Με αφορμή τη συμπλήρωση 180 χρόνων από τη γέννηση του Λέοντος Τολστόι στη Γιάσναγια Πολιάνα, η εκπομπή «Ποιητική Αδεία», που επιμελείται και παρουσιάζει ο Γιώργος Μηλιώνης, αύριο Κυριακή 12 με 2 στον «902 ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΣΤΑ FM», θα είναι αφιερωμένη σε αυτήν τη γιγάντια φυσιογνωμία της ρωσικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Στη βιβλική γενειάδα του κρεμάστηκαν οι ψίθυροι των μουζίκων, των κολασμένων της ρώσικης γης. Το κοφτερό μυαλό του αντελήφθη τη γονατισμένη ζωή τους, την αγραμματοσύνη, την αμορφωσιά και τις προλήψεις. Το ίδιο μυαλό αντελήφθη την υποκρισία των αριστοκρατών και των παπάδων και σε αυτούς έστρεψε τα βέλη του.

Με την πένα του, όμως, δεν προέτρεψε σε επανάσταση. Εγκαρτέρηση και ειρήνη συνιστούσε, εκφράζοντας, όπως έγραψε ο Β. Ι. Λένιν, την «ιδεολογία που παρουσιάζεται αναπόφευκτα σε μια εποχή όπου όλο το παλιό καθεστώς έχει αναποδογυριστεί και η μάζα που διαπαιδαγωγήθηκε στο παλιό αυτό καθεστώς που γαλουχήθηκε με τις αρχές, τις συνήθειες, τις παραδόσεις, τις δοξασίες αυτού του καθεστώτος δε βλέπει και δεν μπορεί να δει τι είδους είναι το διαμορφωνόμενο καινούργιο καθεστώς, ποιες είναι οι κοινωνικές δυνάμεις που το διαμορφώνουν και πώς ακριβώς το διαμορφώνουν ποιες κοινωνικές δυνάμεις είναι ικανές να φέρουν την απολύτρωση από τις αναρίθμητες, τις εξαιρετικά μεγάλες συμφορές που χαρακτηρίζουν τις περιόδους κατάρρευσης».

Το 1901 η Ρωσική Εκκλησία αφόρισε τον Λέοντα Τολστόι: «Το κατόρθωμά της αυτό θα παρθεί υπόψη, όταν θα έρθει η ώρα που ο λαός θα κανονίσει τους λογαριασμούς του με τους ρασοφόρους υπαλλήλους, με τους εν Χριστώ χωροφύλακες», θα γράψει ο Λένιν.

Ο Λέων Τολστόι πέθανε στις 7 Οκτώβρη 1910: «Πέθανε ο Τολστόι και πέρασε στο παρελθόν η προεπαναστατική Ρωσία που η αδυναμία και η ανικανότητά της εκφράζονται στη φιλοσοφία και περιγράφονται στα έργα του μεγαλοφυή καλλιτέχνη. Στην κληρονομιά του όμως υπάρχει ένα πράγμα που ανήκει στο μέλλον. Την κληρονομιά αυτή την παίρνει και πάνω στην κληρονομιά αυτή δουλεύει το προλεταριάτο της Ρωσίας. Το προλεταριάτο θα εξηγήσει στις μάζες την κριτική του Τολστόι για τον καπιταλισμό όχι για να περιοριστούν οι μάζες σε κατάρες κατά του κεφαλαίου και της εξουσίας του χρήματος, αλλά για να μάθουν να συσπειρώνονται στην ενιαία στρατιά των εκατομμυρίων σοσιαλιστών αγωνιστών που θα ανατρέψουν τον καπιταλισμό και θα δημιουργήσουν τη νέα κοινωνία, όπου δε θα υπάρχει εξαθλίωση του λαού και εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο», έγραψε ο Λένιν.