Βαρύ χτύπημα στο καθεστώς των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων (ΒΑΕ)ετοιμάζει η κυβέρνηση μετά και την επίσημη παράδοση στην υπουργό Απασχόλησης Φάνη Πάλλη - Πετραλιά - την περασμένη Τετάρτη - του πορίσματος της διορισμένης από την κυβέρνηση Επιτροπής Μπεχράκη. Το πόρισμα συμπληρώνει το αντιασφαλιστικό οικοδόμημα και, ανεξάρτητα από τις μεθοδεύσεις της κυβέρνησης, το σίγουρο είναι ότι ανατρέπει ασφαλιστικά δικαιώματα εκατοντάδων χιλιάδων εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα και μάλιστα αυτών που εργάζονται στις πιο βαριές, δύσκολες και επικίνδυνες συνθήκες εργασίας.

Στο στόχαστρο μπαίνουν σχεδόν όλα τα επαγγέλματα και οι ειδικότητες, όλοι οι εργαζόμενοι, καθώς από τους 103 χώρους εργασίας εξαιρούνται οι 43, από τις 124 ομάδες και υποομάδες ειδικοτήτων εξαιρούνται οι 61, ενώ από τις 70 ειδικότητες, ανεξάρτητα από το χώρο εργασίας, εξαιρούνται οι 41, θεωρούνται δηλαδή αυθαίρετα χαμηλής επικινδυνότητας.

Ομως, και για τις ειδικότητες που τυπικά προτείνεται να παραμείνουν στη λίστα των ΒΑΕ, επέρχεται δραστική ανατροπή, καθώς αυτές κατατάσσονται σε τέσσερις νέες κατηγορίες, (κλίμακα βαρύτητας 1, 2, 3, 4), αντί της μίας ενιαίας που υπάρχει σήμερα (βλέπε πίνακα και κατάταξη).

Σύμφωνα με τις προτάσεις της Επιτροπής, ανάλογα σε ποια από τις τέσσερις κατηγορίες εντάσσεται κάθε ειδικότητα ή χώρος εργασίας, αντίστοιχο πρέπει να είναι το ασφαλιστικό καθεστώς και οι ασφαλιστικές εισφορές. Με αυτό το τέχνασμα, και για όσες ειδικότητες παραμείνουν στην κατηγοριοποιημένη λίστα, ανοίγει διάπλατα ο δρόμος, ώστε να χάσουν τα πέντε χρόνια συνταξιοδότησης πριν από το ανώτερο όριο του ΙΚΑ. Βέβαια, για το ακριβές ύψος της «ποινής» που θα επιβληθεί σε κάθε μία από τις κατηγορίες, η επιτροπή παραπέμπει σε πολιτική απόφαση της κυβέρνησης.

Ομως, είναι ενδεικτικό ότι στις συζητήσεις που έγιναν στην Επιτροπή ένα από τα σενάρια ήταν ότι για τις δύο πρώτες κατηγορίες με κλίμακα βαρύτητας 1 και 2 προβλέπονταν κατάργηση την «πρόωρης» συνταξιοδότησης και αντικατάσταση με μειωμένο ωράριο ή περισσότερες ημέρες άδεια. Σε ένα δεύτερο σενάριο που διακινείται το τελευταίο διάστημα, προβλέπεται η μείωση του χρόνου «πρόωρης» συνταξιοδότησης για τις τρεις από τις τέσσερις κατηγορίες.

Ετσι και αλλιώς όμως, η Επιτροπή έχει αποψιλώσει εκ βάθρων τη λίστα των ΒΑΕ, αφού στη λεγόμενη 4η κλίμακα βαρύτητας παραμένουν μόνο 5 από τις 124 ομάδες και υποομάδες ειδικοτήτων και από τις 70 ειδικότητες ανεξάρτητα από το χώρο εργασίας στην 4η κλίμακα βαρύτητας παραμένουν μόνο 2 ειδικότητες! Και εδώ όμως στις ειδικότητες που κατατάσσονται στην 4η κλίμακα με το νέο καθεστώς ενδέχεται να υπάρξουν ανατροπές. Το σίγουρο είναι ότι η κυβέρνηση αυτή τη στιγμή μετρά τις αντιδράσεις των εργαζομένων και ανάλογα θα πράξει. Ολα θα εξαρτηθούν από τον αγώνα τους.

Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η ανακοίνωση από την υπουργό Απασχόλησης μιας νέας Επιτροπής, που τώρα, εκ των υστέρων, θα εξετάσει την ένταξη νέων επαγγελμάτων στα ΒΑΕ για τις αιτήσεις που έχουν γίνει την τελευταία 20ετία. Και αυτό, όταν η Επιτροπή Μπεχράκη που λειτούργησε για ένα χρόνο δεν μπήκε στον κόπο να εξετάσει καθόλου την ένταξη νέων επαγγελμάτων.

Με την ίδια ελαφρότητα, η Επιτροπή προχώρησε στην αποψίλωση της λίστας χωρίς το παραμικρό επιστημονικό δεδομένο, γεγονός που καταγράφεται στο ίδιο το Πόρισμα. Δεν υπήρξε καμιά επιστημονική μελέτη, αφού έτσι και αλλιώς οι επαγγελματικές ασθένειες στη χώρα μας δεν καταγράφονται, δεν υπάρχουν επιδημιολογικές μελέτες και στατιστικές. Και βέβαια καμία από τις ειδικότητες και κανένας χώρος που εξαιρέθηκαν δεν κρίθηκε με συγκεκριμένα επιστημονικά δεδομένα, με συγκεκριμένες μετρήσεις στους χώρους εργασίας.

Είναι, πάντως, χαρακτηριστικό ότι το ΙΚΑ κάθε χρόνο συνταξιοδοτεί περίπου 2.500 ασφαλισμένους του με «κοινή νόσο», αν και είναι φανερό ότι ένα μεγάλο μέρος απ' αυτούς συνταξιοδοτείται είτε για επαγγελματική νόσο, είτε για νόσο που την επιβάρυναν οι συνθήκες εργασίας. Ενισχυτική των παραπάνω είναι και η καταγραφή - έρευνα που έκανε η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (ΕΣΥΕ). Στην έρευνα αυτή προέκυψε ότι 613.145 άτομα ανέφεραν ότι είχαν πρόβλημα υγείας το τελευταίο δωδεκάμηνο, το οποίο προκλήθηκε ή επιδεινώθηκε από την εργασία τους. Μεταξύ αυτών, 173.264 δήλωσαν πρόβλημα στα οστά, στις αρθρώσεις ή στους μύες εντοπισμένο κυρίως στη μέση και 79.527 πρόβλημα που εντοπίζεται στον αυχένα, στους ώμους ή στα χέρια. Πρόβλημα στους πνεύμονες ή στο αναπνευστικό ανέφεραν 47.000 άτομα, ενώ καρδιοπάθεια, καρδιακή προσβολή ή άλλο πρόβλημα του κυκλοφορικού συστήματος 84.259 άτομα. Στρες, κατάθλιψη και άγχος 25.048 άτομα, πρόβλημα ακοής 4.085, πονοκεφάλους, κόπωση και πόνο οφθαλμών 24.186 άτομα.

Εντυπωσιακό είναι το εύρημα της έρευνας της ΕΣΥΕ ότι το 40% αυτών που ερωτήθηκαν πιστεύουν ότι στο χώρο τους υπάρχουν παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά την υγεία τους. Συγκεκριμένα, 698.494 εργαζόμενοι κατονομάζουν ως σημαντικό παράγοντα που βλάπτει την υγεία τους το «χειρισμό βαρέων φορτίων, δύσκολες στάσεις σώματος ή κινήσεις», 522.735 εργαζόμενοι θεωρούν ότι «εκτίθενται σε χημικά, σκόνη, αναθυμιάσεις, καπνό τσιγάρου ή αέρια», ακόμα 130.554 «εκτίθενται σε θορύβους ή κραδασμούς» και 458.756 εργαζόμενοι «εκτίθενται σε κίνδυνο ατυχημάτων».

Η νέα αυτή επιδρομή της κυβέρνησης στα ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων την ξεγυμνώνει από κάθε πρόφαση. Καταρρέει η συκοφαντία των «ρετιρέ», η κυβέρνηση χτυπάει τους εργαζόμενους που εργάζονται στις χειρότερες συνθήκες και κατά τεκμήριο με χαμηλές αμοιβές. Το μόνο που επιδιώκει είναι η ενίσχυση της κερδοφορίας των βιομηχάνων, που θα τους απαλλάξει από το επασφάλιστρο.