίας διατυπώνονται και από άλλες πλευρές. Γερμανός γιατρός, ο οποίος έχει ειδικευτεί στις συνθήκες ζωής στα υποβρύχια δήλωσε χθες προς το γερμανικό τηλεοπτικό δίκτυο RTL ότι «δεν υπάρχει πρακτικά πιθανότητα να είναι ακόμη ζωντανοί» οι 118 ναυτικοί. Ο Γερμανός καθηγητής, Καρλ Πέτερ Φάτσκε, υποστήριξε ότι η Μόσχα ίσως αποδέχτηκε τη βοήθεια από το εξωτερικό «για προπαγανδιστικούς λόγους», προκειμένου να αντιμετωπίσει τις έντονες επικρίσεις για τον τρόπο που χειρίστηκε την υπόθεση. «Δεν υπήρξε ποτέ περίπτωση επιβίωσης για τόσο μεγάλο διάστημα σε ένα κατεστραμμένο υποβρύχιο... πρέπει να είμαστε ρεαλιστές», κατέληξε.

Η Τζέιν Αλεν, συντάκτης υγείας της εφημερίδας Los Angeles Times, εκτιμά ότι θα είναι όλο και δυσκολότερο για τους παγιδευμένους ναυτικούς να αντιμετωπίσουν την κατάσταση στο βυθισμένο υποβρύχιο προϊόντος του χρόνου. Η όλο και μεγαλύτερη έλλειψη οξυγόνου και άρα η εισπνοή διοξειδίου του άνθρακα, καθώς και τρομακτικό το κρύο λόγω της διακοπής των συστημάτων θέρμανσης και εξαερισμού είναι δυνάμει «εξοντωτικοί παράγοντες», έγραψε. «Αν το οξυγόνο που λαμβάνεις φθάσει σε πολύ χαμηλά επίπεδα, απλώς λιποθυμάς και πεθαίνεις», συμπληρώνει ο φυσιολόγος Λίον Γκρίνμπαουμ, που ειδικεύεται σε υποβρύχιες συνθήκες.

Οι συγγενείς των Ρώσων ναυτικών εξακολουθούν ωστόσο να φθάνουν στο Μουρμάνσκ κατά δεκάδες, αναμένοντας με αγωνία το αποτέλεσμα -οποιοδήποτε αποτέλεσμα- των σωστικών προσπαθειών...

Το μεγάλο ερωτηματικό παραμένει, όμως, η αιτία της τραγωδίας. Ενώ ενισχύεται η εκδοχή ότι υπήρξε «έκρηξη» στο σκάφος -χτες οι γαλλικές και βρετανικές μυστικές υπηρεσίες έκαναν γνωστό ότι την κατέγραψαν, χωρίς να αποκαλύψουν περισσότερες λεπτομέρειες-, δεν έχει γίνει σαφές ποια ήταν η αιτία της. Η υπόθεση που έκαναν αξιωματούχοι του ρωσικού πολεμικού ναυτικού ότι η έκρηξη έγινε σε τορπιλοσωλήνα εξακολουθεί να ακούγεται, ενώ ακόμη μια υπόθεση -μάλλον «τραβηγμένη» είναι ότι το «Κουρσκ» προσέκρουσε σε νάρκη. Η υπόθεση ότι υπήρξε σύγκρουση με άλλο υποβρύχιο μοιάζει πλέον απίθανη, αφού σε μια τέτοια περίπτωση και το δεύτερο σκάφος θα υφίστατο αντίστοιχες ζημιές και δε βρέθηκε κανένα ίχνος που να πιστοποιεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Ενα αρκετά πιο τεκμηριωμένο σενάριο έδωσε στη δημοσιότητα η περιβαλλοντική οργάνωση της Νορβηγίας, Bellona (μέσω των σελίδων της στο Internet, στη διεύθυνση http://www.bellona.no/). Μέλος της οργάνωσης εκτιμά ότι είτε καθώς το υποβρύχιο βρισκόταν σε χαμηλό βάθος και άρχισε η διαδικασία μεταφοράς από την αυτόματη στη χειροκίνητη πλοήγηση, υπήρξε ένα λάθος και το Κουρσκ κατέβηκε, προσκρούοντας στο βυθό με αποτέλεσμα να προκληθεί έκρηξη στις δεξαμενές πεπιεσμένου αέρα του σκάφους, είτε η έκρηξη στις δεξαμενές του αέρα συνέβη απλώς λόγω έλλειψης συντήρησής τους. Το σενάριο της έκρηξης στις δεξαμενές αέρα «εξηγεί» το ότι υπήρξε αμέσως μεγάλη διαρροή οξυγόνου από το σκάφος στην επιφάνεια, αλλά και το ότι το πρόσθιο μέρος του υποβρυχίου πλημμύρισε μέσα «σε δευτερόλεπτα», με αποτέλεσμα το πλήρωμα να μην προλάβει καν να εκπέμψει σήμα κινδύνου προς το επιτελείο του ρωσικού πολεμικού ναυτικού.

Ο ρωσικός Τύπος επιδίδεται σε σκληρές κριτικές προς τον Πρόεδρο Βλάντιμιρ Πούτιν, αλλά και το ναυτικό, όπως και το σύνολο του ρωσικού κρατικού μηχανισμού, επιρρίπτοντάς τους από «αλαζονεία» ως «αδυναμία αντιμετώπισης της κατάστασης».

«Δεν είναι γνωστό πότε ενημερώθηκε ο Πρόεδρος για την κατάσταση, αλλά μόλις χτες έδωσε συνέντευξη για τη σωτηρία του Κουρσκ» έγραφε στο χτεσινό της φύλλο η «Μοσκόφσκι Κομσομόλετς». «Οι ναύτες του Κουρσκ σιώπησαν χτες», σχολίασε η Κομσομόλσκαγια Πράβντα, προσθέτοντας το ερώτημα «γιατί ο πρόεδρος παρέμεινε σιωπηλός επί τόσες ημέρες;». Η Ιζβέστια από την πλευρά της εκτίμησε ότι η τραγωδία στο «Κουρσκ», δείχνει ότι «το ρωσικό κράτος δεν μπορεί να αντιμετωπίζει τέτοιες καταστάσεις» και διατύπωσε ένα καυστικό σχόλιο: «όταν πρόκειται για θέμα ζωής ή θανάτου, οι ναύαρχοι, οι στρατηγοί και οι κρατικοί αξιωματούχοι δεν πρέπει να ψεύδονται, να εξαπατούν και να σκέφτονται μόνο την καριέρα τους - είναι βλασφημία» γράφει η «Ιζβέστια». «Μαζί με το Κουρσκ βυθίστηκε και η εμπιστοσύνη του λαού ότι το κράτος μπορεί να μας προστατεύσει από τα προβλήματα. Είναι οι αρχές που προσάραξαν στον βυθό μαζί με το "Κουρσκ"», συμπλήρωσε η «Ιζβέστια».

Τα υποβρύχια τύπου Oscar-2, ένα από τα οποία είναι και το «Κουρσκ», θεωρούνταν ως σήμερα «αδύνατο να βυθιστούν», σύμφωνα με δήλωση του Ιγκορ Μπαράνοφ, αρχισχεδιαστή τους. Με αρκετή δύναμη πυρός για να βυθίσει ένα αεροπλανοφόρο και ολόκληρη τη συνοδεία του, σχεδιασμένο για να αντέξει ακόμη και απευθείας πλήγμα από τορπίλη, καθένα από τα υποβρύχια του τύπου αυτού (συνολικά ναυπηγήθηκαν 16) σε περίπτωση πολέμου με τη Δύση θα αναλάμβανε την αποστολή να «κόψει το ΝΑΤΟ στα δύο», διακόπτοντας τις θαλάσσιες μεταφορές στον Ατλαντικό. Και, όπως λένε στρατιωτικοί αναλυτές, ένας από τους λόγους που η Μόσχα δίστασε να δεχτεί τις δυτικές προτάσεις πρόθυμης βοήθειας ήταν, και είναι ακόμη, η αποκάλυψη του τρόπου με τον οποίο το «αβύθιστο» υποβρύχιο μπορεί να βυθιστεί... Η αποδοχή εξ άλλου από τον Ρώσο Πρόεδρο Πούτιν της δυτικής βοήθειας έγινε μόνο μετά από «ειδική τηλεφωνική επικοινωνία του με τον Αμερικανό ομόλογό του, Μπιλ Κλίντον», όπως μετέδωσε χτες το πρακτορείο Associated Press.