Η υπαγωγή δύο διευθύνσεων της ΓΓΑ στο υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης αποτέλεσε την απαρχή μιας νέας προπαγανδιστικής εκστρατείας από την κυβέρνηση. Προεξάρχοντος του υφυπουργού αρμόδιου για θέματα Διατροφής και Αθλησης, Χρ. Αηδόνη.

Με αλλεπάλληλες δηλώσεις και τοποθετήσεις επιχειρείται να πειστεί η κοινή γνώμη ότι το ΠΑΣΟΚ (όπως αντίστοιχα και η ΝΔ ως διαχειρίστρια της εξουσίας) αντιμετωπίζει τον αθλητισμό και τη Φυσική Αγωγή ως μέσα για βελτίωση της υγείας και της προσωπικότητας, ως λαϊκό δικαίωμα. Οχι σαν προϊόν και εμπορική δραστηριότητα. Υποτίθεται πως ενδιαφέρεται να τα στηρίξει, να αυξήσει τη λαϊκή συμμετοχή. Μιλώντας π.χ. για ανάπτυξη «Εθνικής Αθλητικής Συνείδησης».

«Δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται λόγος για εθνική αθλητική συνείδηση», επισημαίνει ο Θ. Λιάππης, υπεύθυνος του τμήματος Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού της ΚΕ του ΚΚΕ. Και προσθέτει: «Η τζάμπα εργασία με τον μανδύα του εθελοντισμού που πρόσφερε η ελληνική νεολαία στις πολυεθνικές κατά τη προετοιμασία και τη διάρκεια των Ο.Α. του 2004 τέτοια συνείδηση έχτιζε. Υποταγής και υποτέλειας στις επιταγές των επιχειρήσεων.Το ερώτημα είναι τι θα υπηρετεί η Φυσική Αγωγή και ο Αθλητισμός. Θα υπηρετεί τα κέρδη ή τις λαϊκές ανάγκες. Αυτό θα έχει αντανάκλαση και στη συνείδηση. Θα είναι εμπόρευμα ή δικαίωμα»;

- Η κυβέρνηση ισχυρίζεται πως γι' αυτήν ο αθλητισμός αποτελεί πολιτιστικό και κοινωνικό αγαθό. Τα λόγια γίνονται πράξεις;

Θ.Λ. «Ο αθλητισμός αποτελεί πολιτιστικό και κοινωνικό αγαθό, όταν στην πράξη ικανοποιεί τις ανάγκες του λαού και ιδιαίτερα της νεολαίας για σωματική άσκηση. Οταν παρέχονται όλες εκείνες οι προϋποθέσεις που αφορούν στον ελεύθερο χρόνο, στην υλικοτεχνική υποδομή, στο επιστημονικό δυναμικό και τη χρηματοδότηση από το κράτος για όλο το λαό. Αυτό δε γίνεται σήμερα. Και είναι "φυσιολογικό" να μη γίνεται, αφού ο Αθλητισμός, γενικότερα η Φυσική Αγωγή, ως μέρος του εποικοδομήματος μιας καπιταλιστικής κοινωνίας λειτουργεί με βάση τους νόμους, τους κανόνες και τις αξίες της.

Ο ανταγωνισμός, το κέρδος αξιώνουν ο αθλητισμός να είναι εμπόρευμα. Αξιώνουν το κράτος να διευκολύνει την επιχειρηματική δραστηριότητα και σ' αυτόν τον τομέα. Να ψηφίζει νομοσχέδια που να προστατεύουν και να ευνοούν το προϊόν μιας βιομηχανίας θεάματος που χρησιμοποιεί τον αθλητή σαν εργαλείο και τον θεατή ως καταναλωτή - πελάτη. Η κατεύθυνση αυτή και ο χαρακτήρας του αθλητισμού αποτελεί στρατηγική της ΕΕ. Δεν μπορεί να υπάρχει αθλητισμός που να υπηρετεί και τις λαϊκές ανάγκες και τα κέρδη. `Η το ένα θα συμβαίνει ή το άλλο. Σήμερα δεν μπορεί να υπάρχουν αυταπάτες.

Το έχει αποδείξει η ζωή. Πάρτε, για παράδειγμα, τη χώρα μας. O διαχωρισμός του αθλητισμού σε ερασιτεχνικό και επαγγελματικό δημιούργησε φρούδες ελπίδες. Οτι μπορεί και η εμπορευματοποίηση να αναπτύσσεται και ο μαζικός λαϊκός αθλητισμός. Τι συνέβη στην πραγματικότητα;

Οι στόχοι και ο προσανατολισμός του αθλητισμού καθορίζονται από τους νόμους της αγοράς. Ολα για το ρεκόρ, όλα για την επίδοση. Στήριξη σε αθλήματα και δραστηριότητες που μπορούν να αξιοποιηθούν εμπορικά, που φέρνουν κέρδος. Ο λεγόμενος ερασιτεχνικός λειτουργεί σ' αυτά τα αθλήματα ως προθάλαμος του επαγγελματικού. Προμηθεύοντας τον εργαλεία (ταλέντα) και τίποτα παραπάνω.

Με την πάροδο του χρόνου ό,τι κατακτήσεις κατόρθωσε να πετύχει το κίνημα άρχισαν να παίρνονται πίσω. Οι προϋπολογισμοί για τα σωματεία μειώνονται, τα προγράμματα της ΓΓΑ στα σχολεία σταμάτησαν, οι χρηματοδοτήσεις για την κατασκευή, τη συντήρηση και τη λειτουργία των υποδομών λιγοστεύουν και η ανεργία για τους απόφοιτους των ΤΕΦΑΑ μεγαλώνει, χρόνο με το χρόνο.

Αυξάνεται ο ιδιωτικός τομέας, παρασχολές που μοιράζουν πτυχία, ιδιωτικά γυμναστήρια κ.τ.λ. Αυτό οδήγησε σε μαρασμό τα σωματεία, σε συρρίκνωση των προγραμμάτων στους Δήμους και σε υποβάθμιση της Φυσικής Αγωγής στο σχολείο. Ταυτόχρονα, μειώνεται ο ελεύθερος χρόνος για το λαό και τη νεολαία.

Είναι χαρακτηριστική η κατακόρυφη πτώση στη συμμετοχή της νεολαίας στα σωματεία, μετά τις μεταρρυθμίσεις Αρσένη στο τέλος της δεκαετίας του '90. Η σωματική άσκηση, η ενασχόληση με ένα άθλημα μετατράπηκε σε πολυτέλεια. Σήμερα, αυτό έρχεται να σφραγιστεί με την κατηγοριοποίηση των αθλημάτων και την παράδοσή τους στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Χαρακτηριστικό είναι ότι ακόμα και ομοσπονδίες όπως ο ΣΕΓΑΣ αναγκάστηκαν να περιορίσουν ή και να αναστείλουν τα προγράμματα ανάπτυξης που είχαν».

- Ο κύριος Αηδόνης έχει δηλώσει ότι κυβερνητική προτεραιότητα είναι «η στήριξη υποδομών και μηχανισμών για την ανάπτυξη του μαζικού αθλητισμού». Πώς συνάδει αυτό με κλείσιμο κολυμβητηρίων, ερήμωση των ΕΑΚ, κατάργηση ή υποβάθμιση προγραμμάτων κ.λπ.;

Θ.Λ. «Το προκλητικό είναι αυτό ακριβώς. Οτι την ίδια ώρα που εξαγγέλλουν νέα προγράμματα, κλείνουν τα ΕΑΚ. Η αντίφαση αυτή αναδεικνύει και τα αδιέξοδα που απορρέουν από τη φύση του ίδιου του εκμεταλλευτικού συστήματος, μέσα στο οποίο κινείται και η Φυσική Αγωγή.

Τόσο στην ΕΕ όσο και στη χώρα μας, μέσα από έρευνες, διαπιστώνεται ότι τα επόμενα χρόνια θα αυξηθούν σοβαρές ασθένειες που θα χτυπήσουν κυρίως τη σωματική και ψυχική υγεία του λαού και ιδιαίτερα της νεολαίας. Αφού εντείνονται τα προβλήματα που αφορούν την ψυχοκινητική ανάπτυξη των παιδιών, την έκταση της παχυσαρκίας στις μικρές ηλικίες και την εμφάνιση προβλημάτων υγείας (καρδιακά νοσήματα, καρκίνος, μυοσκελετικές δυσλειτουργίες κ.ά.) στους νέους.

Ενας εργαζόμενος που θα μπαινοβγαίνει απ' τα 35 στα νοσοκομεία, παρότι το προσδόκιμο όριο ζωής είναι υψηλό, δε θα είναι αποδοτικός και θα κοστίζει πολλά. Δεδομένης της αύξησης των ορίων συνταξιοδότησης και του ημερήσιου χρόνου εργασίας το πρόβλημα μεγαλώνει. Η σωματική άσκηση αφορά την πρόληψη, όμως ο ανταποδοτικός και εμπορευματικός χαρακτήρας που της δίνει το σύστημα αποκλείει μαζικά τους εργαζόμενους.

Το ενδιαφέρον του υπουργείου δεν έχει ως αφετηρία την ουσιαστική προστασία της δημόσιας υγείας, τη λήψη μέτρων που να αντιμετωπίζουν την αιτία των προβλημάτων. Εκφράζει τη δηλωμένη ανησυχία τους γιατί αυτοί οι παράγοντες αυξάνουν το «κόστος» για την υγεία, επιβαρύνουν τις κρατικές - εργοδοτικές δαπάνες και επιδρούν αρνητικά στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.

Αυτό το «ενδιαφέρον» εξαντλείται σε αποσπασματικές, ανέξοδες - για το κράτος - «δυνατότητες» που θα «προσφέρουν» στους εργαζόμενους και τις οικογένειές τους. Δεν αφορά την εφαρμογή συλλογικών - κρατικών μέτρων για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης με στόχο την εξάλειψη των κινδύνων αυτών (πρωτογενής πρόληψη). Δεν εννοούν δημόσιες και δωρεάν υπηρεσίες υγείας, άθλησης, εκπαίδευσης κ.λπ. που θα συμβάλουν σε αυτήν την κατεύθυνση.

Να, λοιπόν, γιατί τα προγράμματα του υπουργείου μόνο σαν ασπιρίνες μπορούν να χαρακτηριστούν. Απέχουν ποσοτικά, αλλά και ποιοτικά ως περιεχόμενο, από τις λαϊκές ανάγκες.

Το έργο το έχουμε ξαναδεί. Ξεκινάνε να εφαρμόζονται πιλοτικά προγράμματα και μετά σταματάνε, γιατί κόβεται η χρηματοδότηση. Και για να συνεχίσουν χρειάζεται η συμβολή του οικογενειακού προϋπολογισμού. Θα εφαρμοστούν προγράμματα - κοροϊδία όπως αυτό της «ημέρας άθλησης στους δρόμους» που σχεδιάζει το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Οπου μια μέρα του χρόνου, δρόμοι στις πρωτεύουσες των νομών θα μετατρέπονται σε αθλητικές υποδομές, για να ξεγελιέται ο λαός και η νεολαία με τη συμμετοχή.

Προωθούν την ατομική ευθύνη των εργαζομένων, να «αποφεύγουν» τους κινδύνους. Ενισχύοντας ταυτόχρονα την επιχειρηματική δραστηριότητα για μια σειρά από πραγματικές ή πλασματικές ανάγκες προϊόντων και υπηρεσιών πρόληψης (πανάκριβα προϊόντα διατροφής, γυμναστήρια, φάρμακα για την πρόληψη π.χ. χοληστερόλης κ.ά.).

- Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι χαράσσει πολιτικές που αποσκοπούν «στην εκμετάλλευση του γεωφυσικού πλούτου και της πολιτισμικής - αθλητικής κληρονομιάς μας, για την ανάπτυξη αθλητικών δραστηριοτήτων. Τέτοιες δραστηριότητες και ιδιαιτέρως αυτές που αποκτούν μία περιοδικότητα αποτελούν άμεση πλουτοπαραγωγική πηγή». Τέτοιες πολιτικές εξυπηρετούν τον αθλητισμό και την Φυσική Αγωγή ή άλλους σκοπούς; Ο λαός τι θα κερδίσει;

Θ.Λ. «Η συγκέντρωση του ενδιαφέροντος "στην εκμετάλλευση του γεωφυσικού πλούτου και της πολιτισμικής - αθλητικής κληρονομιάς μας" αντανακλά την συγκέντρωση της επιχειρηματικής δράσης και των αντίστοιχων προϊόντων της βιομηχανίας θεάματος που έχει στηθεί γύρω απ' αυτά. Το πάντρεμα αθλητισμού - τουρισμού εντάσσεται σ' αυτήν τη λογική.

Ο αθλητισμός σε ρόλο «atraction» για τους τουρίστες με διοργάνωση δραστηριοτήτων, τουρνουά με "μεγάλα ονόματα" κ.ά. ως μέρος πακέτων προσφοράς. Ετσι π.χ. θα μπορούν απ' ευθείας οι επιχειρήσεις - ιδιαίτερα σε τουριστικές περιοχές - να εκμεταλλευτούν υποδομές, δηλαδή, τη λαϊκή περιουσία για να στήνουν "μπίζνες".

Αλλωστε, με βάση και τις προγραμματικές δηλώσεις η σχέση Τουρισμού - Αθλητισμού αποτελεί κυβερνητική προτεραιότητα στρατηγικού χαρακτήρα. Για παράδειγμα, τα πάρκα και η αξιοποίησή τους, χρήση ποδηλάτου κ.τ.λ. Θα έχει δωρεάν πρόσβαση ο λαός; `Η για να χρησιμοποιήσεις το ποδήλατο θα πρέπει να προμηθευτείς μαγνητική κάρτα. Θα 'ναι δωρεάν ή θα στήσουν επιχείρηση όπως στη Βαρκελώνη»;