Πέμπτη 15 Ιούλη 2010
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 24
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΖΑΝ - ΛΙΚ ΓΚΟΝΤΑΡ
Ο τρελός Πιερό

Από την αρχή της δεκαετίας του '60 οι κινηματογραφιστές που συνδέονται με την έννοια του γαλλικού «νέου κύματος» παίρνουν ο καθένας το δικό του δρόμο και αναπτύσσουν προσωπικές τάσεις και ποιητική. Ο Γκοντάρ και ο Τριφό αναγνωρίζονται διεθνώς ως οι πλέον «θεσμικοί» εκπρόσωποι του κινήματος. Κάνοντας κινηματογράφο πιστό στις γλωσσολογικές παραβιάσεις ο Γκοντάρ, ευνοϊκός σε ένα σινεμά ρευστά αφηγηματικό ο Τριφό. Οι δρόμοι των δύο πόλων του νέου κύματος χωρίζουν με τρόπο τραυματικό, αλληλοεκσφενδονίζοντας δηλητηριώδη βέλη, απόρροια σοβαρής μεταξύ τους διένεξης για οικονομικά ζητήματα.

Ο κύκλος των ταινιών του Γκοντάρ που προβάλλονται σε επανέκδοση διευρύνεται με το «Ο τρελός Πιερό», από το 1965. Η θεματική της ταινίας έχει γεύση κοινωνιολογική, συγκεντρώνει την προσοχή στη μητρόπολη και τους κατοίκους της, και επανενεργοποιεί την μπρεχτική διδασκαλία επιτελώντας αποδόμηση μέσα από γλωσσικά παιχνίδια ενώ η κάμερα απομονώνει νέες λέξεις από το εσωτερικό των ήδη υπαρχουσών.

Το να αγαπάς το έργο επειδή αγαπάς τον δημιουργό του είναι απολύτως θεμιτό και δεν τίθεται υπό διαπραγμάτευση. Οπως όμως συμβαίνει με κάθε παράδοση, όσο αντι-παραδοσιακό κι αν υπήρξε το ξεκίνημά της, οι συμβάσεις της, παρά τις όποιες αντιρρήσεις, εντάσσονται και διαμορφώνουν ένα νέο σύστημα. Η ανυπαρξία καλουπιών και ύλης, η έλλειψη τάξης, η μη τάξη, ή η α-ταξία, συνιστά νόρμα που αντιπαραβάλλεται - με συνειδητό και συμμετρικό τρόπο - σε μια προϋπάρχουσα νόρμα τάξης. Στο σινεμά του Γκοντάρ ο αφηγητής είναι παρών σε πολύ μεγάλο βαθμό με ρόλο διεισδυτικό μέχρι του σημείου να υποχρεούται κάποιος να αντιμετωπίσει την ταινία σαν απόλυτη κατασκευή. Ο σκηνοθέτης αποφεύγει όποιο συνεπές σύστημα, η αφηγηματική του αυθαιρεσία είθισται να δικαιολογείται, αξιωματικά σχεδόν, σαν έργο μιας «ιδιαίτερης» προσωπικότητας. Βέβαια, ενώ τη μια στιγμή ο αφηγηματικός τρόπος του Γκοντάρ μοιάζει με εκείνον του «παραμετρικού» σινεμά που βρίσκει τρόπους ώστε συνεχώς να αναδεικνύεται το προφανές του στιλ, την άλλη, η παραπάνω ομοιότητα αυτοανατρέπεται δεδομένου ότι το παραμετρικό σινεμά δεν ντύνει με έντονα χαρακτηριστικά τον αφηγητή ενώ σενάριο και στιλ συνιστούν σχετικά απρόσωπα συστήματα. Οι ταινίες του Γκοντάρ, οργανωμένες γύρω από τον άξονα «αφηγηματικό αίτιο και αιτιατό», εγείρουν ζητήματα διότι ενώ δύνανται να τεθούν στη δοκιμασία πολλών αφηγηματικών εννοιών, ορθώνουν τη σταθερά της παραδοχής ότι οι ίδιες αντιστέκονται με σθένος στην αφηγηματική κατανόηση μέσα από πλήθος παράδοξων εμποδίων που δημιουργούνται τόσο σε επίπεδο αφήγησης, ως αναπαράσταση, δομή και διαδικασία όσο και σε επίπεδο δραστηριότητας του θεατή. Το έργο του Γκοντάρ επιδέχεται ερμηνειών, αποτρέπει όμως την ανάλυση. Ο ίδιος χρησιμοποιεί τις έννοιες της ανάλυσης ή της επιστήμης με τρόπο ποιητικό, σαν όργανα μέτρησης κάποιου παιχνιδιού. Τα φιλμ του προτείνουν χωρίς όμως να αποδεικνύουν. Είναι εύκολο να αναφερθεί κανείς στα ζητήματα που θίγει «Ο τρελός Πιερό», σε επίπεδο σεναρίου (syuzhet), ειδικά κάποιος εξοικειωμένος με τα κλισέ του Γκοντάρ για την κοινωνική κριτική, το ρομαντικό και το μπρεχτικό στοιχείο, αλλά είναι πολύ δύσκολο να πει κανείς τι κυριολεκτικά συμβαίνει στο επίπεδο του μύθου (fabula) του φιλμ.

«Ο τρελός Πιερό» αφηγείται την ιστορία του Φερντινάν, που πάσχει από ανία, εγκλωβισμένος εδώ και χρόνια σε ένα γάμο συμφέροντος για την κοινωνική του ανέλιξη. Συναντά τυχαία έναν παλιό του έρωτα, την Μαριάν, και η συνάντηση αυτή θα τον κάνει να τινάξει τα πάντα στον αέρα και να αποδράσει μαζί της προς άγνωστη κατεύθυνση. Οι δυο τους εμπλέκονται σε ένα περίεργο road trip χωρίς γεωγραφική αφετηρία και τερματισμό. Εξαφανίζουν τα ίχνη τους και απομονώνονται σαν ναυαγοί σε ξέρα. Φροντίζοντας να εξασφαλίζουν τα προς το ζην με τα πιο απίθανα κόλπα φθάνουν στο γαλλικό νότο, όπου πραγματοποιείται οριστικό ξεκαθάρισμα λογαριασμών.

Παίζουν: Ζαν - Πολ Μπελμοντό, Αννα Καρίνα, Γκρατσιέλα Γκαλβάρι, Σαμουέλ Φουλέρ, Ρεϊμόν Ντεβός, κ.ά.

ΓΑΛΛΙΑ, ΙΤΑΛΙΑ, 1965, Διάρκεια 110΄


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ