«Χρειαζόμαστε θέατρο, που δεν περιορίζεται να μας δίνει μόνο συναισθήματα, απόψεις και αυθορμητισμούς, που επιτρέπει κάθε φορά το ιστορικό πεδίο των ανθρώπινων σχέσεων όπου διαδραματίζονται οι υποθέσεις, αλλά ένα θέατρο, όπου θα χρησιμοποιούνται σκέψεις και αισθήματα που παίζουν ρόλο στη μεταβολή του πεδίου».

Ο διδακτισμός των έργων του Μπρεχτ είναι μια έννοια αρκετά παρεξηγημένη για πολλά χρόνια. Θεωρήθηκε αρνητικό στοιχείο προσέγγισης του έργου του. Θα πρέπει ίσως να θυμίσουμε τα λόγια του συνθέτη των μπρεχτικών τραγουδιών και φίλου του Μπρεχτ, Χανς Αϊσλερ: «Οταν μιλάμε για τον Μπρεχτ, είμαστε σε θέση μάχης, ιδιαίτερα στις καπιταλιστικές χώρες. Αγωνιζόμαστε για τον Μπρεχτ. Είναι αναγκασμένοι να καταπιούν τον Μπρεχτ και δεν πρέπει να τους επιτρέψουμε να τον καταπιούν παρά μονάχα ολόκληρο, μαζί με τ' αγκάθια».

Είναι τόσο μεγάλος συγγραφέας, που δεν μπόρεσαν, όμως, να τον θάψουν. Ας μην ξεχνάμε ότι και οι αρχαίοι Ελληνες συγγραφείς διδακτικό έργο έκαναν. Ο Σοφοκλής στην «Αντιγόνη» τελειώνει με ένα πόρισμα, πραγματικά γεωμετρία. Λέει «και πολύ πιο πάνω απ' όλα η φρόνηση είναι της ευδαιμονίας το πρώτο. Τα μεγάλα τους τα λόγια οι ξιπασμένοι με μεγάλα τα πληρώνουνε χτυπήματα για να βάλουν στα γεράματά τους γνώση». Δεν είναι δίδαγμα αυτό; Και οι αρχαίοι θεατές γι' αυτό πηγαίνανε στο θέατρο για να διδαχτούν.

Πρώτιστος στόχος του έργου του στα προπολεμικά και στα πολεμικά χρόνια ήταν η αποκάλυψη του καπιταλισμού και ιμπεριαλισμού και η ταξική αφύπνιση, συνειδητοποίηση και ενεργοποίηση της εργατικής τάξης και όλων των λαϊκών στρωμάτων, είτε με ποιήματα είτε με τα θεατρικά του έργα. Ο διαλεκτικός Μπρεχτ ήξερε ότι το θέατρο «μπορεί να αναλάβει μια τέτοια κριτική στάση, αν παραδοθεί το ίδιο στα ορμητικά ρεύματα μες στην κοινωνία και συνταιριαστεί μ' εκείνους που θα πρέπει να είναι οι πιο ανυπόμονοι να πραγματοποιήσουν μεγάλες μεταβολές». Και προς αυτήν την κατεύθυνση τον ωθούσε «μια ξεκάθαρη επιθυμία, να εξελίξουμε την τέχνη μας με τις απαιτήσεις της εποχής μας. Το θέατρο πρέπει να μπει στην υπηρεσία της πραγματικότητας». Υπογράμμιζε, μάλιστα, ότι οι εκμεταλλευόμενοι πρέπει να «ψυχαγωγηθούν με τη σοφία που προέρχεται από τη λύση των προβλημάτων, με το θυμό που σ' αυτόν μπορεί ωφέλιμα να μετατραπεί ο οίκτος για τους καταπιεσμένους, με το σεβασμό μπρος στο αξιοσέβαστο της ανθρωπιάς, δηλαδή της φιλανθρωπίας, και, με δυο λόγια, με καθετί που τέρπει τους παραγωγικούς ανθρώπους».

Σημαντική ώθηση στη σχέση του με την εργατική τάξη και το κίνημά της έδωσε η μαζική εξαθλίωση που προκάλεσε η παγκόσμια οικονομική κρίση του 1920 και η νέα ορμητική ανάπτυξη του εργατικού κινήματος στη Γερμανία. Η παγκοσμιότητα του έργου του αναγνωρίστηκε ευρέως μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα έργα του κλείνουν μέσα τους μια διάρκεια καθώς αναδεικνύουν την ανθρώπινη υπόσταση. Ετσι, όχι μόνο δεν καταλύθηκαν από το χρόνο αλλά τώρα προβάλλονται και τιμούνται περισσότερο παρά ποτέ.

Και στην Ελλάδα το έργο του Μπρεχτ εξακολουθεί να είναι λαοφιλές. Εργα του έχουν ανέβει πολλές φορές από αθηναϊκές αλλά και περιφερειακές σκηνές. Φέτος, η Εταιρεία Τέχνης «5η Εποχή», σε συνεργασία με την εταιρεία «Πολιτισμός και επικοινωνία», παρουσιάζουν σε καλοκαιρινή περιοδεία, τη διασημότερη μουσική κωμωδία - σάτιρα του εικοστού αιώνα, το έργο των Μπέρτολτ Μπρεχτ - Κουρτ Βάιλ «Η Οπερα της πεντάρας». Το έργο παρουσιάζεται στην αυθεντική του εκδοχή, με όλες τις μουσικές και τα τραγούδια του Κουρτ Βάιλ, σε απόδοση - σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη, σκηνικό - κοστούμια Γιώργου Πάτσα, χορογραφίες Δημήτρη Παπάζογλου, μουσική διδασκαλία Θοδωρή Οικονόμου. Παίζουν: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Στέλιος Μάινας, Ρένια Λουιζίδου, Αλέξανδρος Μπουρδούμης, Μάνος Βακούσης, Νάντια Κοντογεώργη, Δημήτρης Βογιατζής, Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος, Δέσποινα Πολυκανδρίτου, κ.ά. Η πρεμιέρα της παράστασης θα δοθεί στις 18, 19 και 20 Ιουνίου, στην Αθήνα στο θέατρο BADMINTON και στη συνέχεια η παράσταση θα παρουσιαστεί σε επιλεγμένες πόλεις και θέατρα της ελληνικής περιφέρειας και στην Κύπρο.

«Κυρίες και κύριοι σκεφτείτε, τι είναι η ληστεία μιας τράπεζας μπροστά στην ίδρυσή της».

Η «Οπερα της πεντάρας» είναι η μεταφορά του αγγλικού έργου του 18ου αιώνα «Η όπερα του ζητιάνου» του Τζον Γκέι. Εκανε πρεμιέρα στις 31 Αυγούστου 1928 στο Θέατρο του Βερολίνου κι από την πρώτη στιγμή προκάλεσε αίσθηση στο ευρύ κοινό κι είχε μεγάλο αντίκτυπο στο χώρο του μιούζικαλ. Γνώρισε παγκόσμια επιτυχία, μεταφράστηκε σε 18 γλώσσες, ενώ εξακολουθεί και παίζεται από επαγγελματικούς και ερασιτεχνικούς θιάσους, ενώ έχει γνωρίσει αρκετές παραλλαγές για τον κινηματογράφο, την όπερα κλπ.

Η πρεμιέρα της παράστασης είχε προγραμματιστεί για να εορταστεί η ίδρυση του Θεάτρου του Φραγμάτων των Ναυπηγών. Η σκηνοθεσία ανατέθηκε τυπικά στον Εριχ Ενγκελ, αλλά ουσιαστικά σκηνοθέτης ήταν ο Μπρεχτ που επέβαλε την αποστασιοποίηση ως μέθοδο απόδοσης του κειμένου. Οι ηθοποιοί (Εριχ Πόντα, Ρόζα Βαλέτι, Ρόμα Μπαν, Κάτε Κιλ, Χάραλντ Πάουλσεν, Κουρτ Γκέρον, Ερνστ Μπους και η πρωτοεμφανιζόμενη Λότε Λένια στο ρόλο της Τζένης) παρά τις αρχικές τους αμφιβολίες για την καινοτόμο σκηνοθετική άποψη του Μπρεχτ, ακολούθησαν τελικά τις οδηγίες του, εξασφαλίζοντας τη μεγάλη εμπορική επιτυχία του έργου. Η τεράστια απήχηση που είχε η παράσταση αποτέλεσε πρόκληση για τους εχθρούς του Μπρεχτ.

Το έργο επικεντρώνεται σε ιστορίες της αστικής τάξης. Στο βικτωριανό Λονδίνο, πρωταγωνιστής είναι ο περιβόητος Μακίθ, που παντρεύεται την Πόλι Πίτσαμ. Στην Πρώτη Πράξη, ο Μπρεχτ παρουσιάζει το μαγαζί του Τζόναθαν Πίτσαμ, του αφεντικού των ζητιάνων του Λονδίνου, στους οποίους πουλάει προστασία, τους εκμεταλλεύεται και διεκδικεί μερίδιο από τα καθημερινά «κέρδη» τους, ασκώντας κριτική στο καπιταλιστικό σύστημα, προβάλλοντας την εικόνα ότι τα πάντα μπορούν να γίνουν «εμπόριο», ακόμα και η ελεημοσύνη. Ο Πίτσαμ ανακαλύπτει ότι η κόρη του, η Πόλι, που τη θεωρεί ιδιοκτησία του, έχει μπλέξει με τον περιβόητο κακοποιό Μακίθ. Η ίδια η Πόλι εκείνο το βράδυ παντρεύεται τον Μακίθ σε ένα σταύλο και διασκεδάζει μαζί με τη συμμορία του, παριστάνοντας την «Τζένη των Πειρατών». Γυρίζοντας σπίτι, ανακοινώνει στους γονείς της το γάμο της, αλλά και το ότι ο αρχηγός της αστυνομίας Τάγικερ Μπράουν διασκέδασε μαζί τους, καθώς αυτός και ο Μακίθ είναι στενοί φίλοι από το στρατό. Ο γάμος αυτός εξοργίζει τον πατέρα της, ο οποίος πασχίζει να στείλει τον Μακίθ στην κρεμάλα.

Η Πόλι αναφέρει στον Μακίθ τις προσπάθειες του πατέρα της κι αυτός αποφασίζει να φύγει από το Λονδίνο, αφήνοντας διάφορες «δουλειές» στην Πόλι. Πριν φύγει, επισκέπτεται την Τζένι, πρώην αγαπημένη του, χωρίς να ξέρει ότι έχει δεχτεί λεφτά από την κυρία Πίτσαμ για να τον καταδώσει. Παρά τη φιλία του με τον αρχηγό της αστυνομίας Μπράουν, συλλαμβάνεται και οδηγείται στη φυλακή. Εκεί εμφανίζονται η Πόλι μαζί με την Λούσι, την κόρη του Μπράουν, όπου μεσολαβεί μια σκηνή ζήλιας και τσακωμού. Η Λούσι μηχανορραφεί για την απόδραση του Μακίθ, ενώ ο Πίτσαμ απειλεί τον αστυνόμο Μπράουν ότι θα εξαπολύσει όλους τους ζητιάνους του κατά την τελετή στέψης της βασίλισσας, κάτι που θα στοίχιζε τη θέση του. Η Τζένι απαιτεί τα χρήματά της από την κυρία Πίτσαμ, η οποία αρνείται. Ο Μπράουν μαθαίνει ότι οι ζητιάνοι έχουν ήδη λάβει θέσεις και ο μόνος τρόπος να σώσει τον ίδιο και τη θέση του στην αστυνομία είναι να συλλάβει και να εκτελέσει τον Μακίθ. Ο Μακίθ οδηγείται και πάλι στη φυλακή, αλλά αυτή τη φορά κανείς δεν μπορεί να μαζέψει τόσα χρήματα για να εξαγοράσει τους φύλακες. Λίγο πριν την εκτέλεση, γίνεται η μεγάλη ανατροπή. Καταφτάνει απεσταλμένος της βασίλισσας, η οποία δίνει χάρη στον Μακίθ και του χορηγεί αποζημίωση και ένα κάστρο με τίτλο. Σύσσωμος ο θίασος στο φινάλε τραγουδάει μια παράκληση να μην τιμωρούνται τόσο αυστηρά τα αδικήματα.

Αποτελεί μια ιδανικά επίκαιρη επιλογή - σχόλιο στις εποχές που διανύουμε... είναι έργο που απευθύνεται σ' ένα ευρύτατο κοινό κάθε ηλικίας, ένα έργο λαϊκό και ταυτόχρονα μια μοναδική μουσική κωμωδία... μια σάτιρα στα όσα και σήμερα απλώς επαναλαμβάνονται στο γύρισμα του χρόνου... Παράλληλα, η παράσταση αποτελεί ένα μοναδικό θέαμα, καθώς πρόζα, μουσική, τραγούδι, χορός και φωτισμοί, συνυπάρχουν σε ένα σκηνικό χώρο που παραπέμπει άλλοτε σε καμπαρέ άλλοτε σε τσίρκο και άλλοτε σε μια απέραντη λεωφόρο ...