Mε την πρώτη ματιά, η πόλη Αμπγέι στο κεντρικό Σουδάν δεν είναι από τα μέρη που σε ενθουσιάζει για το κάλλος της ή την υπερσύγχρονη ανάπτυξή της. Τα κτίρια με τούβλο και τσιμέντο είναι λιγοστά και με λίγους ορόφους. Στο γενικό τοπίο, κυριαρχούν καλύβες ή πρόχειρα φτιαγμένα σπιτάκια από πηλό και εικόνες από αχανή βοσκοτόπια ή χωράφια. Ως και πριν μία βδομάδα μπορούσες να παρακολουθήσεις τα χαρούμενα παιχνίδια των παιδιών στα δροσερά νερά του ποταμού Κιίρ. Σήμερα, όμως, η εικόνα είναι τελείως διαφορετική...

Δεκάδες κτίρια της πόλης είναι καμμένα. Χιλιάδες καλυβόσπιτα είναι εγκαταλειμμένα στη λήθη της σκόνης, καθώς 40.000 ιδιοκτήτες τους (οι περισσότεροι ηλικιωμένοι και παιδιά, μέλη της αγροτικής κοινότητας των Νγκοκ Ντίνκα) αναγκάστηκαν έντρομοι να φύγουν νύχτα για να γλιτώσουν από τις λεηλασίες, τις αρπαγές, τους φόνους, τους εμπρησμούς. Οι άλλοτε ήσυχες συνοικίες βοούν από το «πήγαινε - έλα» Βορειοσουδανών στρατιωτών ή ένοπλων παραστρατιωτικών οργανώσεων της νομαδικής φυλής των Μισερίγια, που ψάχνουν να λεηλατήσουν ό,τι δεν κατάφεραν να αρπάξουν από την περασμένη Κυριακή οπότε κατέλαβαν και επίσημα τη σημαντική (από γεωπολιτική άποψη και ορυκτό πλούτο) πόλη.

Δορυφορικές φωτογραφίες και αυτόπτες μάρτυρες που επικαλούνται ξένες οργανώσεις που βρίσκονταν ή παρακολουθούν την περιοχή στενά κατέγραφαν Βορειοσουδανούς στρατιώτες και παραστρατιωτικούς νομάδες να συμμετέχουν σαν καλά οργανωμένη ομάδα σε λεηλασίες τροφίμων από αποθήκες του Αμπγέι. Επιπλέον καταδεικνύουν τις ισχυρές δυνάμεις που έχουν αναπτύξει βορειοσουδανικά τακτικά στρατεύματα κατά μήκος των ακαθόριστων ως σήμερα συνόρων μεταξύ βορρά και νότου μήκους περίπου 2.012 χλμ., γεγονός που κάνει πολλούς να φοβούνται πως μία επικίνδυνη κλιμάκωση της έντασης θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και σε πόλεμο...

Αφορμή για την κατάληψη της πόλης της ευρύτερης ομώνυμης πετρελαιοφόρας περιοχής (έκτασης περίπου 10.640 τ.χλμ.) από τις δυνάμεις του βορρά, έδωσαν οι ρίψεις πυρών αγνώστων στις 19 Μάη κατά κομβόι του βορειοσουδανικού στρατού που αποχωρούσε από την περιοχή και συνοδευόταν από κυανόκρανους του ΟΗΕ. Αν και εκπρόσωπος του SPLA (πρώην ανταρτών του «Σουδανικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού» που δρα στο νότο) απολογήθηκε στον ΟΗΕ επειδή η επίθεση έγινε από περιοχή που είχαν Νοτιοσουδανοί αστυνομικοί υπό τον έλεγχό τους, εντούτοις η συγνώμη όχι μόνο δεν έγινε δεκτή από τους ισλαμιστές του Προέδρου Ομάρ Αλ Μπασίρ στο βορρά, αλλά και χρησίμευσε σαν το τέλειο άλλοθι για την κατάληψη της πόλης μετά από αιματηρές συγκρούσεις την περασμένη Κυριακή 22/5.

Ως τις αρχές της βδομάδας είχαν σκοτωθεί τουλάχιστον 70 άτομα. Σήμερα αγνοείται η τύχη τουλάχιστον 120 άλλων. Οι χιλιάδες πρόσφυγες (περίπου 40.000) αναζήτησαν ασφαλές καταφύγιο στο Νότιο Σουδάν και διαδήλωσαν στις αρχές της περασμένης βδομάδας, ζητώντας όχι μόνον την αποχώρηση των Βορειοσουδανών στρατιωτών από την πόλη τους, αλλά και την προσάρτησή της στο νότο όταν αυτός ανεξαρτητοποιηθεί και επίσημα στις 9 Ιούλη...

Στο μεταξύ, ο ισλαμιστής Πρόεδρος Μπασίρ εκμεταλλεύεται μία ακόμη εστία αστάθειας στη χώρα του για να συσπειρώσει το λαό και τις πολιτικές δυνάμεις του βορρά γύρω από το κόμμα του (Εθνικό Κόμμα του Κογκρέσου) με απώτερο στόχο την εξασφάλιση της παραμονής στην εξουσία. Παράλληλα, εκμεταλλεύεται την αναζωπύρωση της έντασης στο Αμπγέι, επιχειρώντας να καλύψει, μεταξύ άλλων, τα ολέθρια αποτελέσματα των επί σειρά ετών αντιλαϊκών πολιτικών του παρά τον πακτωλό πετρελαιοδολαρίων που πλημμυρίζουν το Σουδάν εδώ και μιάμιση δεκαετία από τις εξαγωγές πετρελαίου, ενώ εξακολουθεί να υποφέρει από τη φτώχεια και την έλλειψη βασικών υποδομών, σε αντίθεση με την εικόνα των φουτουριστικών νεόκτιστων ξενοδοχείων Αράβων κατασκευαστών...

Ο Μπασίρ, άλλωστε, χαρακτήρισε την περασμένη Τετάρτη το Αμπγέι «βορειοσουδανική γη απ' την οποία δε θα αποχωρήσουμε ποτέ». Αναφερόμενος μάλιστα στις αρνητικές αντιδράσεις των ΗΠΑ για την κατάληψη της πόλης Αμπγέι από βορειοσουδανικά στρατεύματα και την πιθανότητα αμερικανικών αντιποίνων, ο Μπασίρ ισχυρίστηκε ότι το Χαρτούμ «δεν ορέγεται το καρότο της Αμερικής, ούτε φοβάται το μαστίγιό της».

Οι δηλώσεις Μπασίρ περί μη αποχώρησής του από το Αμπγέι δεν εξέπληξαν κανέναν, δεδομένου, μεταξύ άλλων, ότι έκανε ό,τι μπορούσε ώστε να εμποδίσει την πραγματοποίηση κρίσιμου δημοψηφίσματος που θα έδινε στο λαό της περιοχής την ευκαιρία να αποφασίσει εάν θέλει να πάει με το βορρά ή το νότο. Από την άλλη, ο Μπασίρ έχει αποδείξει πόσο αδίστακτος μπορεί να υπάρξει και στο παρελθόν (πραξικοπήματα, πολυετής εμφύλιος πόλεμος κ.ά., πρόκληση αποσταθεροποίησης σε περιοχές με ορυκτό πλούτο που δεν ελέγχονται από το βορρά κ.λπ.). Συνάμα, εάν συλλογιστεί κανείς τις κατηγορίες που εκκρεμούν εις βάρος του για εγκλήματα πολέμου, τότε θα συνειδητοποιήσει πως για τον Μπασίρ δε διακυβεύεται μόνον η όποια παραμονή του στην εξουσία, αλλά η ελευθερία του και ενδεχομένως και τα πλούτη που έχει αποκομίσει κατά τις 2,5 δεκαετίες που παραμένει στον προεδρικό θώκο με τον έναν ή τον άλλο τρόπο.

Ομως, ακόμη και ο Μπασίρ να μην ήταν στην εξουσία, είναι σχεδόν βέβαιο πως, ενόψει της επικείμενης ανεξαρτησίας του Νότιου Σουδάν στις 09/07, δεν αποκλείεται και άλλος ένοικος του προεδρικού μεγάρου στο Χαρτούμ να επεδίωκε ακόμη και μία επικίνδυνη ανάφλεξη της βίας στο Αμπγέι, με δεδομένα τα τεράστια πετρελαϊκά αποθέματα της περιοχής, το σημαντικό υπόλοιπο ορυκτό του πλούτο, τα γόνιμα εδάφη του και τους πολύτιμους υδροφόρους οριζόντές του. Το βόρειο Σουδάν μπορεί να έχει τις υποδομές σε διυλιστήρια, πετρελαιοαγωγούς και λιμάνια, δεν έχει, όμως, το σημαντικό ορυκτό πλούτο, ούτε τα βοσκοτόπια και τους υδροφόρους ορίζοντες του νότου. Με την επερχόμενη ανεξαρτητοποίηση του Νότου, είναι προφανές πως θα τα στερηθεί όλα αυτά...

Μπροστά σε όλα αυτά, ο Νοτιοσουδανός Πρόεδρος και αντιπρόεδρος του Σουδάν Σάλβα Κιίρ Μαγιαρντίτ εμφανίζεται ως ψύχραιμος υπερασπιστής της ειρήνης. Την περασμένη Πέμπτη (26/5), απέκλεισε την επανάληψη του εμφύλιου πολέμου μεταξύ βορρά και νότου, με αφορμή την κατάληψη του Αμπγέι από βορειοσουδανικά στρατεύματα, θεωρώντας πως «πολεμήσαμε αρκετά» και πως «έχουμε κάνει ειρήνη». Ο Μαγιαρντίτ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στη διαδικασία κήρυξης της ανεξαρτησίας του Νότιου Σουδάν στις 9 Ιούλη, λέγοντας ότι αυτό θα γίνει «είτε με την αναγνώριση του βορρά, είτε όχι».

Παράλληλα, όμως, ο εκπρόσωπος του SPLA συνταγματάρχης Φίλιπ Αγκουερ διεμήνυε πως η Τζούμπα (προς το παρόν πρωτεύουσα του νότου) δε θα κάτσει με σταυρωμένα χέρια, ιδιαίτερα στην περίπτωση που τα βορειοσουδανικά στρατεύματα επιχειρήσουν να περάσουν στην αντίπερα όχθη του ποταμού Κιίρ πατώντας πόδι και στο Νότιο Σουδάν. Συνάμα, άλλος Νοτιοσουδανός αξιωματούχος διεμήνυσε στον Βορειοσουδανό υπουργό Οικονομικών Αλί Μαχμούντ πως η Τζούμπα θα κινήσει ασφαλιστικά και δικαστικά μέτρα κατά του Χαρτούμ σε περίπτωση που πουλήσει έστω και ένα γαλόνι πετρελαίου μετά την ανεξαρτητοποίηση του νότου στις 9/7 εάν δε διευθετηθεί ως τότε το ζήτημα διαμοιράσματος (;) των εσόδων από τις εξαγωγές πετρελαίου...

Είναι προφανές πως βορράς και νότος είναι σε μία πορεία, από την οποία δύσκολα θα μπορέσουν να αποφύγουν μία ευθεία σύγκρουση. Τα πετρέλαια και τα κοιτάσματα σε χρυσό, χαλκό, ουράνιο και άλλο σημαντικό πλούτο που διαθέτει το Αμπγέι δύσκολα μπορούν να αγνοηθούν από το φτωχότερο σε πρώτες ύλες βορρά. Εάν δεν υπάρξει συνεργασία με το νότο, τότε η ανάφλεξη ενός επικίνδυνου και ίσως πιο καταστροφικού εμφύλιου πολέμου είναι μάλλον προδιαγεγραμμένη... Εντούτοις, φαίνεται πως δύσκολα αυτό μπορεί να αποφευχθεί εξαιτίας και των ξένων (δυτικών, ασιατικών, αφρικανικών...) ιμπεριαλιστικών συμφερόντων που καραδοκούν να βάλουν χέρι στον πλούτο της σουδανικής γης παίζοντας πότε τους «μεσολαβητές» της «ειρήνης», πότε τους πολύφερνους «επενδυτές» και ενίοτε τους «προστάτες». Είναι, π.χ., γνωστές οι εδώ και 15-20 χρόνια ενδοϊμπεριαλιστικές αντιπαραθέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας για τα πετρέλαια του Σουδάν, από τότε, δηλαδή, που το τελευταίο έγινε για την Ουάσιγκτον το «κακό παιδί» που σχετιζόταν με ισλαμιστές τρομοκράτες, όπως η «Αλ Κάιντα» του αποθανόντος πλέον Οσάμα Μπιν Λάντεν και ως εκ τούτου τιμωρούνταν με ποικίλες κυρώσεις που δεν επέτρεπαν τη δραστηριοποίηση αμερικανικών πολυεθνικών «μαύρου χρυσού».

Βέβαια, απέναντι στα ντόπια και ξένα μεγάλα συμφέροντα υπάρχει και ο σουδανικός λαός, που οφείλει να παλέψει για ένα καλύτερο μέλλον και να αποτινάξει τη μιζέρια, την καταπίεση και τη φτώχεια από την οποία ταλανίζεται, είτε στο βορρά βρίσκεται, είτε στο νότο. Αυτός ο κοιμισμένος γίγαντας είναι εν τέλει και ο μόνος που μπορεί και πρέπει με τη σειρά του να αποτρέψει έναν καταστροφικό νέο πόλεμο και να πάρει την τύχη στα χέρια του, διεκδικώντας την εξουσία ενάντια στους ιμπεριαλιστές και τα ντόπια τσιράκια τους καπιταλιστές.