Ξημερώματα Κυριακής της 28ης Ιούνη. Περίπου 100 μέλη των Ενόπλων Δυνάμεων της Ονδούρας περικυκλώνουν την προεδρική κατοικία στα περίχωρα της πρωτεύουσας Τεγκουσιγκάλπα, απάγουν τον Πρόεδρο, Χοσέ Μανουέλ («Μελ») Σελάγια Ροσάλες, τον μεταφέρουν με τις πυτζάμες σε βάση της πολεμικής αεροπορίας και με στρατιωτικό αεροσκάφος τον «αφήνουν» στην Κόστα Ρίκα. Το πρώτο «πραξικόπημα του Προέδρου Ομπάμα» ήταν πλέον γεγονός.

Ακριβώς 4 μήνες μετά η Ονδούρα παραμένει σε κατάσταση πολιορκίας ενώ το τέλος της κρίσης είναι άδηλο, παρά το γεγονός ότι ο Πρόεδρος Σελάγια έχει επιστρέψει - κρυφά - από τις 21 του Σεπτέμβρη αλλά παραμένει εγκλωβισμένος στην πρεσβεία της Βραζιλίας και από την άλλη οι υποτιθέμενες διαπραγματεύσεις, «ο διάλογος Γκουαϊμούρας», που έχουν ως βάση την πρόταση «συμφωνίας του Σαν Χοσέ», έχουν βαλτώσει. Την πρόταση αυτή κατέθεσε ο Πρόεδρος της Κόστα Ρίκα, ο διαμεσολαβητής που όρισε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, για την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης και του Σελάγια στην Προεδρία. Η πραξικοπηματική κυβέρνηση επιδίδεται σε συνεχείς τακτικούς ελιγμούς που άρχισε από την πρώτη στιγμή, με κύριο στόχο την αναγνώρισή της και πλέον το ροκάνισμα του χρόνου μέχρι τις εκλογές της 29ης του Νοέμβρη.

Πόσο καιρό θα παραμείνει στην πρεσβεία της Βραζιλίας ο Πρόεδρος Σελάγια; Αγνωστο. Το προηγούμενο ανάλογο περιστατικό στη Λατινική Αμερική - που ουδείς θέλει φυσικά να επαναληφθεί - είναι η περίπτωση του πρώην Προέδρου του Περού Βίκτορ Αγια δε λα Τόρε, ο οποίος ανατράπηκε με στρατιωτικό πραξικόπημα στις αρχές του 1949. Κατέφυγε και ζήτησε άσυλο στην πρεσβεία της Κολομβίας και παρέμεινε εκεί για σχεδόν έξι χρόνια. Καθ' όλη τη διάρκεια της «παραμονής» του η πρεσβεία της Κολομβίας ήταν περικυκλωμένη από στρατιωτικές δυνάμεις ενώ οι πραξικοπηματίες αγνοούσαν επιδεικτικά τις εκκλήσεις της διεθνούς κοινότητας.

Εξι δεκαετίες μετά η πραξικοπηματική κυβέρνηση υπό τον Ρομπέρτο Μιτσελέτι επιδεικνύει ανάλογη «επιμονή». Η πρεσβεία της Βραζιλίας πολιορκείται, από στρατό και αστυνομία, από την πρώτη μέρα της απροσδόκητης επιστροφής του Προέδρου Σελάγια στην πρωτεύουσα Τεγκουσιγκάλπα, ενώ η αντιπροσωπεία της Βραζιλίας στον Οργανισμό Αμερικανικών Κρατών (OAS) μόλις την Τετάρτη κατέθεσε στο Συμβούλιο Ασφαλείας πρόταση καταδίκης της πραξικοπηματικής κυβέρνησης καθώς επιδίδεται σε «βασανιστήρια», και μάλιστα «νέου τύπου ψυχολογικά βασανιστήρια» ενάντια στον Πρόεδρο Σελάγια και στους περίπου 40 ακόμη που βρίσκονται εντός της πρεσβείας: Προβολείς με μεγάλης ισχύος λάμπες νέον στοχεύουν κατευθείαν στα δωμάτια κάνοντας τη νύχτα μέρα, μεγάφωνα μεταδίδουν μουσική σε τρομακτική ένταση 24 ώρες το 24ωρο ενώ αστυνομικοί ουρλιάζουν μιμούμενοι φωνές ζώων.

Εντούτοις, τα «ψυχολογικά βασανιστήρια» αυτά ωχριούν μπροστά στη δολοφονική καταστολή την οποία υφίσταται ο λαός της Ονδούρας και ειδικότερα το λαϊκό κίνημα που συσπειρώθηκε γύρω από το Εθνικό Μέτωπο ενάντια στο πραξικόπημα. Επισήμως στις 120 μέρες του πραξικοπήματος έχουν καταγραφεί 20 δολοφονίες ενώ μεγάλος αριθμός δολοφονιών - προφανώς εξωδικαστικές εκτελέσεις - παραμένουν «ανεξιχνίαστες» σύμφωνα με την τελευταία ανακοίνωση της Επιτροπής των Οικογενειών των Συλληφθέντων και Εξαφανισμένων της Ονδούρας (COFADEH). Οι τραυματίες είναι εκατοντάδες ενώ 4.000 είναι οι συλληφθέντες, με συνεχείς καταγγελίες για απάνθρωπα βασανιστήρια κατά τη διάρκεια της αυθαίρετης κράτησής τους.

Οι τελευταίοι νεκροί που έχουν καταγραφεί επισήμως είναι στις διαδηλώσεις που έγιναν μετά την επιστροφή του Προέδρου Σελάγια τόσο έξω από την πρεσβεία της Βραζιλίας όσο και σε γειτονιές και άλλες πόλεις. Ο αρχιπραξικοπηματίας Μιτσελέτι κήρυξε μια αυτοσχέδια κατάσταση έκτακτης ανάγκης μετά τις μαζικές διαδηλώσεις στους δρόμους τη μέρα που επέστρεψε ο Σελάγια. Κατόπιν επέβαλε ένα «διάταγμα» που απογυμνώνει όλους τους πολίτες της Ονδούρας απ' όλες σχεδόν τις θεμελιώδεις πολιτικές ελευθερίες, ανάμεσά τους το δικαίωμα στις ελεύθερες συγκεντρώσεις και την πρόσβαση σε μέσα ενημέρωσης που δε βαδίζουν αυστηρά στη γραμμή της χούντας.

Τα στούντιο του Radio Globo και του Channel 36 δέχθηκαν επιθέσεις και οι αναμεταδότες τους υπέστησαν ζημιές ή/και κλάπηκαν, με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο μέρος της χώρας να μην μπορεί να ενημερωθεί από τις ελεύθερες ανεξάρτητες φωνές από τις οποίες μάθαινε τι συνέβαινε επί μακρόν. Διέταξε να απομακρυνθούν με τη βία, όπως κι έγινε, οι 55 αγρότες που είχαν καταλάβει τα κεντρικά γραφεία του Εθνικού Ινστιτούτου Γεωργίας (ΙΝΑ) για μήνες ολόκληρους μετά το πραξικόπημα του Ιούνη. Το Ινστιτούτο «έχει τους τίτλους ιδιοκτησίας γης που κατάφεραν να αποκτήσουν οι μικροί αγρότες και οι αγροτικές κοινότητες μετά από χρόνια πάλης, πολλοί εκ των οποίων είχαν παραχωρηθεί από την κυβέρνηση Σελάγια, γεγονός που είχε εξοργίσει τους πανίσχυρους μεγαλοϊδιοκτήτες, οι οποίοι στήριξαν το πραξικόπημα και τώρα απαιτούν να αντιστραφεί η διαδικασία της αγροτικής μεταρρύθμισης στην Ονδούρα».

Στην Τεγκουσιγκάλπα και τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη, το Σαν Πέδρο Σούλα, όπου βρίσκεται και η κύρια βιομηχανική περιοχή της χώρας με τα βιομηχανικά πάρκα και τις αμέτρητες μακιλαδόρας (βιομηχανίες ή βιοτεχνίες συναρμολόγησης- maquiladoras), τα στάδια άνοιξαν για να μετατραπούν σε τεράστια κέντρα κράτησης και βασανιστηρίων θυμίζοντας μέρες Πινοτσέτ. Οι βιασμοί γυναικών, το κάψιμο κρατουμένων με τσιγάρα, οι σοδομισμοί με ρόπαλα, και άλλα βασανιστήρια βρέθηκαν στην ημερήσια διάταξη.

Το λαϊκό κίνημα είναι ο μοναδικός παράγοντας που έχει αντιμετωπίσει την πραξικοπηματική κυβέρνηση, η οποία έχει τη στήριξη των βασικών κομμάτων του συστήματος, περιλαμβανομένου και εκείνου από το οποίο προέρχεται ο Πρόεδρος Μανουέλ Σελάγια, του Φιλελεύθερου Κόμματος. Αλλωστε, ο Σελάγια προκάλεσε την οργή της ολιγαρχίας γιατί θέλησε να προσεγγίσει την Μπολιβαριανή Συμμαχία για την Αμερική (ALBA) και να πάρει κάποια μέτρα φιλολαϊκά. Η χούντα (που αποτελείται από πρώην συνεργάτες του) δεν είναι τυχαίο ότι έχει επίσης τη στήριξη της ολιγαρχίας της Κεντρικής Αμερικής, μίας ολιγαρχίας που αναδύθηκε με τις ριζικές και καταλυτικές αλλαγές που συντελέστηκαν τη δεκαετία του '80, και φυσικά του αμερικανικού Πενταγώνου και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Είναι χαρακτηριστικό ότι από την πρώτη στιγμή η κυβέρνηση του Προέδρου Μπαράκ Ομπάμα εμφανίζεται να είναι «παραζαλισμένη» από τις εξελίξεις στην Ονδούρα, μία χώρα που για πάνω από έναν αιώνα είναι ο ορισμός της μπανανίας, που αποτελούσε την αιχμή του δόρατος για το βρώμικο πόλεμο των ΗΠΑ ενάντια στις λαϊκές εξεγέρσεις και το λαϊκό κίνημα σε όλη την περιοχή, τη χώρα όπου εκπαιδεύτηκαν οι Κόντρας...

Ο Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών, όπως και άλλοι διεθνείς οργανισμοί. συναινεί στις κυρώσεις και τις πρωτοβουλίες για την καταδίκη της πραξικοπηματικής κυβέρνησης αλλά όταν πρόκειται να ενεργήσει συμμορφωνόμενη με τις αποφάσεις που ψηφίζει... το μεταθέτει χρονικά. Μία τακτική που ακολουθεί σε επίπεδο διαπραγματεύσεων και η πραξικοπηματική κυβέρνηση.

Την ίδια στιγμή βουλευτές και γερουσιαστές πηγαινοέρχονται στην Ονδούρα για συναντήσεις με τους πραξικοπηματίες, ενώ ο Λάνι Ντέιβις, πρώην σύμβουλος του Προέδρου Κλίντον και επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατείας της Χίλαρι Κλίντον, έχει αναλάβει τις δημόσιες σχέσεις της πραξικοπηματικής κυβέρνησης. Παράλληλα, τα «πρωτοπαλίκαρα της μαφίας του Μαϊάμι», ομάδες που έχουν στηθεί από τη CIA αρχικά αποκλειστικά με στόχο την Κουβανική Επανάσταση και πλέον έχουν διευρύνει τη δραστηριότητά τους και σε άλλες χώρες (Βενεζουέλα, Βολιβία, Νικαράγουα, Εκουαδόρ κ.α.), όπου υπάρχει ο «κίνδυνος εξάπλωσης του κομμουνισμού», έχουν δώσει ηχηρό «παρών» στην Ονδούρα. Στα τέλη Αυγούστου έφτασε στην πρωτεύουσά της Τεγκουσιγκάλπα για να συναντηθεί με χουντικούς ο επικεφαλής της παραστρατιωτικής οργάνωσης Commandos F4, Ροδόλφο Φρόμετα. Παράλληλα, η επιτροπή του ΟΗΕ κατήγγειλε στις αρχές του μήνα πως «υπάρχουν συγκεκριμένα αποδεικτικά στοιχεία» ότι επιχειρηματίες έχουν «προσλάβει τουλάχιστον 40 μέλη των ακροδεξιών κολομβιάνικων παραστρατιωτικών ομάδων AUC», αλλά και ακόμη 120 μισθοφόρους παραστρατιωτικούς από γειτονικές χώρες.

Το λαϊκό κίνημα, πρωτοφανές σε μαζικότητα και εύρος για την ιστορία της Ονδούρας, που κανείς δεν μπορούσε να διανοηθεί, πόσο μάλλον να υπολογίσει, με τον αποφασιστικό του αγώνα, καθημερινά εδώ και 120 μέρες, είναι ο καταλυτικός παράγοντας. Ο αγώνας δε σχετίζεται μόνο με την επάνοδο του Σελάγια στην Προεδρία αλλά κυρίως με το άνοιγμα του δρόμου για ουσιαστικές αλλαγές ξεκινώντας από την ανάγκη σύστασης συντακτικής συνέλευσης για τη δημιουργία νέου Συντάγματος. Και σε αυτό τον αγώνα ο λαός της Ονδούρας έχει τη στήριξη των λαϊκών κινημάτων όλων των χωρών του κόσμου. Αυτό εκφράστηκε και με την κοινή ανακοίνωση αλληλεγγύης (δόθηκε στη δημοσιότητα την Πέμπτη) που υπογράφουν 16 Κομμουνιστικά Κόμματα, ανάμεσά τους και το ΚΚΕ.