Την περασμένη Τετάρτη 4/2 πραγματοποιήθηκε στη Μόσχα μια ξεχωριστή Σύνοδος Κορυφής των 7 Προέδρων των χωρών της Οργάνωσης του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (ΟΣΣΑ), όπου συμμετέχουν Ρωσία, Καζαχστάν, Αρμενία, Λευκορωσία, Κιργιστάν, Ουζμπεκιστάν, Τατζικιστάν.

Αυτό που ξεχωρίζει αυτή τη Σύνοδο από άλλες, που έχουν προηγηθεί τα τελευταία 16 χρόνια, από τότε δηλαδή που υπογράφτηκε το πρώτο «Σύμφωνο Συλλογικής Ασφάλειας», είναι η συμφωνία για τη συγκρότηση νέων δυνάμεων «ταχείας επέμβασης». Επίσημα και αυτές συγκροτούνται για την καταδίωξη της «τρομοκρατίας», του «οργανωμένου εγκλήματος» και του «εμπορίου ναρκωτικών», όμως, σε αντίθεση με τις ήδη υπάρχουσες «δυνάμεις ταχείας επέμβασης» της ΟΣΣ, οι «νέες», έχουν και δύο τουλάχιστον διαφορές:

Πρώτον, αυτές θα έχουν ενιαία διοίκηση. Εως τα σήμερα υπήρχαν κοινές δυνάμεις της ΟΣΣΑ, όμως αυτές υπάγονταν σε 3 διοικήσεις: Ανατολικό-ευρωπαϊκή (από στρατεύματα Ρωσίας - Λευκορωσίας), Καυκάσια (από στρατεύματα Ρωσίας - Αρμενίας) και την Κεντροασιατική (από τις χώρες της Κεντρικής Ασίας). Τώρα πλέον μιλάμε για μια στρατιωτική δύναμη που θα έχει κοινή διοίκηση.

Δεύτερον, για πρώτη φορά στους σκοπούς συγκρότησης αυτής της δύναμης σημειώνεται πως θα χρησιμοποιηθούν και για την απόκρουση επίθεσης σε χώρες της ΟΣΣΑ. Ουσιαστικά αυτό το δεύτερο στοιχείο ήταν που έως τα σήμερα έλειπε από την ΟΣΣΑ, σε σύγκριση με το ΝΑΤΟ, που περιγράφει τη συγκεκριμένη δέσμευση στο λεγόμενο «άρθρο 5». Για την ιστορία να σημειώσουμε πως αυτό το άρθρο έχει ενεργοποιηθεί μόλις μια φορά, ως αλληλεγγύη προς τις ΗΠΑ, όταν έγινε η επίθεση στους «δίδυμους πύργους» και οι ΗΠΑ κήρυξαν τον λεγόμενο «πόλεμο στην τρομοκρατία».

Στη σύνθεση των νέων δυνάμεων αναμένεται το μεγαλύτερο στρατιωτικό σώμα να το παραχωρήσει η Ρωσία. Συγκεκριμένα, θα διαθέσει την 98^η Μεραρχία Αλεξιπτωτιστών του στρατού και την 31^η Ταξιαρχία Αλεξιπτωτιστών που υπάγεται στις δυνάμεις του υπουργείου Εσωτερικών της χώρας. Συνολικά, περίπου 8 χιλιάδες άντρες, ενώ το Καζαχστάν θα παραχωρήσει μια ταξιαρχία αλεξιπτωτιστών (4 χιλιάδες). Οι υπόλοιπες 5 χώρες αποφάσισαν να συνεισφέρουν από ένα τάγμα στρατού. Συνολικά υπολογίζεται πως οι δυνάμεις αυτές μπορούν να φτάσουν τους 15 χιλιάδες ετοιμοπόλεμους άνδρες.

Μετά την ανακοίνωση της σχετικής απόφασης, ο Ρώσος Πρόεδρος, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, δε δίστασε να πει ότι οι δυνάμεις αυτές που θα συγκροτήσουν οι χώρες της ΟΣΣΑ, «δε θα είναι χειρότερες από τις αντίστοιχες του ΝΑΤΟ», δίνοντας για άλλη μια φορά το «στίγμα» της «συμμαχίας» που έχει συνάψει η Ρωσία με αυτές τις χώρες, με στόχο την παραπέρα αποτροπή της διείσδυσης του ΝΑΤΟ στην περιοχή της Ευρασίας.

«Οταν λόγος γίνεται για μια στρατιωτικο-πολιτική ένωση, όπως αναμφισβήτητα είναι η ΟΣΣΑ, τότε αυτή δεν μπορεί να υπάρχει μονάχα στο χαρτί, χωρίς να έχει μπράτσα, μυς, χωρίς να έχει δικές της ένοπλες δυνάμεις», δήλωσε ο Κ. Κοσατσιόφ, επικεφαλής της μόνιμης επιτροπής Διεθνών Υποθέσεων της Κρατικής Δούμας της Ρωσίας, σχετικά με την απόφαση συγκρότησης των νέων δυνάμεων, την οποία χαρακτήρισε «υπερώριμη» για τη «σταθερότητα και την ασφάλεια» της περιοχής την οποία καλύπτουν οι χώρες της ΟΣΣΑ. Οπως όμως είναι γνωστό, σε αυτήν την περιοχή εκδηλώνονται και συγκρούονται τα γεωπολιτικά συμφέροντα κι άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, όπως είναι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ κι ΕΕ.

Χαρακτηριστική ήταν από αυτήν την άποψη η απόφαση της κυβέρνησης του Κιργιστάν, μιας χώρας μέλους της ΟΣΣΑ, να κλείσει τη μοναδική αμερικανική στρατιωτική βάση στη χώρα αυτή της Κεντρικής Ασίας.

Η Ρωσία αμέσως φρόντισε με δηλώσεις εκπροσώπων της να διαψεύσει τα δυτικά ΜΜΕ, που αναφέρουν πως αυτή πλήρωσε το Κιργιστάν, για να κλείσει η αμερικανική βάση. Ο υφυπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Γκριγκόρι Καράσιν, σημείωσε πως «πρόκειται για εντελώς αυτοτελή απόφαση, που ήταν αναμενόμενη». Βεβαίως, όπως έγινε γνωστό, στις παραμονές, ο Πρόεδρος του Κιργιστάν Κουρμανμπέκ Μπακίγιεβ, είχε υπογράψει συμφωνία με τη Ρωσία για χορήγηση στη χώρα του δανείου ύψους 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων και «βοήθεια» 150 εκατομμυρίων δολαρίων.

Να σημειωθεί πως η Μόσχα είχε στο παρελθόν συμφωνήσει για τη λειτουργία της βάσης το Δεκέμβριο 2001 στα πλαίσια της αμερικάνο-νατοϊκής εισβολής στο Αφγανιστάν μετά τα γεγονότα της 11^ης Σεπτεμβρίου. Στο Μανάς βρίσκονται περίπου 1.000 άνδρες των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, ενώ σταθμεύουν μαχητικά και βομβαρδιστικά αεροπλάνα για τις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν. Στη βάση της συμφωνίας οι ΗΠΑ πλήρωναν ετησίως 63 εκατομμύρια δολάρια, ενώ τώρα αυτή προβλέπεται να κλείσει σε 180 μέρες μετά την καταγγελία της συμφωνίας, από κάποια από τις δύο πλευρές.

Να σημειωθεί πως μετά την ανακοίνωση των προθέσεων του Κιργιστάν, εκπρόσωποι των ΗΠΑ, όπως ο εκπρόσωπος Τύπου του Πενταγώνου, Τζεφ Μορέλ, έκαναν λόγο για την ανάγκη να συνεχιστεί η χρήση της βάσης από τις ΗΠΑ για την κατοχή του Αφγανιστάν.

Βεβαίως, τόσο η παραπάνω απόφαση απομάκρυνσης της αμερικανικής βάσης από το Κιργιστάν, όσο και η απόφαση συγκρότησης των νέων δυνάμεων ταχείας επέμβασης, δυναμώνουν τις θέσεις της Ρωσίας, (που αποτελεί και την ατμομηχανή της ΟΣΣΑ), στο χώρο της Ευρασίας.

Την ίδια ώρα θα ήταν παράλειψη να μη σημειώσουμε πως η όλη αυτή εξέλιξη έχει και σοβαρές αντικρουόμενες διαδικασίες στο εσωτερικό της. Ετσι, π.χ., δύο χώρες της ΟΣΣΑ, που έδωσαν τη συγκατάθεσή τους για τη συμμετοχή στις νέες δυνάμεις «ταχείας επέμβασης» της ΟΣΣΑ, το έκαναν υπό όρους. Το Ουζμπεκιστάν διευκρίνισε πως θα συμμετέχει στις κοινές επιχειρήσεις αυτών των δυνάμεων «κατά περίπτωση», που σημαίνει ότι δεν είναι δεδομένη η συμμετοχή του πάντα. Εκτός αυτού, η Λευκορωσία, επικαλούμενη το Σύνταγμα που απαγορεύει τη δράση των Ενόπλων Δυνάμεων εκτός των συνόρων της χώρας, διευκρίνισε πως οι δυνάμεις που θα παραχωρήσει, σε περίπτωση ανάγκης, θα μπορούν να δράσουν μόνον προς τη «δυτική κατεύθυνση», δηλαδή μόνον σε περίπτωση που η ίδια αντιμετωπίσει κινδύνους. Τέλος, η ίδια η Σύνοδος των 7 Προέδρων της ΟΣΣΑ κόντεψε να «τιναχτεί στον αέρα», όταν στις παραμονές ο Πρόεδρος του Τατζικιστάν, Εμομαλί Ραχμόνοφ, έκανε γνωστό πως δε θα μεταβεί στη Μόσχα. Ορισμένα ΜΜΕ συνδέουν αυτή τη στάση με την όξυνση των σχέσεων Τατζικιστάν - Ουζμπεκιστάν, ενώ άλλα με την αθέτηση οικονομικών υποσχέσεων που του είχε δώσει η Μόσχα. Ασχετα από τους λόγους, χρειάστηκε η «πυροσβεστική επέμβαση» του Ρώσου Προέδρου, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ώστε να εμφανιστεί στη Σύνοδο ο Τατζίκος ομόλογός του.

Τα τελευταία χρόνια όλο και πιο έντονα η καπιταλιστική Ρωσία θέτει με κάθε ευκαιρία το ζήτημα της μεγαλύτερης εμπλοκής της στα ιμπεριαλιστικά σχέδια των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, διεκδικώντας «κομμάτι της λείας» από τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις. Η Σύνοδος Κορυφής της ΟΣΣΑ, αλλά και το ζήτημα της βάσης στην Κιργιζία, την όπλισαν με νέους «άσους» στο παζάρι, που ήδη έχει ξεκινήσει με τη νέα «διεύθυνση» των ΗΠΑ. Οπως είναι γνωστό, ο Μπαράκ Ομπάμα έχει δεσμευτεί ότι το Αφγανιστάν θα γίνει η κύρια προτεραιότητα της εξωτερικής του πολιτικής και ότι θα ενισχύσει με δύναμη 20.000-30.000 Αμερικανών στρατιωτών τις εκεί στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ. Μια κίνηση αρκετά περίπλοκη, χωρίς «πατήματα» στην Κεντρική Ασία, όπου τα στρατιωτικά «κλειδιά» φαίνεται να τα κρατά η Μόσχα, μέσω του ΟΣΣΑ. Το γεγονός αυτό το γνωρίζουν οι ΗΠΑ και ήδη στις 5/2 ο εκπρόσωπος της αμερικανικής κυβέρνησης Ρόμπερτ Βουντ, δήλωσε πως η Ουάσιγκτον θα θέσει το ζήτημα της βάσης στη Μόσχα. Η τελευταία επιδιώκει σαφή ανταλλάγματα, τόσο σ' ό,τι αφορά την επαναλειτουργία της συνεργασίας της με το ΝΑΤΟ, όσο και για την απόρριψη της ένταξης νέων μελών στο ΝΑΤΟ, καθώς και άλλων ζητημάτων μιας μακροσκελούς «ατζέντας» αιτημάτων που καταρτίζει.

Το ιμπεριαλιστικό «παζάρι» αναμένεται και πάλι να δώσει και να πάρει...