Την επιτάχυνση των διαδικασιών ψηφιοποίησης πολιτιστικού υλικού μουσείων, βιβλιοθηκών και αρχείων «ζητά» η ΕΕ από τα κράτη - μέλη, σε μια προσπάθεια να «απαντήσει» με μεγαλύτερες αξιώσεις στο νέο επιχειρηματικό «πόλεμο» μεταξύ των μονοπωλιακών κέντρων στον τομέα των εφαρμογών νέων τεχνολογιών στον πολιτισμό.

Με αφορμή την επικείμενη έναρξη, το φθινόπωρο, της Ευρωπαϊκής Ψηφιακής Βιβλιοθήκης, ενός ιστότοπου στον οποίο, σύμφωνα με την ΕΕ, «η ποικιλομορφία του ευρωπαϊκού πολιτιστικού πλούτου σε βιβλία, μουσική, πίνακες ζωγραφικής, φωτογραφίες και κινηματογραφικές ταινίες» θα είναι «ανοικτή σε όλους τους πολίτες με το πάτημα ενός κουμπιού μέσω μιας δικτυακής πύλης», η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε «σχετικά με τη διάθεση ψηφιακών εκδόσεων έργων από πολιτιστικά ιδρύματα ανά την Ευρώπη», ότι «χρειάζονται περαιτέρω προσπάθειες από τα κράτη -μέλη της ΕΕ».

Η ...«ανάλαφρη» προσέγγιση της ανακοίνωσης στο εγχείρημα προσπαθεί να κρύψει την πραγματικότητα που δεν είναι άλλη από το γεγονός ότι ήδη επιχειρηματικοί κολοσσοί, όπως η «Google», έχουν ξεκινήσει τις δικές τους ψηφιακές βιβλιοθήκες και το ευρωπαϊκό κεφάλαιο βλέπει πως μάλλον έχει καθυστερήσει στην υφαρπαγή του εν λόγω κερδοφόρου «φιλέτου». Διότι, όπως διαπιστώνει η ίδια η Επιτροπή, «στις ευρωπαϊκές βιβλιοθήκες και μόνο φυλάσσονται πάνω από 2,5 δισεκατομμύρια βιβλία, υπό ψηφιακή όμως μορφή διατίθεται μόλις το 1% του αρχειακού υλικού». Επιπλέον, μόνο ένα στα τέσσερα μουσεία στη Γερμανία προσφέρουν ήδη ψηφιοποιημένο υλικό στο διαδίκτυο και μόνο το 1% του υλικού που έχει ψηφιοποιηθεί στα αρχεία της Πολωνίας διατίθεται διαδικτυακά. Για να δώσει μάλιστα το καλό παράδειγμα, η ίδια η Επιτροπή θα διαθέσει περίπου 120 εκατομμύρια ευρώ μεταξύ 2009-2010 «για τη βελτίωση της διαδικτυακής πρόσβασης στην ευρωπαϊκή πολιτιστική κληρονομιά».

Φυσικά, η ΕΕ ανοίγει διάπλατα τον αρχειακό πλούτο στους ιδιώτες και στην ιδιωτικοοικονομική του διαχείριση από τους κρατικούς φορείς. Η αρμόδια Επίτροπος Βίβιαν Ρέντινγκ είναι αρκετά σαφής όταν λέει ότι «απαιτούνται περισσότερες δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις για να επιταχυνθεί η ψηφιοποίηση». Αλλωστε, το συνολικό κόστος ψηφιοποίησης πέντε εκατομμυρίων βιβλίων από τις ευρωπαϊκές βιβλιοθήκες εκτιμάται ήδη σε περίπου 225 εκατομμύρια ευρώ, χωρίς να καλύπτονται «αντικείμενα» όπως χειρόγραφα ή πίνακες ζωγραφικής. Η ανακοίνωση το κάνει ακόμη πιο ξεκάθαρο: «Ορισμένα κράτη - μέλη έχουν δώσει το παράδειγμα για να επιταχύνουν την ψηφιοποίηση πολιτιστικών συλλογών. Η Σλοβενία εξέδωσε το 2007 νόμο για τη σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με τον οποίο προσφέρονται νέες ευκαιρίες για την ιδιωτική προώθηση έργων ψηφιοποίησης σε δημόσια ιδρύματα».

Αυτό σημαίνει πως προς το χειρότερο θα κινηθεί και το ζήτημα της πνευματικής «ιδιοκτησίας» (σ.σ. και όχι δικαιώματος πλέον), αφού η ΕΕ ζητά «νομικές λύσεις για το πρόβλημα των αποκαλούμενων ορφανών έργων - δηλαδή έργων των οποίων οι κάτοχοι των δικαιωμάτων είναι αδύνατο να εντοπιστούν προκειμένου να συμφωνήσουν για την ψηφιοποίηση».