Τις προσωπικές τους μαρτυρίες κατέθεσαν στην εκδήλωση δύο «παιδιά του εμφυλίου», συνταξιούχοι σήμερα και πρωτοπόροι κομμουνιστές. Ο Κώστας Κατσιάβαλος και ο Βαγγέλης Μπουγάς.

Ο Κώστας Κατσιάβαλος, είναι διδάκτορας Τεχνικών Επιστημών και Μηχανικός Μεταλλείων. Αποφοίτησε από το ινστιτούτο μεταλλειολογίας της Μόσχας. Οι γονείς του ήταν μαχητές του ΔΣΕ. Από το 1975 που επέστρεψε στην Ελλάδα εργάστηκε στο ΙΓΜΕ, στην Αθήνα αρχικά και στη συνέχεια στη Θεσσαλονίκη.

Περιγράφοντας τη διαδικασία απόφασης για την αποστολή των παιδιών στις Λαϊκές Δημοκρατίες είπε: «Για την τύχη των παιδιών του χωριού μας Σνίχοβο (Δεσπότης) Γρεβενών, οι χωριανοί συγκάλεσαν γενική συνέλευση όπου μετά από σχετική ενημέρωσή τους, αποφάσισαν ελεύθερα και δημοκρατικά, ποιοι θα στείλουν τα παιδιά τους στις Λαϊκές Δημοκρατίες και ποιοι όχι. Από το χωριό μας οργανωμένα, με ομαδάρχισσες - συνοδούς, πήγαμε 21 παιδιά, ενώ άλλα τόσα, ίσως και περισσότερα, μείνανε στην Ελλάδα».

«Η υποδοχή που μας επιφύλαξαν στις Λαϊκές Δημοκρατίες ήταν εγκάρδια, η φιλοξενία που έδειξαν ήταν απερίγραπτη. Αυτοί οι λαοί που οικοδομούσαν το σοσιαλισμό, με επικεφαλής τα Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματά τους, ήταν υπόδειγμα διεθνούς ταξικής αλληλεγγύης. Μας προσφέρανε ό,τι καλύτερο μπορούσαν εκείνους τους χαλεπούς μεταπολεμικούς καιρούς, κόβοντας από το υστέρημά τους, τις καλύτερες διαθέσιμες κτιριακές εγκαταστάσεις, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, φροντίδα και στοργή, τα καλύτερα νοσοκομεία και σανατόρια, αίθουσες διδασκαλίας και άθλησης, τους καλύτερους δασκάλους και παιδαγωγούς. Μας διαπαιδαγώγησαν στο πνεύμα των πανανθρώπινων αξιών του πατριωτισμού και του προλεταριακού διεθνισμού, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και του αλληλοσεβασμού. Μας δίδαξαν τέχνες και επαγγέλματα, χρήσιμα για τη σοσιαλιστική κοινωνία και την πατρίδα μας.

Εκατοντάδες ήταν και είναι οι ειδικευμένοι εργάτες και εργάτριες, τεχνίτες και τεχνίτριες, καθηγητές διαφόρων ειδικοτήτων όπως: φυσικής αγωγής, φιλολογίας, μαθηματικών, φυσικής, βιολογίας, γεωτεχνικοί, γιατροί, μηχανικοί, επιστήμονες πολλών κλάδων που επιστρέψαμε στην πατρίδα μας χωρίς να ξοδέψει τσακιστή δεκάρα το αστικό κράτος για την εκπαίδευση και ειδίκευσή μας».

Ο Βαγγέλης Μπουγάς κατάγεται επίσης από τα Γρεβενά, από το χωριό Καρπερό. Είναι απόφοιτος της Γεωπονικής Σχολής στην Κράγιοβα της Ρουμανίας. Το 1975 επέστρεψε στην Ελλάδα και από το 1976 διορίστηκε γεωπόνος στην Ενωση Γεωργικών Συνεταιρισμών Γρεβενών, από όπου συνταξιοδοτήθηκε το 1997.

Περιέγραψε: «Μαζί με άλλα 150 παιδιά από το χωριό μου περάσαμε στη Λαϊκή Δημοκρατία της Αλβανίας, με τη βοήθεια του ΔΣΕ και της προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης του Βουνού. Από εκεί μεταφερθήκαμε στην πόλη Ορεστία της Ρουμανίας. Μας αγκάλιασαν σαν να ήμασταν δικά τους παιδιά και μας έδωσαν την ευκαιρία να μορφωθούμε και να γίνουμε επιστήμονες και άνθρωποι χρήσιμοι τόσο για τη δεύτερη πατρίδα μας τη Ρουμανία, όσο και για την πατρίδα μας την Ελλάδα, στην οποία πάντα ονειρευόμασταν να γυρίσουμε.

Εκεί έμαθα τα πρώτα γράμματα στην Ελληνική και Ρουμάνικη γλώσσα, καθώς και στη Ρωσική. Αποφοίτησα από την επαγγελματική Μεταλλουργική σχολή στην πόλη Ταργκόβιτσα. Στη συνέχεια δε θέλησα να πάω στην παραγωγή στο εργοστάσιο και συνέχισα τις σπουδές μου στο λύκειο στην πόλη Κράγιοβα της Ρουμανίας. Εδωσα εξετάσεις και πέρασα στην Ανωτάτη Γεωπονική Σχολή. Μετά την αποφοίτησή μου διορίστηκα στην Αγροτική Επιτροπή της πόλης Καράκαλ και στη συνέχεια στη Διεύθυνση Γεωργίας και Διατροφής του Νομού ΝΤΟΛΖ όπου προσέφερα τις υπηρεσίες μου ως γεωπόνος σε δύο παραγωγικούς συνεταιρισμούς».