Παπαγεωργίου Βασίλης

Η Ανώτατη Εκπαίδευση δέχεται ιδιαίτερο πλήγμα, που έρχεται να προστεθεί στις εξελίξεις στο χώρο το τελευταίο διάστημα, με την αναγνώριση των κολεγίων μέσω της ενσωμάτωσης της Κοινοτικής Οδηγίας 36/2005, την αποσύνδεση του πτυχίου από το επάγγελμα και το διαχωρισμό ακαδημαϊκών και επαγγελματικών «προσόντων» με το Προεδρικό Διάταγμα που θα εφαρμόσει την οδηγία, αλλά και τα κείμενα διαβούλευσης για τη Διά Βίου Μάθηση και το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων. Επιπλέον, η συνάντηση των υπουργών Παιδείας στη Βιέννη στις αρχές του Μάρτη για να ελέγξουν τη Διαδικασία της Μπολόνια αποδεικνύει για άλλη μια φορά την απόφασή τους να προχωρήσουν με το σπάσιμο των σπουδών σε κύκλους, την επιβολή των πιστωτικών μονάδων, τη μεγαλύτερη σύμφυση της Ανώτατης Εκπαίδευσης με τις επιχειρήσεις, με νέο χρονικό ορίζοντα το 2020.

Η κατάσταση στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα είναι ζοφερή, καθώς έχουν επικρατήσει και εξαπλώνονται οι ελαστικές σχέσεις εργασίας για τους ακαδημαϊκούς δάσκαλους και τους ερευνητές. Γενικεύεται έτσι για το διδακτικό προσωπικό η σύμβαση βάσει ΠΔ 407/80 (σύμβαση ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου), ενώ η κάθε σύμβαση, εξάμηνη ή ετήσια συνήθως, επιμερίζεται σε δύο, τρία ακόμα και δέκα κομμάτια, χωρίζεται δηλαδή ο μισθός τους ή ο χρόνος που προσλαμβάνονται σε κομμάτια, σε κλάσματα του αρχικού μισθού ή της διάρκειας πρόσληψης, ανάλογα με τις ώρες που διδάσκουν. Στο Πάντειο Πανεπιστήμιο μάλιστα συμβαίνει το άθλιο καθεστώς μια εξάμηνη σύμβαση να μετατρέπεται σε έξι μηνιαίες συμβάσεις, για να μπορούν οι πενιχρές πιστώσεις να καλύπτουν τις μεγάλες ανάγκες του ιδρύματος σε διδακτικό προσωπικό!

Χαρακτηριστικό είναι δε ότι όλα τα παραπάνω περνάνε μέσα από τους 4ετείς προγραμματισμούς των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, ως συνέπεια του περίφημου «αυτοδιοίκητου», το νέο καθεστώς λοιπόν των «manager» στα Πανεπιστήμια αποφασίζει με ποιους όρους θα εργάζονται οι διδάσκοντες στο Πανεπιστήμιο-επιχείρηση.

Οι διδάσκοντες 407, όπως αποκαλούνται, πληρώνονται μετά από μήνες ή και χρόνια, γίνεται αυθαίρετη παρακράτηση των επιδομάτων που δικαιούνται βάσει της σύμβασης, ενώ δεν τους επιτρέπεται η συμμετοχή στα συνδικαλιστικά όργανα.

Οι νέοι ακαδημαϊκοί δάσκαλοι καταλαβαίνουμε ότι με εξάμηνες συμβάσεις και μισθούς 300 και 400 ευρώ εξωθούμαστε στην αντιμετώπιση του εκπαιδευτικού έργου ως πάρεργου, στη συμπλήρωση του μισθού με ιδιωτικές εργασίες ή αναζητώντας ερευνητικά προγράμματα, την ίδια στιγμή που και η έρευνα προσανατολίζεται ολοένα και περισσότερο στην εξυπηρέτηση των πρόσκαιρων αναγκών των επιχειρήσεων, στην υποταγή της στην ανταγωνιστικότητα και κερδοφορία του κεφαλαίου. Ολα τα παραπάνω εντάσσονται στη γενικότερη υποχρηματοδότηση της Ανώτατης Εκπαίδευσης, στις περικοπές των κρατικών χρηματοδοτήσεων που σηματοδοτούν την υποβάθμιση των υποδομών και της εν γένει ακαδημαϊκής λειτουργίας, εξωθώντας τα ανώτατα ιδρύματα προς την ιδιωτικο-οικονομική λειτουργία, την αναζήτηση ιδιωτικών πόρων για να καλύψουν τις πάγιες ανάγκες τους.

Η στόχευση της εναρμόνισης της Ανώτατης Εκπαίδευσης με τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις, στόχευση που υπαγορεύεται από τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τον Ενιαίο Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης και την οποία προωθούν πιστά όλα αυτά τα χρόνια οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ - ΝΔ, με τη συναίνεση των κομμάτων του ευρωμονόδρομου, εντάσσει όλες τις ακαδημαϊκές λειτουργίες, από την πρόσληψη και εξέλιξη του εκπαιδευτικού προσωπικού μέχρι τη διαχείριση κονδυλίων, στους τετραετείς ακαδημαϊκούς - αναπτυξιακούς προγραμματισμούς των Ιδρυμάτων, που αξιολογούν τα Ιδρύματα και το προσωπικό τους με όρους ανταποδοτικότητας και με κριτήριο την πρόσδεσή τους με τις επιχειρήσεις. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια ο ασφυκτικότερος έλεγχος των συλλογικών αποφάσεων, το χτύπημα της όποιας δημοκρατικής λειτουργίας έχει απομείνει σήμερα στα ιδρύματα της ανώτατης εκπαίδευσης, είναι ο δρόμος για να θωρακιστεί η ιδιωτικοοικονομική λειτουργία τους.

Το καθεστώς της εργασιακής ομηρίας με τις «σπασμένες» συμβάσεις για τους ακαδημαϊκούς εκπαιδευτικούς γνωρίζουμε ότι συμβάλλει καθοριστικά στην περαιτέρω υποβάθμιση της Ανώτατης Εκπαίδευσης και, επιπλέον, εξαναγκάζει όλους εμάς να είμαστε «κινητικοί», να περιπλανιόμαστε δηλαδή ανά την Ελλάδα σε διάφορα ιδρύματα, για να συμπληρώσουμε ώρες και το μισθό μας, να είμαστε δέσμιοι της αμφιβολίας αν στο επόμενο εξάμηνο θα προκηρυχτούν θέσεις, θα ανανεωθούν οι συμβάσεις, θα δοθούν οι αναγκαίες πιστώσεις. Παράλληλα, καταλαβαίνουμε πολύ καλά ότι η γενίκευση των συμβάσεων αξιοποιείται ως μηχανισμός ενσωμάτωσης των νέων ακαδημαϊκών δασκάλων, των ερευνητών, προκειμένου να συναινούν στην εφαρμοζόμενη πολιτική στην Παιδεία, στις στρατηγικές της ΕΕ και των μονοπωλίων, να σκύβουμε το κεφάλι για να μη διατρέχουμε τον κίνδυνο να περικοπούν οι θέσεις που καλύπτουμε.

Η μόνη λύση είναι η μη υποταγή, η αντίσταση και η πάλη ενάντια στις ελαστικές σχέσεις εργασίας που παγιώνονται και στην Ανώτατη Εκπαίδευση, η διεκδίκηση μόνιμης, σταθερής και αποκλειστικής απασχόλησης για το εκπαιδευτικό, το ερευνητικό, το τεχνικό και διοικητικό προσωπικό. Να απαιτήσουμε να προκηρυχτούν νέες θέσεις εκπαιδευτικού προσωπικού σε όλες τις βαθμίδες, με πλήρες ωράριο, να καταργηθεί ο επιδοματικός χαρακτήρας του μισθολογίου, με την ενσωμάτωση όλων των επιδομάτων στο βασικό μισθό, τις αναγκαίες αυξήσεις έτσι ώστε ο ακαδημαϊκός δάσκαλος, ο ερευνητής να μπορούν να ζουν αξιοπρεπώς και να αντιμετωπίζουν τις σύγχρονες ανάγκες της διαβίωσης και της επιστημονικής τους ενημέρωσης.

Η μισή δουλειά είναι ασυμβίβαστη με την ανθρώπινη ζωή και με την Παιδεία των σύγχρονων λαϊκών αναγκών. Ο αγώνας των συμβασιούχων και του ΔΕΠ, που αρνείται να υποταχθεί στην αντιλαϊκή επίθεση στα Πανεπιστήμια, πρέπει να συναντηθεί με τους αγώνες των εκτάκτων στα ΤΕΙ, του φοιτητικού και σπουδαστικού κινήματος, με τους αγώνες και τις διεκδικήσεις του ταξικού εργατικού και ευρύτερου λαϊκού κινήματος. Η πάλη αυτή πρέπει να ενταχθεί στην προοπτική της αναγκαίας αναμόρφωσης της Ανώτατης Εκπαίδευσης, για το 12χρονο ενιαίο βασικό σχολείο, τις δημόσιες δωρεάν επαγγελματικές σχολές που δεν μπορούν να έρθουν χωρίς σύγκρουση με τις κατευθύνσεις της ΕΕ και τα κόμματα που την υπηρετούν. Το ζήτημα της Παιδείας θα λύνεται στο βαθμό που θα δυναμώνει η κοινωνική πολιτική πάλη, για να αλλάξει η τάξη που είναι στην εξουσία, να ανοίξει ο δρόμος της λαϊκής εξουσίας, της λαϊκής οικονομίας.