«Συν Αθηνά και χείρα κίνει»... Σα να λέμε: κυβερνητική πολιτική και επιχειρηματίες αλλάζουν άρδην το πολυφωνικό, μικρομεσαίο επιχειρηματικά «τοπίο» της ελληνικής βιβλιαγοράς. Σημαντικές επιχειρηματικές εξελίξεις αναμένονται αυτές τις ημέρες και στις αρχές του 2001. Εξελίξεις που αποδεικνύουν τη συγκέντρωση σε λίγα «χέρια» της υπόθεσης του βιβλίου. Σχετικές, ενδεικτικότατες των εξελίξεων πληροφορίες περιέχει το τελευταίο τεύχος του περιοδικού «Το βιβλιοχαρτοπωλικό ΒΗΜΑ», που εκδίδει ο Σύλλογος Βιβλιοχαρτοπωλών Αθηνών -Προαστίων (ΣΒΑΠ). Ας δούμε μερικές, οι οποίες αποτελούν «κομμάτια του παζλ»:

Οπως ανακοίνωσε το υπουργείο Παιδείας, κατά την τρέχουσα σχολική περίοδο θα διανεμηθούν 48 εκατομμύρια βιβλία, μεταξύ των οποίων και τα πρώτα πολλαπλά βιβλία. Στα Νηπιαγωγεία θα διανεμηθούν 4 τίτλοι. Στα Δημοτικά 272, στα Γυμνάσια 93, στα Λύκεια 245 και στα ΤΕΕ 500 τίτλοι. Το «Βήμα» του ΣΒΑΠ σημειώνει ότι μερικοί από τους μεγαλύτερους ομίλους επιχειρήσεων της χώρας μας «διαγκωνίζονται για να αποκτήσουν προσβάσεις στην αγορά του βιβλίου, είτε εξαγοράζοντας εκδοτικούς οίκους είτε δημιουργώντας την υποδομή, ώστε να είναι έτοιμοι να αναλάβουν δράση» και υπογραμμίζει: «Το "φιλέτο" του σχολικού βιβλίου είναι αφάνταστα μεγάλο για να το περιφρονήσουν όμιλοι όπως το Συγκρότημα Λαμπράκη, ο Βαρδινογιάννης, ο Κόκκαλης κ.ά.» και θυμίζει ότι σύντομα μεγάλο μέρος των αρμοδιοτήτων του Οργανισμού Εκδόσεων Διδακτικών Βιβλίων θα εκχωρηθεί σε ιδιώτες.

Σε άλλη σελίδα του τεύχους πληροφορούμαστε τα εξής: Μέχρι το τέλος του 2000 θα αρχίσει η διαπραγμάτευση στο Χρηματιστήριο των μετοχών δυο από τους μεγαλύτερους εκδοτικούς οίκους, του Α. Α. Λιβάνη και του Θ. Καστανιώτη, οι οποίοι έχουν καταθέσει αίτηση για εισαγωγή στην Παράλληλη Αγορά.

Στο άρθρο σημειώνεται ότι από τους 500 περίπου ελληνικούς εκδοτικούς οίκους πέντε κατέχουν το 40% της αγοράς (Λιβάνης, Καστανιώτης, Πατάκης, «Κέδρος», «Εστία»), με τζίρο που κυμαίνεται μεταξύ 2 έως και 3,5 δισεκατομμυρίων. Αλλοι δέκα οίκοι κατέχουν το 20%. Ακολουθούν 50 οίκοι, με τζίρο 500 εκατ. που κατέχουν το 30% της αγοράς. Οι υπόλοιποι 400 οίκοι μοιράζονται το 10% της αγοράς. Ο Α. Α. Λιβάνης πραγματοποιεί επενδύσεις σε όλα τα στάδια της παραγωγής βιβλίου και έφτιαξε δυο νέα βιβλιοπωλεία (στην Αθήνα και Λευκωσία). Οι εκδόσεις Καστανιώτης φέτος εισήλθαν και στο εκπαιδευτικό βιβλίο (έβγαλαν 15 τίτλους) και μετέχουν στην εταιρία διακίνησης βιβλίων «Ερμής». Ο Οργανισμός Λαμπράκη αγόρασε το 30% των μετοχών των εκδόσεων Παπασωτηρίου, των οποίων ο τζίρος το πρώτο εξάμηνο του 2000 ανήλθε σε 2,25 δισ. έναντι του 1,7 δισ. το αντίστοιχο διάστημα του 1999.

Οι ισχυροί εκδοτικοί οίκοι κατέχουν βέβαια και τα μεγαλύτερα ποσοστά στη συνολική εκδοτική παραγωγή που το 1999 πλησίασε τους 6.000 τίτλους. Στους 6.000 τίτλους την τεράστια «μερίδα του λέοντος» κατέχουν οι μεταφράσεις αγγλόφωνων βιβλίων από τις ΗΠΑ και την ΕΕ (ποσοστό 90%).