Σε αγώνα δρόμου έχουν επιδοθεί οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες για να βάλουν στο χέρι τα ανεκμετάλλευτα πετρελαϊκά κοιτάσματα του κατεχόμενου Ιράκ. Σε κάποιες πλευρές αυτής της υπόθεσης αναφέρεται ένα πρόσφατο ρεπορτάζ της εφημερίδας «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» (19 Μαρτίου 2008).

Οι συντάκτες του ρεπορτάζ περιγράφουν τις μεθοδεύσεις τόσο των εταιρειών, όσο και της κυβέρνησης της Βαγδάτης, για να ξεπεραστούν τα «εμπόδια» που δεν επιτρέπουν (πέντε χρόνια μετά την εισβολή) την αξιοποίηση των πλούσιων ιρακινών κοιτασμάτων. Μεταξύ των «εμποδίων» είναι και το άρθρο του Συντάγματος της χώρας που δεν επιτρέπει την πώληση και την αξιοποίηση των ανεκμετάλλευτων κοιτασμάτων από ξένες πετρελαϊκές εταιρείες.

Αν ληφθεί υπόψη ότι σήμερα γίνεται εκμετάλλευση μόνο του 3% των συνολικών κοιτασμάτων, τότε είναι προφανές ότι οι εταιρείες ενδιαφέρονται για την τύχη του 97% του ιρακινού πετρελαίου. Οι ποσότητες αυτές (εκμεταλλεύσιμες ή μη) φέρνουν το Ιράκ στην πρώτη θέση από την άποψη των πετρελαϊκών αποθεμάτων, πάνω ακόμη και από τη Σαουδική Αραβία και το σύνολο των χωρών της Μέσης Ανατολής.

Φυσικά, τα πάντα όσον αφορά τις μυστικές διαπραγματεύσεις τελούν υπό την εποπτεία των ΗΠΑ, δηλαδή των αρχών κατοχής.

Εταιρείες που αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για τη διείσδυσή τους στην ιρακινή πετρελαϊκή βιομηχανία είναι φυσικά οι αμερικάνικες Exxon Mobil και Chevron και ακόμη η ολλανδοβρετανική Royal Dutch Shell, η βρετανική BP και η γαλλική Total.

Για να «σπάσουν» το συνταγματικό κώλυμα, οι εταιρείες αξιοποιούν τη διοικητική διαίρεση που επιβλήθηκε στο Ιράκ με την τριχοτόμησή του. Ετσι ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις όχι μόνο με τη δοτή ιρακινή κυβέρνηση στη Βαγδάτη, αλλά και με την κυβέρνηση των Κούρδων στο Βόρειο Ιράκ όπου είναι εντοπισμένα τεράστια ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα (πάνω από το 60% των συνολικών). Η κυβέρνηση των Κούρδων, με πρωτεύουσα το Ιμπρίλ, δηλώνει ότι διαθέτει την ισχυρή αυτονομία για να διαπραγματευτεί απευθείας με τις εταιρείες.

Ομως, το πιο σοβαρό εμπόδιο για την εισβολή των εταιρειών στα ιρακινά πετρέλαια είναι η «πολιτική αστάθεια», δηλαδή η ιρακινή αντίσταση κατά των δυνάμεων κατοχής. Γι' αυτόν, εξάλλου, το λόγο καμιά από τις προαναφερόμενες εταιρείες δεν έχει γραφεία, ή εγκαταστάσεις στο Ιράκ. Ολες, σχεδόν, έχουν έδρα στο Αμάν της Ιορδανίας και από εκεί, μέσω τηλεδιασκέψεων, συζητούν με τους Ιρακινούς αξιωματούχους.

Το ισχυρό «χαρτί» των εταιρειών είναι η σημερινή μικρή παραγωγή και εξαγωγή του Ιράκ, αφού υπολογίζεται ότι δεν ξεπερνάει τα 2,5 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα. Υπόσχονται, λοιπόν, επενδύσεις που θα πολλαπλασιάσουν τις εξαγόμενες ποσότητες με αντάλλαγμα να τους δοθεί με πολυετείς συμφωνίες η εκμετάλλευση των 53 εντοπισμένων κοιτασμάτων στο Βορρά και το Νότο της χώρας.