Κυριακή 22 Οχτώβρη 2000
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 28
ΔΙΕΘΝΗ
ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ
Δεκαετίες αιματηρών ξένων παρεμβάσεων και «διαμεσολαβήσεων»

Η εξέγερση είναι σε εξέλιξη

Associated Press

Η εξέγερση είναι σε εξέλιξη
Καζάνι που βράζει, πάλι, η Μέση Ανατολή, καθώς η πολυδιαφημισμένη ισραηλινο-παλαιστινιακή «ειρηνευτική διαδικασία» αποδεικνύεται, για άλλη μια φορά και με τον τραγικότερο τρόπο, ότι δεν εμπεριέχει τους όρους εκείνους που θα οδηγούσαν τους δύο λαούς σε ειρηνική συνύπαρξη. Εχοντας εδραιώσει την εξάρτηση των ισραηλινών κυβερνήσεων, ήδη από τη δεκαετία του '50, η Ουάσιγκτον, χειροκροτούμενη, έθεσε τις βάσεις αυτής της διαδικασίας σε ένα θολό και ανοιχτό σε κάθε ερμηνεία πλαίσιο, το οποίο της επέτρεπε την, ανά πάσα στιγμή, παρέμβαση.

Η «ειρηνευτική συμφωνία του Οσλο», μέσα από έναν κυκεώνα άρθρων, επαναδιαπραγματεύεται, επί της ουσίας, τις ειλημμένες αποφάσεις του ΟΗΕ και τον τρόπο εφαρμογής τους από το Ισραήλ: Την απόφαση 194, που μιλά για επιστροφή όλων των Παλαιστινίων προσφύγων στη γη τους, την απόφαση 242, που μιλά για, άνευ όρων και προϋποθέσεων, αποχώρηση όλων των ισραηλινών δυνάμεων από τα κατεχόμενα αραβικά εδάφη της Δυτικής Οχθης, της Λωρίδας της Γάζας και της ανατολικής Ιερουσαλήμ (η ίδια απόφαση ίσχυσε και στην περίπτωση του Λιβάνου), και την απόφαση 338 που αναφέρεται στην, επίσης άνευ όρων, άρση της προσάρτησης της ανατολικής Ιερουσαλήμ, η οποία θεωρείται πόλη «ειδικού καθεστώτος», εξαιτίας της, εκεί, συνύπαρξης ιερών τόπων 3 διαφορετικών θρησκειών.

Και ο πιο αφελής παρατηρητής μπορούσε, εξαρχής, να αντιληφθεί ότι η ίδια η δομή και οι βάσεις της «ειρηνευτικής διαδικασίας» κάθε άλλο παρά σε δίκαιη ειρήνη οδηγούσε, αφού μεθοδικά και επισταμένα, οι αλλεπάλληλες μαραθώνιες διαβουλεύσεις ασχολούνται με τα διεκπεραιωτικά ζητήματα της δημιουργίας μιας στοιχειώδους υποδομής για μια μορφή παλαιστινιακής κοινωνικής οργάνωσης, αλλά δεν άγγιζαν τα «φλέγοντα» ζητήματα των αποφάσεων του ΟΗΕ. Αλλωστε, όλα αυτά τα χρόνια, και με ιδιαίτερο ζήλο, ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη η «ειρηνευτική διαδικασία», το Ισραήλ ενίσχυσε τους εβραϊκούς οικισμούς σε όλο το έδαφος, από το οποίο καλούνταν να υποχωρήσει, ισχυροποιώντας το επιχείρημά του περί «αναγκαίας παραμονής επ' αόριστον του στρατού του στην περιοχή».

Η, μέχρι τώρα, «εφαρμογή» της «ειρηνευτικής διαδικασίας»

Την ίδια στιγμή, οι αυτόνομες παλαιστινιακές περιοχές, βρισκόμενες αποκλεισμένες ανάμεσα σε ζώνες ισραηλινής κυριαρχίας, μετατρέπονταν, απλώς, σε πόλεις - κελιά, όπου τα πάντα εξαρτώνται από την ισραηλινή θέληση: Το εμπόριο, οι μετακινήσεις, η μετάβαση στην εργασία, αλλά ακόμη και οι θεμελιώδεις ανάγκες της παροχής νερού, ηλεκτροδότησης και τηλεπικοινωνιών. Με την ανεργία στη νεολαία να κυμαίνεται σε ποσοστά μεγαλύτερα του 70%, την παλαιστινιακή οικονομία να εξαρτάται από το Ισραήλ και τη μιζέρια να εντείνεται, είναι, μάλλον, σαφές γιατί σήμερα η παλαιστινιακή λαϊκή οργή δεν έχει τελειωμό, γιατί στρέφεται ακόμη και κατά της Παλαιστινιακής Αρχής, μην μπορώντας να την απαλλάξει από την ευθύνη της συνδημιουργίας και διαιώνισης της αδιέξοδης κατάστασης.

Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της απογοήτευσης για τον «ελεύθερο πολιορκημένο» παλαιστινιακό λαό των αυτονόμων ήταν, ως αφορμή, η επίσκεψη Σαρόν στο Αλ Ακσά στην Ανατ. Ιερουσαλήμ. Μια επίσκεψη - πρόκληση, όχι μόνο προς το θρησκευτικό αίσθημα των απανταχού μουσουλμάνων, αλλά κυρίως προς την ελπίδα των Παλαιστινίων για εφαρμογή της σχετικής απόφασης του ΟΗΕ, προς την, ήδη, πληγωμένη εθνική τους αξιοπρέπεια μέσα από τη «χάρτινη» ελευθερία που τους δόθηκε με την ειρηνευτική διαδικασία. Μια «ελευθερία» εξαθλίωσης, που τους υποχρεώνει και πάλι να σταθούν για εξακρίβωση, για έλεγχο μπροστά στα ισραηλινά φυλάκια.

Το ποτήρι, όμως, είχε γεμίσει και από την απόγνωση των, περίπου, 4.000.000 Παλαιστινίων προσφύγων, που ζουν διάσπαρτοι στον κόσμο, σε καταυλισμούς που δε θυμίζουν τίποτε ανθρώπινο, χωρίς αποχετεύσεις, χωρίς σπίτια, χωρίς νερό, μέσα σε τσίγκους. Ζουν, ακόμη και στις αραβικές χώρες, υπό καθεστώς σκληρών διακρίσεων, χωρίς να έχουν δικαίωμα να συμμετάσχουν σε καμία πολιτική εξέλιξη, χωρίς δικαίωμα να έχουν μόνιμη εργασία, χωρίς δικαίωμα να βελτιώσουν έστω και τις άθλιες παράγκες που ζουν, γιατί κάτι τέτοιο εκλαμβάνεται ως απειλή για την εκάστοτε χώρα! Η επιστροφή τους στα αυτόνομα ούτε καν συζητιόταν από το Ισραήλ.

Οσο η «ειρηνευτική διαδικασία» έφθανε προς το τέλος της, τόσο γινόταν εμφανέστερο ότι ο «δρόμος της διπλωματίας μέσω του κόμβου Ουάσιγκτον» δε θα έφερνε ποτέ πραγματική ανεξαρτησία, πραγματική κυριαρχία στο παλαιστινιακό έδαφος, δε θα έφερνε πίσω τους πρόσφυγες, δε θα έθετε τις βάσεις ενός ανεξάρτητου κράτους με πρωτεύουσα την ανατολική Ιερουσαλήμ. Δε θα δικαίωνε την Ιντιφάντα. Και αυτή η απογοήτευση γέμισε τους δρόμους των αυτονόμων με διαδηλωτές, τους οποίους, πλέον, δεν είναι σίγουρο ότι μπορεί να πείσει να «ξανακάνουν υπομονή» ο Παλαιστίνιος ηγέτης. Στο θόρυβο των αρμάτων μάχης, χάθηκαν και οι φωνές που μιλούσαν για άμεση εφαρμογή των αποφάσεων του ΟΗΕ και για δίκαιη ειρήνη και μέσα στο Ισραήλ.

Οι καταγγελίες, οι διαδηλώσεις και οι ανακοινώσεις προοδευτικών και ειρηνιστικών οργανώσεων πέρασαν στο περιθώριο, καθώς τα όρια κινήσεων και πρωτοβουλιών των εκάστοτε ισραηλινών κυβερνήσεων εξαρτώνται από τη βούληση του βασικού, σταθερού χρηματοδότη: Των ΗΠΑ. Και δεν υπάρχει κανένα συμφέρον να πάψει η «διαμεσολάβησή» τους να είναι απαραίτητη και διαρκής, κάτι που θα γινόταν, αν εισακούγονταν και οι δύο λαοί, στο αίτημά τους για σταθερή δίκαιη ειρηνική συνύπαρξη. Αλλωστε, όλα αυτά τα χρόνια, αλλεπάλληλων κύκλων βίας, έχουν καλλιεργήσει, όπως είναι φυσικό, μια βαθιά καχυποψία που αγγίζει το μίσος ανάμεσα στους δύο λαούς, κάνοντάς τους ιδιαίτερα ευάλωτους στην οποιαδήποτε σχεδιασμένη πρόκληση.

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΑΙΜΑΤΟΣ, ΣΥΡΡΑΞΕΩΝ ΚΑΙ «ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΕΩΝ»

1916: Αγγλία και Γαλλία υπογράφουν τη συμφωνία Σάικ - Πικό. Με τη συμφωνία αυτή, οι δύο χώρες δεσμεύονται να προωθήσουν τη δημιουργία ενός Κράτους του Ισραήλ, στον ιστορικό χώρο της νότιας Χαναάν, δηλαδή την Παλαιστίνη που κατοικείται από αραβικές φυλές.

1917: Στη δημιουργία μιας «πατρίδας για το διάσπαρτο εβραϊκό πληθυσμό», αναφέρεται και η Διακήρυξη του Μπαλφούρ, την οποία αρχίζει να θέτει σε εφαρμογή η Βρετανία, με την κατάληψη της περιοχής (Δεκέμβριος 1917) από το βρετανικό στρατό, με επικεφαλής το στρατηγό Αλενμπάι, ο οποίος μεθοδικά προωθεί την ιδέα, ώστε να γίνει αποδεκτή από τις τοπικές μουσουλμανικές αρχές.

1919: Υπό την επίβλεψη του στρατηγού Αλενμπάι, ο Αραβας φύλαρχος Φεϊζάλ καταλήγει στην υπογραφή συμφωνίας (3 Ιανουαρίου) με τον, τότε, ηγέτη της Παγκόσμιας Σιωνιστικής Οργάνωσης Χάιμ Βάιτσμαν. Η συμφωνία δεν έμελλε να διαρκέσει πολύ, καθώς ο Φεϊζάλ, αν και είχε επιλεχθεί προσεκτικά από τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες, δεν είχε εξασφαλίσει τη συναίνεση και την αποδοχή των υπολοίπων Αράβων φυλάρχων, οι οποίοι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα σε εξέγερση που απηύθυνε ο θρησκευτικός ηγέτης της Ιερουσαλήμ, ο μουφτής Αμίν αλ Χουσεϊνί.

Για πολλούς αυτή είναι και η πρώτη «αραβο-εβραϊκή» σύγκρουση, η οποία, όπως τονίζεται, καμία σχέση δεν είχε με θρησκευτική διαμάχη, αλλά περισσότερο είχε χαρακτήρα αντιπαράθεσης για την εδαφική κυριαρχία. Γρήγορα, εκφυλίστηκε, καθώς πήρε διαστάσεις αντιπαράθεσης ανάμεσα στην αγγλο-γαλλική συμμαχία που στήριξε την εβραϊκή κοινότητα, ενώ ο ιταλο-γερμανικός άξονας φρόντισε να αξιοποιήσει την αραβική οργή.

1922: Η Κοινωνία των Εθνών με «Εντολή» δίνει την πρώτη επίσημη νομική κάλυψη στο αίτημα δημιουργία Κράτους του Ισραήλ.

1947: Η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, με απόφασή της, τάσσεται υπέρ της διχοτόμησης της γης της Παλαιστίνης, προκειμένου να μοιραστεί ανάμεσα στον εβραϊκό πληθυσμό (που τότε στην περιοχή αριθμεί μόνο 550.000) και στον αραβικό (1,2 εκατομμύριο).

Δεκαετίες αραβο-ισραηλινών πολέμων

1948 Μάης: Μετά το μαζικό κύμα επιστροφής Εβραίων από όλο τον κόσμο στην περιοχή, ιδρύεται, και επισήμως, το Κράτος του Ισραήλ, στο οποίο καλούνται να συνυπάρξουν οι Εσκενάζι (Εβραίοι υψηλού μορφωτικού και οικονομικού επιπέδου, που επιστρέφουν στην πατρίδα από χώρες της Βόρειας, της Ανατολικής και της Κεντρικής Ευρώπης) με τους Σεφαρντί (Εβραίους χαμηλού μορφωτικού και οικονομικού επιπέδου, που είτε επιστρέφουν από τις χώρες της βόρειας Αφρικής και την Ιβηρική Χερσόνησο είτε κατοικούσαν, ήδη, στην περιοχή της Μέσης Ανατολής).

Το νεοϊδρυθέν κράτος του Ισραήλ στηρίχτηκε στις, ήδη, υπάρχουσες δομές που είχαν αναπτύξει οι Εβραίοι, που έμεναν στη γη της Χαναάν. Ηδη, από το 1920, είχε λάβει σάρκα και οστά η Γενική Εργατική Συνομοσπονδία (Χιστραντούτ), το σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης (Κουπάτ Χολίμ) και το Γενικό Λογιστήριο (Κερέν Χαϊεσόντ), ενώ οι θεμελιώδεις δομές της εβραϊκής κοινωνίας, τα κιμπούτζ (ένα είδος προλενινιστικού τύπου σοσιαλιστικής αυτοδιαχείρισης), είχαν αρχίσει να λειτουργούν, στην περιοχή, από το 1909. Πρωθυπουργός του Κράτους του Ισραήλ ορκίζεται ο Νταβίντ Μπεν Γκουριόν (πρώην Πρόεδρος της οργάνωσης Διεθνές Εβραϊκό Πρακτορείο και ιδρυτής του σοσιαλιστικού κόμματος Μαπάι).

1949 Φεβρουάριος: Αρχίζει ο πρώτος αραβο-ισραηλινός πόλεμος, αμέσως μετά την αποχώρηση από την περιοχή των βρετανικών στρατευμάτων. Με τη λήξη των εχθροπραξιών, τον Οκτώβριο, 700.000 Παλαιστίνιοι έχουν εκδιωχθεί από την περιοχή, και τα εδάφη τους προσαρτώνται. Η Ιορδανία και η Αίγυπτος διατηρούν την κυριαρχία τους στη Δυτική Οχθη, ενώ η Ιερουσαλήμ διχοτομείται: Η δυτική περνά σε ισραηλινή κατοχή και η ανατολική σε ιορδανική.

1956: Η Αίγυπτος εθνικοποιεί το κανάλι του Σουέζ. Η απόφαση προκαλεί τις αντιδράσεις της Βρετανίας και της Γαλλίας, οι οποίες σε συνεννόηση με το Ισραήλ σχεδιάζουν την «ανακατάληψη» του καναλιού. Στο πεδίο της μάχης προωθείται, φυσικά, μόνο ο ισραηλινός στρατός, ο οποίος τον Οκτώβριο εισβάλλει στο Σινά. Βρετανία και Γαλλία «παρεμβαίνουν» για να αποκαταστήσουν την ηρεμία και καταλαμβάνουν το κανάλι του Σουέζ. Υποχρεώνονται, όμως, ένα μήνα αργότερα, να αποσυρθούν υπό τις αμερικανικές πιέσεις. Σε αυτό το σημείο, αρχίζει η ενεργότερη και στη συνέχεια αποκλειστική αμερικανική παρουσία στην περιοχή, η ολοένα μεγαλύτερη εξάρτηση των ισραηλινών κυβερνήσεων από την Ουάσιγκτον και η παράλληλη εγκατάλειψη του σοσιαλιστικού μοντέλου δόμησης του Κράτους του Ισραήλ.

Οι απαρχές του παλαιστινιακού αγώνα

1959: Οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες που ζουν στο Κουβέιτ ιδρύουν την οργάνωση «Φατάχ», της οποίας σκοπός ύπαρξης είναι η επιστροφή των Παλαιστινίων στη γη τους.

1961: Ο, μέχρι πρότινος άγνωστος, Αραφάτ είναι, πλέον, ο αδιαμφισβήτητος απόλυτος ηγέτης της «Φατάχ».

1964: Ιδρύεται η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, το σχήμα στο οποίο ενώνουν τις δυνάμεις τους πολλές, διαφορετικές στις πολιτικές τους αρχές, παλαιστινιακές οργανώσεις, όπως το Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, το Δημοκρατικό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης και πολλές άλλες. Σπονδυλική στήλη της ΟΑΠ είναι η «Φατάχ».

1967 Ιούνιος: Ο ισραηλινός στρατός εκδηλώνει ταυτόχρονη επίθεση κατά της Αιγύπτου, της Συρίας και της Ιορδανίας, αφού πρώτα κατέστρεψε σε μια επιδρομή - αστραπή το σύνολο, σχεδόν, της αιγυπτιακής πολεμικής αεροπορίας στο έδαφος. Το Ισραήλ καταλαμβάνει τη Χερσόνησο του Σινά και τη Λωρίδα της Γάζας από την Αίγυπτο, τα υψίπεδα του Γκολάν από τη Συρία, τη Δυτική Οχθη και την ανατ. Ιερουσαλήμ από την Ιορδανία.

Ο πόλεμος των «6 ημερών» τελειώνει με το Ισραήλ να έχει εξασφαλίσει έδαφος διπλάσιο της έκτασης που ήλεγχε πριν από αυτόν. Για τους Αραβες, ο πόλεμος αυτός έχει μείνει στην ιστορία ως «η Καταστροφή» - Αλ Νάκμπα.

1972 Σεπτέμβριος: Παλαιστίνιοι ένοπλοι εισβάλλουν στο Ολυμπιακό Χωριό και εκτελούν 11 Ισραηλινούς αθλητές, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου. Η επίθεση αυτή χαρακτηρίζεται από πολλούς ως σταθμός στην ένοπλη δράση της ΟΑΠ κατά του Ισραήλ, που κατηγορεί τους Παλαιστίνιους για τρομοκρατία. Οι Παλαιστίνιοι απαντούν ότι είναι ο μόνος τρόπος πολέμου που μπορούν να διεξάγουν απέναντι στην ισχυρότατη ισραηλινή στρατιωτική μηχανή.

1973 Οκτώβριος: Σε μια συντονισμένη επιχείρηση, ο αιγυπτιακός και ο συριακός στρατός εξαπολύουν επίθεση κατά των ισραηλινών δυνάμεων στο Σινά και στα υψώματα του Γκολάν. Η επίθεση πραγματοποιείται στις 6 Οκτωβρίου, ημέρα της σημαντικότερης γιορτής του εβραϊκού ημερολογίου, του Γιομ Κιπούρ. Παρ' όλα αυτά, τα αιγυπτιακά και συριακά στρατεύματα υποχωρούν μετά από τις σφοδρές μεθοδικές αντεπιθέσεις του ισραηλινού στρατού.

1976 Ιούλιος: Ισραηλινοί κομάντος πραγματοποιούν επιτυχή επιχείρηση διάσωσης για τους 98 Ισραηλινούς και Εβραίους ομήρους, που κρατούνται στο Εντεμπε, της Ουγκάντα, από Παλαιστινίους μαχητές, μετά από αεροπειρατία που είχε εκδηλωθεί σε αεροσκάφος της «Air France».

1978 Μάρτιος - Ιούνιος: Ο ισραηλινός στρατός εισβάλλει στο Λίβανο και θέτει υπό την κατοχή του μια «ζώνη ασφαλείας» στα νότια της αραβικής χώρας.

1978 Σεπτέμβριος: Με τη διαμεσολάβηση των ΗΠΑ και υπό την επίβλεψή τους, το Ισραήλ υπογράφει ειρηνευτική συμφωνία με την Αίγυπτο στο Καμπ Ντέιβιντ των Ηνωμένων Πολιτειών. Η συμφωνία, που υπογράφεται από τον Αιγύπτιο Πρόεδρο Ανουάρ Σαντάτ, τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μεναχέμ Μπέγκιν, και τον Αμερικανό Πρόεδρο Τζίμι Κάρτερ, προβλέπει την επιστροφή υπό αιγυπτιακή κυριαρχία του όρους του Σινά σε ανταλλαγή με την ομαλοποίηση των σχέσεων των δύο χωρών. Στο πλήρες κείμενο της συμφωνίας περιλαμβάνονται άρθρα που προβλέπουν την έναρξη συνομιλιών με τους Παλαιστινίους με στόχο την επίτευξη ισραηλινο-παλαιστινιακής ειρηνευτικής συμφωνίας, τα οποία, όμως, ουδέποτε τίθενται σε εφαρμογή.

1980: Το Ισραήλ προσαρτά στην κυριαρχία του την ανατολική Ιερουσαλήμ, που μέχρι εκείνη τη στιγμή χαρακτηρίζεται απλώς κατεχόμενο έδαφος. Η απόφαση αυτή προκαλεί κύμα αντιδράσεων σε όλο τον κόσμο.

1982 Ιούνιος: Οι ισραηλινές στρατιωτικές δυνάμεις εισβάλλουν, για δεύτερη φορά, στο Λίβανο, με το πρόσχημα να απομακρύνουν από το λιβανικό έδαφος τα στελέχη και τους μαχητές της ΟΑΠ, οι οποίοι έχουν εγκατασταθεί εκεί.

1982 Σεπτέμβριος: Ο ισραηλινός στρατός, σε συνεργασία με τους συμμάχους του στο Λίβανο (χριστιανούς πολιτοφύλακες), εισβάλλει στα παλαιστινιακά προσφυγικά στρατόπεδα της Βηρυτού, Σάμπρα και Σατίλα, όπου σφαγιάζονται, μέσα σε λίγες ώρες, περισσότερες από 2.000 γυναικόπαιδα.

1983 - 1985: Τα ισραηλινά στρατεύματα αποσύρονται, σταδιακά, από το λιβανικό έδαφος και διατηρούν την κυριαρχία τους μόνο στη νότια ζώνη.

1987 Δεκέμβριος: Αρχίζει στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη η Ιντιφάντα! Στις πέτρες των διαδηλωτών, ο ισραηλινός στρατός απαντά με αποκλεισμούς, μπλόκα, αληθινά πυρά, συλλήψεις και εξορίες. Μόνο τους πρώτες μήνες, η Ιντιφάντα γράφτηκε με το αίμα περισσότερων των 20.000 Παλαιστινίων νεκρών.

Η παλαιστινιακή «στροφή» στη «διπλωματία»

1988 Δεκέμβριος: Ο Παλαιστίνιος ηγέτης Γιάσερ Αραφάτ υπερασπίζεται την εξέγερση στα Κατεχόμενα, αλλά καταδικάζει κάθε μορφή «τρομοκρατικής επίθεσης», ανοίγοντας το δρόμο στην αμερικανική «διπλωματία». Ο τότε Αμερικανός Πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν ανακοινώνει, επισήμως, την έναρξη ενός «διαλόγου» με την ΟΑΠ.

1991 Οκτώβριος: Συγκαλείται στη Μαδρίτη ειρηνευτική διάσκεψη, υπό την αιγίδα των ΗΠΑ, στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι του Ισραήλ, της Συρίας, της Ιορδανίας, του Λιβάνου και των Παλαιστινίων. Αρχίζουν ισραηλινο-συριακές και ισραηλινο-ιορδανικές ειρηνευτικές συνομιλίες.

1993: Αρχίζουν στη νορβηγική πρωτεύουσα, υπό αμερικανική εποπτεία, μυστικές συνομιλίες ανάμεσα σε εκπροσώπους της ΟΑΠ και του Ισραήλ.

1993 Ιούλιος: Επτά Ισραηλινοί στρατιώτες σκοτώνονται σε μάχες με την οργάνωση «Χεζμπολάχ» στο Λίβανο. Σε αντίποινα, ο ισραηλινός στρατός εξαπολύει την επιχείρηση «Ευθύνη» στο Λίβανο, στο πλαίσιο της οποίας σφυροκοπούνται από το έδαφος και από τον αέρα, λιβανικοί στόχοι. Περισσότερο από 300.000 Λιβανέζοι μετατρέπονται σε πρόσφυγες.

1993 Σεπτέμβριος: Μετά από την ενεργό αμερικανική παρέμβαση, η Ουάσιγκτον διευθετεί τις τελευταίες λεπτομέρειες και ανακοινώνει περιχαρής την επίτευξη συμφωνίας «Διακήρυξης Αρχών» ανάμεσα σε Ισραηλινούς και Παλαιστινίους, την οποία υπογράφουν στο Λευκό Οίκο ο Γιάσερ Αραφάτ, ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Γιτζάκ Ράμπιν. Η «Διακήρυξη Αρχών» προβλέπει την παροχή «σχετικής αυτονομίας στην ΟΑΠ», η οποία αναγνωρίζεται από το Ισραήλ, σε αντάλλαγμα για την επικράτηση ειρήνης και ηρεμίας, ενώ παράλληλα προβλέπεται η απάλειψη από τη Χάρτα της ΟΑΠ, του άρθρου που αναφέρεται στην ολοκληρωτική καταστροφή του Κράτους του Ισραήλ.

1994 Μάης: Το Ισραήλ και η ΟΑΠ καταλήγουν, υπό αμερικανική αιγίδα πάντα, παρά το γεγονός ότι ως εγγυήτριες δυνάμεις στην ειρηνευτική διαδικασία εμφανίζονται, τόσο η Ρωσία, όσο και ο Λίβανος, η Ιορδανία και η Αίγυπτος, σε συμφωνία, στο Κάιρο, για την πρώτη φάση εφαρμογής της «Διακήρυξης Αρχών». Η πρώτη αυτή φάση προβλέπει την αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από το 60% της Λωρίδας της Γάζας (με εξαίρεση τους εβραϊκούς οικισμούς, οι οποίοι είναι πολυάριθμοι και διάσπαρτοι σε όλο το κατεχόμενο έδαφος) και από την πόλη Ιεριχώ της Δυτικής Οχθης.

Η συμφωνία αυτή αναφέρεται γενικόλογα και στην υλοποίηση περαιτέρω αποχωρήσεων από περιοχές, που οι δύο πλευρές καλούνται να συμφωνήσουν στην πορεία των συνομιλιών. Τα πέντε χρόνια τίθενται ως τελικό όριο διευθέτησης όλων των διαφορών, συμπεριλαμβανομένων των θεμάτων της ανατολικής Ιερουσαλήμ, της παραμονής ή όχι των εβραϊκών οικισμών, στους οποίους πλέον κατοικούν περίπου 500.000 έποικοι, στα κατεχόμενα εδάφη, αλλά και της επιστροφής των, περίπου, 4 εκατομμυρίων Παλαιστινίων προσφύγων. Αξίζει να σημειωθεί ότι, ήδη, από τις αρχές της ισραηλινο-παλαιστινιακής προσέγγισης, τα ποσά που οι ισραηλινές κυβερνήσεις διαθέτουν για την ανάπτυξη των εποικισμών αυξάνονται σταθερά, ενώ μειώνονται οι κοινωνικές παροχές.

1994 Ιούλιος: Ο Γιάσερ Αραφάτ επιστρέφει σε θριαμβευτική ατμόσφαιρα στη Γάζα.

1994 Οκτώβριος: Το Ισραήλ υπογράφει ειρηνευτική συμφωνία με την Ιορδανία.

1995 Σεπτέμβριος: Ο Γιάσερ Αραφάτ υπογράφει με τον Γιτζάκ Ράμπιν τη συμφωνία της Τάμπα (Οσλο 2) στην Ουάσιγκτον, η οποία προβλέπει περαιτέρω αποχώρηση του ισραηλινού στρατού και από άλλες πόλεις της Δυτικής Οχθης και της Λωρίδας της Γάζας.

Η αρχή της «αποκάλυψης» της πραγματικής «ειρηνευτικής διαδικασίας»

1995 Νοέμβριος: Ο Γιτζάκ Ράμπιν δολοφονείται από έναν Εβραίο εξτρεμιστή. Τον διαδέχεται ο Σιμόν Πέρες, ο οποίος προχωρεί σε επιτάχυνση των ειρηνευτικών συνομιλιών με τη Συρία, οι οποίες, επίσης, πραγματοποιούνται υπό αμερικανική αιγίδα.

1996 Φεβρουάριος - Μάρτιος: Σειρά βομβιστικών επιθέσεων της «Χαμάς» προκαλεί το θάνατο 57 Ισραηλινών. Η ισραηλινή ακροδεξιά και οι φανατικοί Εβραίοι πιέζουν τον Πέρες, ο οποίος διακόπτει τις συνομιλίες με τη Συρία.

1996 Απρίλιος: Ενόψει των πρόωρων βουλευτικών εκλογών, ο Σιμόν Πέρες επιλέγει το «σκληρό δρόμο» απέναντι στις συνεχιζόμενες επιθέσεις της «Χεζμπολάχ» εναντίον των ισραηλινών δυνάμεων κατοχής στο Ν. Λίβανο. Επί 17 ημέρες, η επιχείρηση «Σταφύλια της Οργής» σφυροκοπά το Λίβανο. Από τους βομβαρδισμούς πλήττεται και βάση του ΟΗΕ όπου φιλοξενούνται άμαχοι, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 100 άνθρωποι. Ο ΟΗΕ μιλά για «σχεδιασμένο αιματοκύλισμα», αλλά το θέμα μένει εκεί με την παρέμβαση των ΗΠΑ.

1996 Μάης: Ο ηγέτης του ακροδεξιού «Λικούντ» Μπέντζαμιν Νετανιάχου αναλαμβάνει πρωθυπουργός. Αρχίζει μια περίοδος πλήρους «παγώματος» των ισραηλινο-παλαιστινιακών διαπραγματεύσεων και διόγκωσης των εβραϊκών οικισμών ακόμη και εντός της ανατολικής Ιερουσαλήμ. Το κλίμα βαραίνει ακόμη περισσότερο από τους συνεχόμενους αποκλεισμούς του ισραηλινού στρατού, ως απάντηση στις βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας της «Χαμάς».

1998: Υπό την αμερικανική πίεση, ο Νετανιάχου υπογράφει στις ΗΠΑ, με τον Αραφάτ, τη συμφωνία του «Ουάι Πλαντέισον», ένα κείμενο που έρχεται να επαναδιαπραγματευτεί τους τρόπους εφαρμογής των, ήδη, συμφωνημένων ισραηλινών στρατιωτικών αποχωρήσεων, χωρίς να υπάρχουν, πάλι, συγκεκριμένες τοπικές ή χρονικές δεσμεύσεις.

1999 Μάης: Ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος, Εχούντ Μπάρακ, εκλέγεται πρωθυπουργός, σε πρόωρη εκλογική μάχη, διατεινόμενος ότι θα «δώσει πνοή στην ισραηλινο-παλαιστινιακή ειρηνευτική διαδικασία». Η Παλαιστινιακή Αρχή έχει, ήδη, προχωρήσει στην πρώτη αναβολή, για ένα χρόνο, της ανακήρυξης ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, που, σύμφωνα με το Οσλο, έπρεπε να έχει γίνει τον Μάη του 1999.

1999 Νοέμβριος: Αρχίζουν οι συνομιλίες για το τελικό καθεστώς των αυτονόμων, τους πρόσφυγες και την Ιερουσαλήμ, μετά από μία ακόμη υπογραφή ανανέωσης της ενδιάμεσης συμφωνίας του Ουάι Πλαντέισον. Μόλις ένα μήνα αργότερα, ο Εχούντ Μπάρακ ανακοινώνει την ανοικοδόμηση νέων κατοικιών σε εποικισμούς στη Δυτική Οχθη.

Η τελική ευθεία της κλιμάκωσης

2000 Φεβρουάριος: Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι συμφωνούν να παρατείνουν από κοινού το χρονοδιάγραμμα των συνομιλιών, καθώς αδιέξοδες είναι όλες οι διαπραγματεύσεις για τα μείζονα ζητήματα των προσφύγων, της Ιερουσαλήμ και των τελικών ορίων και του καθεστώτος των αυτονόμων περιοχών.

2000 Μάης: Η Παλαιστινιακή Αρχή αναβάλλει και πάλι, για τον Σεπτέμβριο, την ανακήρυξη παλαιστινιακού κράτους.

2000 Ιούλιος: Αποτυγχάνει η Σύνοδος Κορυφής στο Καμπ Ντέιβιντ, στην οποία η Ουάσιγκτον επιθυμούσε να δώσει εσπευσμένη «λύση πακέτο» στην ειρηνευτική διαδικασία.

2000 Σεπτέμβριος: Σε ιδιαίτερα φορτισμένο κλίμα από τις αλλεπάλληλες καθυστερήσεις της ειρηνευτικής διαδικασίας και μετά από τη νέα αναβολή ανακήρυξης παλαιστινιακής ανεξαρτησίας, ο ηγέτης του «Λικούντ» Αριέλ Σαρόν, ο εντολέας της σφαγής των γυναικοπαίδων σε Σάμπρα και Σατίλα, μεταβαίνει στην πλατεία του τεμένους Αλ Ακσά, στην πρώτη επίσκεψη που επιτρέπει σε Εβραίο η οποιαδήποτε ισραηλινή κυβέρνηση. Η, ήδη, ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα εκρήγνυται.

2000 Οκτώβριος: Μετά από ημέρες συγκρούσεων που έχουν αφήσει περισσότερους από 106 Παλαιστινίους νεκρούς, ο ισραηλινός στρατός σφυροκοπά τα αρχηγεία της Παλαιστινιακής Αρχής στη Γάζα και στη Ραμάλα, με αφορμή το λιντσάρισμα 2 Ισραηλινών πρακτόρων. Στην επείγουσα σύνοδο, υπό αμερικανική αιγίδα πάντα, του Σαρμ ελ Σέικ συμφωνείται μια κατάπαυση του πυρός, που, όμως, δε φαίνεται να εφαρμόζεται στην πράξη. Ολόκληρη η περιοχή βρίσκεται, πλέον, στο χείλος του πολέμου.


Ελένη ΜΑΥΡΟΥΛΗ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ