Συνεχίζεται απρόσκοπτα και ανεξαρτήτως κυβερνήσεων η «συνεργασία» του ελληνικού κράτους με ωκεανογραφικά ινστιτούτα των ΗΠΑ, τα οποία «αλωνίζουν» τη Μεσόγειο, το Αιγαίο και την Αδριατική, μια περιοχή δηλαδή για την οποία, το «επιστημονικό ενδιαφέρον» των ΗΠΑ, ακόμη κι αν υπάρχει, σίγουρα είναι τελευταίο στις προτεραιότητές της...

Στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή μας ενεργοποιείται, τα τελευταία χρόνια, κυρίως το Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο του WoodsHole, το οποίο, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού Τουρισμού, σε συνεργασία με την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων, εντόπισε ναυάγιο μεσοβυζαντινών χρόνων στην περιοχή του Θαλασσίου Πάρκου Αλοννήσου και Βορείων Σποράδων.

Η υποβρύχια αρχαιολογική έρευνα διεξήχθη μεταξύ 24/9 και 6/10 «με σκοπό τον εντοπισμό, καταγραφή και τεκμηρίωση αρχαίων ναυαγίων». Η έρευνα «εστιάστηκε σε προεπιλεγμένες περιοχές των νήσων Αλόννησος, Κυρά Παναγιά και Περιστέρα» και πραγματοποιήθηκε με συμβατικές καταδύσεις και χρήση ενός αυτόνομου υποβρυχίου οχήματος, εφοδιασμένου με πλευρικό ηχοβολιστή και βιντεοκάμερα υψηλής ανάλυσης. «Το όχημα αυτό, που χρησιμοποιείται για πρώτη φορά παγκοσμίως σε υποβρύχια αρχαιολογική έρευνα, αποτύπωσε τη βυθομετρία και κατέγραψε οπτικά και ηχοβολιστικά μια εκτενή περιοχή, εκτάσεως οκτώ τετραγωνικών χιλιομέτρων, σε βάθη που κυμαίνονται μεταξύ 40μ. και 85μ., και είναι απρόσιτα με τις συμβατικές μεθόδους κατάδυσης». Χρησιμοποιήθηκε επίσης ένας νέος τύπος υποβρυχίων προωθητήρων, «οι οποίοι προσαρμοζόμενοι στις φιάλες κατάδυσης, παρέχουν τη δυνατότητα κάλυψης υπερδιπλάσιων αποστάσεων, αυξάνοντας δραστικά τον επισκοπούμενο χώρο».

Μετά την παραπάνω «διαφήμιση» της αμερικανικής τεχνολογίας η ανακοίνωση «φτάνει» στον εντοπισμό του ναυαγίου μεσοβυζαντινών χρόνων. Πρόκειται για «συγκέντρωση θραυσμένων κυρίως αμφορέων, που εντοπίζονται σε επικλινή βραχώδη πυθμένα σε βάθος από 17 μέχρι 42 μέτρων». Το ναυάγιο τεκμηριώθηκε φωτογραφικά και δειγματοληπτικά ανελκύστηκε ένας αμφορέας. Από τα τοιχώματά του λήφθηκαν δείγματα για την ανίχνευση DNA του περιεχομένου του, στο Βιολογικό Εργαστήριο του Πανεπιστημίου Lund στη Σουηδία, με το οποίο συνεργάζεται η επιστημονική ομάδα. Είναι προφανές το μικρό ποσοστό της ελληνικής συμμετοχής στην έρευνα της πολιτιστικής μας κληρονομιάς...

Τον Αύγουστο του 2008 η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων επιβεβαίωνε τέσσερις νέες θέσεις αρχαίων ναυαγίων στη Χίο, σε συνεργασία με το «Woods Hole», το οποίο δεν ασχολούνταν, για πρώτη φορά, με τη συγκεκριμένη περιοχή. Το αμερικανικό ινστιτούτο συνεργάστηκε με την Εφορεία Εναλίων και το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών και το 2005 στην ίδια περιοχή, ενώ το 2006 «έτρεξε» κοινό ερευνητικό πρόγραμμα των Αμερικανών με το ΕΛΚΕΘΕ, υπό τον τίτλο «Φαίδρα» και με αρχαιολογικό αντικείμενο επικεντρωμένο στις Κυκλάδες.

Το WHOI αυτοπροβάλλεται ως το μεγαλύτερο μη κρατικό ωκεανογραφικό ινστιτούτο του κόσμου, αν και χρηματοδοτείται και από κρατικές πηγές των ΗΠΑ, φυσικά και από ιδιώτες. Η ίδρυσή του, το 1930, στηρίχτηκε στα 3 εκατομμύρια δολάρια του Ιδρύματος Ροκφέλερ, αλλά εξαρχής τονίστηκε ότι θα αποτελούσε τη «συμβολή» των ΗΠΑ στην παγκόσμια ωκεανογραφική έρευνα, γι' αυτό και στηρίζεται από ομοσπονδιακούς οργανισμούς. Εκτοτε, το WHOI αποτελεί την «αιχμή» των ΗΠΑ στην ωκεανογραφική έρευνα.

Δεν είναι όμως το μοναδικό που «βολτάρει» στη γειτονιά. Εδώ και δέκα χρόνια, οι αλβανικές αρχαιολογικές αρχές συνεργάζονται με ναυτιλιακό ίδρυμα «RPM Nautical Foundation of Key West», με έδρα τη Φλόριδα των ΗΠΑ. Ενας από τους φανερούς στόχους της συνεργασίας είναι η δημιουργία ενός χάρτη υποβρύχιας πολιτιστικής κληρονομιάς της αλβανικής ακτής, με στόχο ένα υποβρύχιο αρχαιολογικό μουσείο στο Πόρτο Παλέρμο, δηλαδή την περιοχή που θεωρείται ως η «Ριβιέρα» της Αλβανίας, μια ακτογραμμή 140 χιλιομέτρων.