Στο πίσω μέρος έργου του Ιβάν Κλιουν, ανακαλύφθηκε ένα άγνωστο αυτοπορτρέτο του ζωγράφου

Από το Ιδρυμα Γκετί των ΗΠΑ, το οποίο διαχειρίζεται και το γνωστό Μουσείο Γκετί από όπου διεκδικούν αρχαιοκαπηλικές αρχαιότητες η Ελλάδα και η Ιταλία, ενώ πρώην στέλεχός του είναι υπόδικο για υποθέσεις αρχαιοκαπηλίας, επιχορηγήθηκε το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΚΜΣΤ) Θεσσαλονίκης για την έρευνα της κατάστασης των έργων της Συλλογής Κωστάκη, της βασικής συλλογής του ΚΜΣΤ, που αποτελείται από σημαντικά έργα της ρωσικής καλλιτεχνικής πρωτοπορίας!

Ενώ, λοιπόν, ο «κόσμος καίγεται» με τις υποθέσεις αυτές, ένα ελληνικό κρατικό μουσείο δέχεται να επιχορηγηθεί με 143.000 δολάρια από το «Ιδρυμα» για να μελετήσει και να προχωρήσει σε ψηφιακή καταγραφή όλων των πληροφοριών που σχετίζονται με την κατάσταση των 1.275 έργων της Συλλογής Κωστάκη. Δεδομένου ότι ουδείς έχει αμφισβητήσει το σχετικό με το αντικείμενο ελληνικό επιστημονικό δυναμικό, ένα ερώτημα είναι, γιατί ένα κρατικό μουσείο ζητά χρήματα από ιδιωτικούς ξένους φορείς για στοιχειώδη μουσειακή εργασία όπως αυτή. Και αφού το κάνει, γιατί προχωρά σε μια τέτοια, τουλάχιστον άστοχη, επιλογή; Εκτός πια, αν η συνεργασία των δύο φορέων είναι μέρος των «ανταλλαγμάτων» για την επιστροφή των τεσσάρων ελληνικών αρχαίων αντικειμένων από το Μουσείο Γκετί. Αλλωστε, όπως ειπώθηκε, πρόκειται για την πρώτη φορά που ελληνικό μουσείο συνεργάζεται με το «Ιδρυμα», ενώ το πρόγραμμα ξεκίνησε το Δεκέμβρη του 2006 και ολοκληρώθηκε το Μάη του 2007.

Σε ερώτηση, πάντως, για την επιλογή του «Ιδρύματος», τα στελέχη του Μουσείου απάντησαν ότι πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα και γνωστότερα ιδρύματα και ότι «ήταν για μας μια μεγάλη ευκαιρία». Σε κάθε περίπτωση πάντως, ακόμη και αν δεν αποτελεί μέρος «ανταλλαγμάτων», αποτελεί σίγουρα χαρακτηριστικό παράδειγμα της τακτικής του «κατευνασμού» που ακολουθείται ακόμη και απέναντι σε «ιδρύματα» που τα ίδια παραδέχονται ότι δε γνωρίζουν την προέλευση όλων των αρχαίων αντικειμένων που έχουν στις αποθήκες τους, όπως συνέβη με το Μουσείο Γκετί.

Κατά τη διάρκεια του ερευνητικού προγράμματος όλα τα έργα φωτογραφήθηκαν, εξετάστηκαν με υπεριώδη και υπέρυθρη ακτινοβολία, κάποια ακτινογραφήθηκαν αποκαλύπτοντας προσχέδια και ιδιαίτερου ενδιαφέροντος πληροφορίες σχετικά με τις τεχνικές και τα υλικά που χρησιμοποίησαν οι ζωγράφοι. Εξετάστηκε η κατάσταση των υποστρωμάτων, των χρωστικών, καθώς και η ιστορία συντήρησης των έργων. Καταγράφηκαν επίσης όλες οι επιγραφές που υπήρχαν στα ίδια τα έργα, στα τελάρα και στις κορνίζες τους (ημερομηνίες, τίτλοι, υπογραφές, επιγραφές, σφραγίδες, υδατογραφήματα κ.ά.).