Πέμπτη 31 Μάρτη 2011
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 24
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΤΖΟΝΑΘΑΝ ΛΙΜΠΕΣΜΑΝ
Παγκόσμια εισβολή

Λέγεται ότι τη νύχτα της 24ης προς 25η Φλεβάρη του 1942, ένα σημείο του ουρανού πάνω από το Λος Αντζελες γέμισε με ιπτάμενα, μη αναγνωρίσιμα, αντικείμενα. Με το βομβαρδισμό του Περλ Χάρμπορ ακόμα νωπό, σηκώθηκαν πολεμικά αμερικανικά αεροσκάφη, άνοιξαν πυρ και έδιωξαν την απειλή από τον ορίζοντα. Μέχρι σήμερα δεν εξιχνιάστηκε το αίνιγμα της ταυτότητας εκείνων των νυχτερινών επισκεπτών... Η υπερπαραγωγή «επιστημονικής φαντασίας» του Τζόναθαν Λίμπεσμαν αναμασά ένα παλαιό όσο και χιλιοπαιγμένο θέμα: Την επίθεση εξωγήινων στη Γη. Μόνο που στη συγκεκριμένη περίπτωση η επίθεση των μηχανικών εξωγήινων μοιάζει να είναι το δόλωμα ενός φιλμ, με εντελώς διαφορετικό περιεχόμενο. Μιας, επιφανειακά και μόνο, πολεμικής ταινίας, που συγκαλύπτει τα χαρακτηριστικά μιας ανατριχιαστικής προπαγάνδας. Γενικευμένη η αίσθηση ότι βρισκόμαστε ενώπιον ενός μακράς διάρκειας και συμπυκνωμένου διαφημιστικού σποτ για το σώμα των Αμερικανών πεζοναυτών, που, μάλιστα, φθάνει να εμπλέξει έως και την «ενσυνείδητη» επιδοκιμασία ενός παιδιού, μέσα από το συμβολισμό του στρατιωτικού χαιρετισμού...

Το φιλμ κατασκευάζει ένα πορτρέτο χωρίς ίχνος σκιάς, ενοχλητικό και ιδιαίτερου προσανατολισμού. Παρουσιάζει τον υποκελευστή ήρωα που στο βιογραφικό του έχει την ιδιότητα του βετεράνου στο Ιράκ και τον ανακηρύσσει αρχέτυπο του σύγχρονου πολεμιστή των ανθρωπιστικών αποστολών. Απευθύνεται, δε, ξεκάθαρα σε ένα κοινό που εκτρέφει και εκτρέφεται από συλλογικές φαντασιώσεις, που αρέσκεται σε φαντασιακές υποθέσεις και παραστάσεις και όχι σε εξαγωγή διδαγμάτων από την ιστορία του περίφημου πολέμου εναντίον της «τρομοκρατίας».

Στην ταινία συναντάται το εξής παράδοξο: Οι «κακοί» εξωγήινοι τι κάνουν; Επιτίθενται στην Αμερική με έναν «blitz Krieg», αλλιώς «σοκ και δέος» πόλεμο, όπως αποκαλεί η διεθνής κοινότητα τους δικούς της ιμπεριαλιστικούς πολέμους των τελευταίων δεκαετιών. Οι εξωγήινοι είναι οι κακοί που επιτίθενται στον πλανήτη Γη να τον καταλάβουν για να σφετεριστούν τα αποθέματα νερού ...γιατί το νερό τους ενδιαφέρει. Κάνουν, δηλαδή, ό,τι ακριβώς έκανε και συνεχίζει να κάνει στη Λιβύη με αναίσχυντη πια ξετσιπωσιά η «Διεθνής Κοινότητα» για το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και τον ορυκτό πλούτο...

Αρα, με τα μέτρα και τα σταθμά της διεθνούς κοινότητας, αφού οι εξωγήινοι είναι κατακτητές και οι διεθνής κοινότητα που επιτίθεται για το πετρέλαιο είναι κατακτητές, ενώ οι Αμερικανοί που μάχονται εναντίον του κατακτητή είναι, σύμφωνα με το δόγμα, τρομοκράτες.

Η ταινία «Παγκόσμια Εισβολή» θέτει επιτακτικά το ζήτημα της σχέσης μιας κοινωνίας με την τέχνη που παράγει και κατά πόσο τα διλήμματα που διαπερνούν την τέχνη αποκαλύπτουν και αντικατοπτρίζουν κυρίαρχες πολιτικές και ψυχολογικές διαθέσεις και τάσεις της κοινωνίας ή η τέχνη προΐσταται και συμβάλλει στη διαμόρφωση ευνοϊκού - γι' αυτούς που επιτίθενται - κλίμα και χειραγωγεί την κοινή γνώμη, ιδιαίτερα των νέων. Ο κινηματογράφος, σαν τα ηλεκτρονικά μέσα, έχει δραστικά μεταβάλει τον τρόπο που προσλαμβάνουμε την πραγματικότητα. Επενεργεί πάνω μας ψυχολογικά και μας επηρεάζει πολιτικά. Σήμερα φθάσαμε να αποδεχόμαστε ως φυσιολογικό τις τεράστιες ποσότητες κάθε είδους πληροφορίας που μας μεταγγίζουν σε υπέρμετρες δόσεις, χωρίς να αναρωτιόμαστε και να μας απασχολεί ο τρόπος που μας μεταβιβάζουν αυτό που θέλουν να μας μεταδώσουν.

Η μορφή στο συγκεκριμένο φιλμ παίζει τον καθοριστικό ρόλο. Κυρίαρχο σημείο, η οπτική γωνία από την οποία γίνεται η προσέγγιση του θέματος. Από τα μέσα. Από τις τάξεις των πεζοναυτών. Ο θεατής, λοιπόν, εντάσσεται στο στράτευμα σαν ενσωματωμένος πολεμικός ανταποκριτής και ζει δίπλα τους και τη φρενίτιδα των μαχών, αλλά και το ανθρώπινο και ανθρωπιστικό τους πρόσωπο. Πρόκειται για στημένο ντελίριο δοξασίας του ανθρωπιστικού πνεύματος των πεζοναυτών σε μια «αποστολή διάσωσης αμάχων». Και οποία αποκάλυψη! Οι άμαχοι, όλως τυχαίως, τυγχάνει να είναι λατινοαμερικάνικης καταγωγής...

Η σκηνοθεσία σε στιλ ψευδοντοκιμαντέρ. Στο ίδιο ακριβώς στιλ με τις «δραματοποιημένες» ειδήσεις του CNN, το οποίο, βέβαια, παρά τη βιβλική καταστροφή, συνεχίζει να εκπέμπει και να στέλνει ανταποκρίσεις από τα μέτωπα και εικόνες αποκάλυψης που επιβεβαιώνουν έναν τεχνολογικά ανώτερο εχθρό... Η κάμερα ηθελημένα στον ώμο. Μονίμως, ώστε να προσδίδει στην αφήγηση την αληθοφάνεια του αμοντάριστου ρεπορτάζ. Κουνάει σαν καράβι στο Κάβο Ντόρο ακόμη κι εκεί που δε χρειάζεται, για παράδειγμα, όταν δύο άνδρες συνομιλούν μέσα σε ένα γραφείο! Πλάνα ως επί το πλείστον κοντινά που αποκαλύπτουν την «ανθρώπινη υπόσταση» όσων ενδύονται την ιδιότητα του πεζοναύτη. Τους πλησιάζουμε από απόσταση αναπνοής. Διακρίνουμε το φόβο, τον πόνο τους για τα δεινά των αμάχων, αλλά και την αμετάκλητη απόφαση να φέρουν σε πέρας την ιερή τους αποστολή... «Αντιμετωπίζουμε άγνωστο εχθρό, αλλά ξέρουμε ότι πολεμάμε για την πατρίδα μας, τα σπίτια μας, την οικογένειά μας». Η κάμερα στρέφεται προς πάσα δυνατή και πιθανή κατεύθυνση, καδράρει εικόνες ξεκάθαρα αναγνώσιμες, βαλμένες σε αφηγηματική σειρά με μοντάζ καταιγιστικού ρυθμού χωρίς νεκρούς χρόνους. Εικόνες κουνημένες, κυματώδεις έως τρικυμιώδεις. Που βυθίζουν τον θεατή στην αίσθηση του χάους και παραπέμπουν ευθέως σε εικόνες από σύγχρονες ένοπλες συγκρούσεις αντάρτικου των πόλεων με εικόνες φλου πολλές φορές, κι αυτό εξυπηρετεί την αληθοφάνεια, και ρυθμό που προξενεί πονοκέφαλο, ζαλάδα, ως και κρίσεις επιληψίας. Τα κλισέ το ένα πίσω από το άλλο και η μουσική σαν βρύση που στάζει με στόμφο σε τσίγκο. Μέσα στις βίαιες κι εντυπωσιακές μάχες σιγά σιγά ήρωες γεννιούνται - όπως σε όλες τις μεγάλες μάχες. Κι ενώ νομίζει κανείς ότι το τέλος της ταινίας συμπίπτει με τη διάσωση των αμάχων, η δράση συνεχίζεται με την καταστροφή - στον επίλογο - του κέντρου διοίκησης των εξωγήινων και οι πεζοναύτες σε παροξυσμό πατριωτισμού επιβεβαιώνονται οι μοναδικοί που με αυτοθυσία - ως σύγχρονοι γενναίοι σταυροφόροι - μπορούν να σώσουν τον πλανήτη. Κάκιστη ταινία και αισχρή, το μόνο που σώζεται είναι τα ειδικά εφέ...

Κανείς, μα κανείς σήμερα δεν έχει την πολυτέλεια να αγνοεί την Ιστορία και τα συμπεράσματά της!

Παίζουν: Ααρον Εκχαρτ, Μισέλ Ροντρίγκες, Μάικλ Πένια, Νε - Γιο, Τζόι Κινγκ, Μπρίτζετ Μόιναχαν, κ.ά.

Παραγωγή: ΗΠΑ (2011).


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ