Κυριακή 14 Δεκέμβρη 2008
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 15
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
Δικαίωμα για όλους και όχι μέσο εκμετάλλευσης

«Ο αθλητισμός είναι για όλους και όχι για τους λίγους, όπως επιβάλλει το σημερινό οικοδόμημά του»

Sportidea

«Ο αθλητισμός είναι για όλους και όχι για τους λίγους, όπως επιβάλλει το σημερινό οικοδόμημά του»
Η σωματική άσκηση εμφανίστηκε στο μακρινό παρελθόν, στα πρώτα στάδια διαμόρφωσης και ανάπτυξης του ανθρώπου από κινήσεις και ενέργειες που έμοιαζαν με τις εργασιακές. Στην εξέλιξή της φάνηκε ο ρόλος της στη διατήρηση της υγείας, στην πρόληψη των ασθενειών, αλλά και του πρόωρου γήρατος.

Αθλητισμός: Τρόπος ζωής

Ετσι, ο αθλητισμός έγινε αλληλένδετος με διάφορες πλευρές της κοινωνικής ζωής και αξιοποιήθηκε ενεργητικά προς όφελος όλων των κοινωνικών στρωμάτων και όχι για λογαριασμό των ολίγων. Η επιστήμη σήμερα τεκμηριώνει πλέον την άποψη για την «τεράστια παραγωγική απόδοση αυτών που ασχολούνται με τη Φυσική Αγωγή και τον αθλητισμό».

Ειδικότερα, υποστηρίζεται πως η βελτίωση της υγείας και η ευρωστία μέσα από τις δραστηριότητες άσκησης, οδηγεί σε σημαντική μείωση εμφάνισης ασθενειών κατά 3-4 φορές σπανιότερα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ενισχύεται το οικονομικό, παραγωγικό και αμυντικό δυναμικό μιας χώρας.

Ο καθιστικός τρόπος ζωής, οι άσχημες διατροφικές συνήθειες, η ένταση και το άγχος που κυριαρχεί, χρειάζεται ως αντιστάθμισμα την οργανωμένη άσκηση μέσα σε αντίστοιχους χώρους και ένα περιβάλλον που θα τους εμπνέει και θα γίνεται βίωμα η άθληση σε όλη τους τη ζωή. Είναι προφανέστατο λοιπόν ότι ο ρόλος και η σημασία του αθλητισμού, για την ποιότητα ζωής αλλά σε αρκετές περιπτώσεις και για την ίδια τη ζωή, είναι πολύ σημαντικός. Στη διαπαιδαγώγηση των ατόμων, στην κοινωνικοποίηση, στο δυνάμωμα των σχέσεων και στην αλληλοκατανόηση, στην καταδίκη των διακρίσεων και σε έναν προσανατολισμό για τη διαφύλαξη της υγείας.

Μέσο χαλιναγώγησης συνειδήσεων

Είναι όμως εσφαλμένη η υπερτίμηση του ρόλου του, πραγματικότητα κάθε άλλο παρά τυχαία. Εξυπηρετεί ιδεολογικούς και πολιτικούς σκοπούς της άρχουσας (αστικής) τάξης. Δηλώσεις του τύπου οι Ολυμπιακοί Αγώνες (ΟΑ) της Αθήνας αποτελούσαν εθνικό όραμα και εθνική υπόθεση ή πως οι αθλητές είναι ήρωες και εθνικό κεφάλαιο, έχουν ως σκοπό να υποτάξουν τη συνείδηση του λαού και ιδιαίτερα της νεολαίας σε αδράνεια.

Στη Βραζιλία προκειμένου να αποσπάται η προσοχή των εργαζομένων από τις αναποδιές, τη φτώχεια και την ταξική πάλη, χρησιμοποιείται ο ποδοσφαιρικός φανατισμός, ο οποίος τις περισσότερες φορές υποθάλπεται και κατευθύνεται συνειδητά. Η αστική ιδεολογία επιδιώκει, για λογαριασμό των συμφερόντων που εξυπηρετεί, να αποσπάσει με κάθε τρόπο τους εργαζόμενους από τον αγώνα ενάντια στην ανεργία, στην εκμετάλλευση και στην κοινωνική ανισότητα.

Αντί για δικαίωμα, εμπορευματοποιεί κάθε ενέργεια που εντάσσεται σε αθλητικά πλαίσια, ή το θέτει σε ανταποδοτική μορφή, δηλ. με άλλα λόγια το διαμορφώνει ως εμπορικό προϊόν που πουλιέται ή αγοράζεται. Σε κάθε περίπτωση, έτσι διαστρεβλώνεται η κοινωνική ουσία του αθλητισμού, αλλά το σύστημα πρέπει να εξυπηρετείται ή να μην θίγεται.

Η εμπορευματοποίηση του αθλητισμού, αποτελεί μια μορφή «αξιοποίησης» - από την άρχουσα τάξη - του ερασιτεχνικού αθλητισμού. Η άποψη πως «ο αθλητισμός εξυπηρετεί περισσότερο από άλλους τομείς της δράσης του ανθρώπου, τα συμφέροντα των επιχειρηματιών που αποκομίζουν κέρδη από τα θέματα», είναι χωρίς αμφιβολία χαρακτηριστικό αυτής της τάξης και της αντίληψης που την εκφράζει.

Αθλητισμός των κερδών

Εμπορευματοποίηση σημαίνει αναγωγή του αθλητισμού στο επίπεδο των εμπορικών συμφερόντων και στην απόκτηση κέρδους. Κι εδώ «πνίγεται» η ιδέα και η συνταγματική επιταγή πως η άθληση είναι δικαίωμα. Κορυφαίο παράδειγμα εμπορευματοποίησης αποτελούν οι ΟΑ, αφού διεξάγονται στη βάση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, με εγγύηση το κράτος και το λαό που τους διεξάγει κάθε φορά.

Ο αθλητισμός - θέαμα χρησιμοποιείται ως όχημα για να «λυτρώνει» τους ανθρώπους από το «γεμάτο αντιθέσεις» κόσμο και τις αδικίες που προκαλούνται σε βάρος των ασθενέστερων στρωμάτων. Η διείσδυση των εταιρειών σ' αυτό το σύστημα έχει υποτάξει κάθε έννοια του αθλητισμού στο βωμό της αποκόμισης κερδών.

Εγκαταλείπονται ουσιαστικά οι πραγματικές αξίες με τη νομιμοποίηση της χρηματικής βοήθειας προς τους αθλητές. Εύκολα ερμηνεύεται η τάση των εμπλεκόμενων να εξασφαλίζουν μέσω της κατάκτησης της θέσης και του μεταλλίου δόξα και πλούτο. Οι αθλητές υψηλών επιδόσεων υπογράφουν συμβόλαια διαφήμισης, άρα αμοιβαίας εξάρτησης και υποταγής. Η εμπορευματοποίηση αυτή οδηγεί αναπόφευκτα σε αθλητές - πλασιέ για τη διαφήμιση των εταιρειών που τους στηρίζουν. Ετσι ο νέος αυτός γίνεται ευάλωτος και εκτεθειμένος στις ορέξεις του επιχειρηματία - χορηγού. Και μην ξεχνάμε ότι για να κερδοσκοπήσουν οι εταιρείες-χορηγοί απαιτούν θέαμα, που να συνδυάζεται με την εξωπραγματική επίδοση.

Ο επαγγελματικός αθλητισμός είναι ένα σύνθετο φαινόμενο. Που βασίζεται σε εμπορικά κριτήρια, αγοραπωλησίες ζωντανού εμπορεύματος, το κέρδος, την εκμετάλλευση και επομένως την εξάρτηση του επαγγελματία αθλητή. Αφού ο τελευταίος βασίζει τη μοναδική πηγή διαβίωσης στην αθλητική του δραστηριότητα.

Χρησιμοποιείται για την απόσπαση των πλατιών μαζών του πληθυσμού από τα ζωτικά και κοινωνικά προβλήματα που εμφανίζει το σύστημα διακυβέρνησης. Δημιουργεί αυταπάτες δήθεν ανωτερότητας του «ελεύθερου κόσμου» με τη λατρεία του για ίσες ευκαιρίες και την πίστη ότι, η προσωπική επιτυχία αποτελεί την ανώτατη αξία της ζωής.

Ενισχύεται ο ακραίος ατομικισμός, η εξουσία, η επιτυχία σε βάρος των άλλων, δηλαδή εκφυλιστικά φαινόμενα και απανθρωπισμού που αξιοποιεί η άρχουσα τάξη για τα δικά της συμφέροντα. Τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας καλλιεργούν με το αζημίωτο αυτή την κατάσταση!! Συνεπώς, ο επαγγελματικός αθλητισμός που λειτουργεί στην αστική κοινωνία βρίσκεται στα χέρια των ολίγων και οικονομικά δυνατών, τους υπηρετεί και υποτάσσεται στην πολιτική τους ιδεολογία με διάφορες μορφές και μεθόδους (π.χ. χορηγίες, επιτυχίες, διαφημίσεις, συμφωνίες, προβολή πολιτικών κ.ά.)

Δικαίωμα για όλους η άθληση

Η νεολαία, οι εργαζόμενοι, ο λαός έχουμε την ευθύνη να σταθούμε υπεύθυνα απέναντι σ' αυτή την πραγματικότητα. Να περιφρουρήσουμε την υγεία του ατόμου και να συνεισφέρουμε στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του. Να δείξουμε πως το δικαίωμα να αθλείται και να διεκδικεί όρους και καλύτερες συνθήκες άσκησης είναι υποχρέωση του καθενός μας.

Καθήκον και χρέος για όσους αγαπούν τη ζωή, την πρόοδο, τη δημιουργία, για όσους δε θέλουν να βλέπουν και να χειροκροτούν τα αθλητικά δρώμενα, αλλά να είναι οι ίδιοι δραστήριοι, ενεργοί, ζωντανοί και μαχόμενοι, είναι να καταπολεμούν τη φθορά, την υποκρισία, την υποταγή...

Η διαπαιδαγώγηση μέσω του αθλητισμού (πρέπει να) έχει ως προτεραιότητα τον άνθρωπο και την υγεία του. Η βελτίωση της ποιότητας ζωής (πρέπει να) έρχεται μέσα από τα κανάλια της διά βίου άσκησης και άθλησης. Η απαίτησή μας (πρέπει να) είναι να λειτουργήσει, όχι μόνον ως σύνθημα αλλά και έμπρακτα στη ζωή, πως «οι πολλοί και οι μάζες να αθλούνται και οι λιγοστοί να είναι αυτοί που θα παρακολουθούν».

Ο κόσμος (πρέπει) να γυρίσει την πλάτη σε θεάματα με τέτοιο περιεχόμενο. Να απαιτήσουμε να μπουν κανόνες ηθικής τάξης στον αθλητισμό. Η νεολαία (πρέπει) να σταματήσει να χειροκροτεί αθλητικές υπερπροσπάθειες και να δράσει για τη δική της άσκηση και υγεία. Οι νέοι (πρέπει) να πάρουν πολυποίκιλες πρωτοβουλίες για τη μάθηση, την άσκηση και άθληση, γενικά για τον αγώνα προκειμένου να κερδίζουν τη ζωή. Να προκρίνονται τα θετικά οφέλη που προκύπτουν από τη διά βίου άσκηση των ανθρώπων και τη μαζικοποίηση της ερασιτεχνικής άθλησης.

Πρέπει όλοι μας να πρωτοστατούμε στους χώρους του σχολείου και της δουλειάς και να συνδέουμε τα προβλήματα της καθημερινότητας με την απαίτηση για μάθηση, εργασία, αναψυχή, άθληση και υγεία. Ειδικά οι νέοι πρέπει να είναι πρωτοπόροι για να πάρουν την εξουσία, να αλλάξουν τον κόσμο της αδικίας και της εκμετάλλευσης.


Κωνστ/νος ΜΠΟΥΝΤΟΛΟΣ
Καθηγητής ΤΕΦΑΑ Πανεπιστήμιο Αθηνών


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ