Παπαγεωργίου Βασίλης

Παράλληλα, οι σχεδιασμοί και οι διαμορφούμενες συμμαχίες στον ενεργειακό τομέα μπορούν να δώσουν κάποιες απαντήσεις στα ερωτήματα που ανακύπτουν από τις γεωπολιτικές εξελίξεις στα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή, την Κεντρική Ασία, την Κασπία.

Αξιομνημόνευτες από την άποψη αυτή είναι κάποιες εξελίξεις των τελευταίων ημερών.

Παραδείγματος χάρη, η υπογραφή στις 28 Φεβρουαρίου διακρατικής συμφωνίας μεταξύ των κυβερνήσεων της Ρωσίας και της Ουγγαρίας για το πέρασμα του αγωγού φυσικού αερίου της ρωσικής Gazprom (γνωστού με το όνομα South Stream) από την Ουγγαρία.

Σύμφωνα με το σχεδιασμό, ο αγωγός South Stream θα περνάει ακόμη από τη Βουλγαρία και τη Σερβία. Ενας κλάδος του αγωγού θα περνάει από Αλβανία και την Ελλάδα και στη συνέχεια, κάτω από την Αδριατική, θα καταλήγει στην Ιταλία. Βασικός συνεταίρος της Gazprom για την κατασκευή αυτού του αγωγού θα είναι η ιταλική ENI.

Δεκαπέντε μέρες πριν, στις 13 Φεβρουαρίου, ανακοινώθηκε στη Ζυρίχη η ίδρυση κοινής εταιρείας από την ελβετική EGL και τη νορβηγική Statoil, με ίση συμμετοχή των δύο συμβαλλομένων, για την κατασκευή του αγωγού Trans Adriatic Pipline (TAT). O ΤΑΤ θα περνάει από την Ελλάδα, την Αλβανία και μέσω της Αδριατικής θα καταλήγει στη νότιο Ιταλία.

Τέλος, ένας ακόμη αγωγός, της κοινοπραξίας Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου και της Edison, σχεδιάζεται να περνάει από την Τουρκία και την Ελλάδα με τελικό προορισμό και πάλι την Ιταλία, η οποία λειτουργεί και στις τρεις περιπτώσεις ως πύλη εισόδου της Δυτικής Ευρώπης, του φυσικού αερίου.

Οπως θα περίμενε κανείς, ανάμεσα στους τρεις ανταγωνιστικούς αγωγούς, οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ενωση υποστηρίζουν τον αγωγό ΤΑΤ, ο οποίος θα τροφοδοτείται με αέριο από το Αζερμπαϊτζάν. όπου η Statoil έχει σημαντική παρουσία και από τη Μέση Ανατολή.

Μια ακόμα εξέλιξη μεγάλου ενδιαφέροντος είναι η σύναψη συμφωνίας μεταξύ της Gazprom (δηλαδή της Ρωσίας) και του Ιράν για την αξιοποίηση και μεταφορά του ιρανικού φυσικού αερίου στη Δύση. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η συμφωνία υπογράφηκε μια μέρα μετά τη μονομερή ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου και δύο εβδομάδες μετά τη μεγάλη συμφωνία της Ρωσίας με τη Σερβία για το φυσικό αέριο και γενικότερα την ενέργεια.

Ολα αυτά, παραπέμπουν στην άμεση συσχέτιση των εξελίξεων στον ενεργειακό τομέα με τις εξελίξεις του τελευταίου διαστήματος, όπως η ανεξαρτητοποίηση του Κοσσόβου, η διαδικασία ένταξης της Αλβανίας και της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, οι ευρωαμερικανικές πιέσεις στο Ιράν, οι αναταράξεις στη Γεωργία, οι ανακατατάξεις στην Τουρκία κ.λπ.