Στο όνομα της ενίσχυσης της «βαριάς» βιομηχανίας της χώρας, του Τουρισμού, η κυβέρνηση εξαπολύει σφοδρή επίθεση σε βάρος χιλιάδων εργαζομένων στον κλάδο. Τσακίζει τη ζωή τους, χτυπά τα εισοδήματά τους, εντατικοποιεί την εργασία τους, κάνει τη σύνταξη απαγορευτική, διευκολύνει ακόμα περισσότερο την εργοδοσία να πετάξει στο δρόμο της ανεργίας χιλιάδες «αντιτουριστικούς» υπαλλήλους που η ηλικία τους δε συνάδει με τις απαιτήσεις για «νέους», «ωραίους», «χαμογελαστούς» και φτηνούς εργαζόμενους, προκειμένου να αναπτύξει την κερδοφορία της.

Σε αυτή την κατεύθυνση εντάσσονται και τα σχέδια για το πέταγμα ειδικοτήτων του κλάδου όπως των καμαριέρων, των σερβιτόρων, των καθαριστριών, των λαντζέρηδων από τα ΒΑΕ. Αλλωστε, αυτό αποτελούσε πάγιο αίτημα του τουριστικού κεφαλαίου, προκειμένου να εξασφαλίσει ακόμα πιο φτηνή εργασία. Η κυβέρνηση αποφάσισε ότι η εργασία αυτών των εργαζομένων δεν είναι ούτε ανθυγιεινή ούτε βαριά. Γιατί έτσι έχουν αποφασίσει οι εργοδότες του κλάδου που θέλουν να συμπιέσουν όσο μπορούν το εργατικό κόστος. Ο «Ρ» συζήτησε με τρεις εργαζόμενους του κλάδου, έναν μάγειρα, μια καμαριέρα και ένα σερβιτόρο για τις συνθήκες δουλειάς σε αυτή τη «βαριά» βιομηχανία. Να, λοιπόν, πώς περιγράφουν τη δουλειά μέσα στις κουζίνες των ξενοδοχείων και εστιατορίων, μέσα στα δωμάτια των ξενοδοχείων που «μοσχοπωλούν» οι εργοδότες.

Στις εποχιακές ιδιαίτερα επιχειρήσεις, σημειώνει ο Γιώργος Μούχος, μάγειρας και συνδικαλιστής στον κλάδο, οι μάγειρες, οι ζαχαροπλάστες, οι λαντζέρηδες και όσοι δουλεύουν στην κουζίνα εργάζονται χωρίς ρεπό, 10 και 12 ώρες την ημέρα. «Τι σημαίνει όμως 10 με 12 ώρες δουλειά για παράδειγμα σε ένα εστιατόριο σε ένα νησί;», λέει χαρακτηριστικά.

«Σημαίνει - συνεχίζει - ότι για παράδειγμα μέσα σε τρεις ώρες που είναι το ωράριο του φαγητού θα πρέπει να σερβίρεις και να ταΐσεις γύρω στα 300 άτομα. Μιλάμε για τεράστιο άγχος και πίεση για όλο το προσωπικό, με δεδομένο επιπλέον ότι συνήθως αυτά τα εστιατόρια έχουν λιγότερο προσωπικό από αυτό που απαιτείται. Πολλές ώρες η ορθοστασία και οι συνθήκες αφόρητες λόγω της ζέστης. Δούλευα για παράδειγμα σε μια κουζίνα Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο και είχα δίπλα μου ένα θερμόμετρο. Η θερμοκρασία δεν έπεφτε κάτω από τους 50 βαθμούς όλο το καλοκαίρι. Και μπαίναμε ταυτόχρονα στα ψυγεία όπου οι καταψύξεις ήταν βαθιές και η θερμοκρασία στο μείον 18 με μείον 20 βαθμούς. Αυτή ακριβώς η εναλλαγή θερμοκρασίας σακατεύει τα κόκαλα, πολλοί εργαζόμενοι αποκτούν αυχενικό σύνδρομο κλπ. Αφού μπαίναμε μέσα στα ψυγεία και άχνιζε το δέρμα μας από τη διαφορά θερμοκρασίας».

Ο Νίκος Κεραμίδης, σερβιτόρος, σημειώνει χαρακτηριστικά ότι εκτός όλων των άλλων «πρέπει να έχεις πολύ γερό στομάχι γιατί η πίεση είναι μεγάλη. Το αφεντικό θέλει να σερβίρεις γρήγορα και μια δουλειά δυο ατόμων πρέπει να την κάνει ένας. Να έχεις τα πόδια στο κεφάλι και να τρέχεις». Αναφερόμενος στα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν οι σερβιτόροι, ο Ν. Κεραμίδης σημειώνει ότι «καταρχήν οι σερβιτόροι αντιμετωπίζουν προβλήματα στη μέση από την ορθοστασία. Οταν είσαι 12 και 13 ώρες όρθιος και δεν μπορεί να ξεκλέψεις ούτε ένα λεπτό για να καθίσεις, καταλαβαίνεις τι σημαίνει. Προβλήματα στη μέση, στα γόνατα, στις αρθρώσεις, φλεβίτιδες. Πολλοί αποκτούν προβλήματα στους καρπούς από τους δίσκους. Το άγχος τσακίζει το σερβιτόρο. Το αφεντικό για να σε κρατήσει, πρέπει να τρέχεις, να έχεις το χαμόγελο στα χείλη και όταν σε ρωτάει για τη δουλειά, για το πώς βγήκε η δουλειά, να λες μια χαρά και εύκολα, άσχετα το πώς είσαι τελικά».

Ο Γ. Μούχος τονίζει ότι από τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μάγειρες στη δουλειά είναι «η φλεβίτιδα από την ορθοστασία, προβλήματα στη μέση γιατί στέκεσαι συνέχεια σε ένα σημείο. Αρκετά μυικά προβλήματα, όπως και αυχενικά λόγω της εναλλαγής θερμοκρασίας. Το αυξημένο άγχος επιβαρύνει την υγεία και των μαγείρων. Σε πιέζει πολύ ο χρόνος. Αντιμετωπίζουμε επίσης αναπνευστικά προβλήματα γιατί εισπνέουμε καπνούς, από τις σχάρες, κάρβουνο, καμένα λίπη, αλλά και χημικά που χρησιμοποιούνται για την καθαριότητα. Ειδικά οι εργαζόμενοι που δουλεύουν στη λάντζα είναι άνθρωποι που τα εισπνέουν συνεχώς και σε μεγαλύτερο βαθμό. Οι λαντζέρηδες δουλεύουν πολλές ώρες μέσα στα νερά, είναι μονίμως βρεγμένοι. Θα μπουν μέσα σε ένα ψυγείο όπου η θερμοκρασία είναι ιδιαίτερα χαμηλή και μπορεί να κάτσουν μια ώρα μέσα για να το καθαρίσουν. Ταυτόχρονα, σηκώνουμε και εμείς και στη λάντζα μεγάλα βάρη, γιατί χρησιμοποιούμε μαρμίτες, μεγάλες κατσαρόλες και είναι δύσκολο να τις κουβαλάς όλη μέρα. Γι' αυτό και οι εργαζόμενοι στη λάντζα αντιμετωπίζουν προβλήματα στη μέση».

Ο συνδικαλιστής προσθέτει ότι οι μάγειρες αντιμετωπίζουν και προβλήματα στειρότητας από τις υψηλές θερμοκρασίες. «Θυμάμαι - σημειώνει - όταν πρωτομπήκα στα ξενοδοχεία είχαμε τις στόφες που έκαιγαν πετρέλαιο. Είχα τύχει σε μάγειρα να λέει ότι εγώ δεν πάω να δουλέψω σε στόφα γιατί προκαλεί στειρότητα». Προσθέτει ότι ο μισθός του μάγειρα είναι σήμερα 850 ευρώ καθαρά. «Πολλοί λίγοι παίρνουν βέβαια αυτό το μισθό. Συνήθως εργάζονται ανασφάλιστοι, ειδικά στα εστιατόρια, "εξτρατζήδες" με συμβάσεις μιας μέρας δηλαδή. Αν βγούμε από τα ΒΑΕ αυτό σημαίνει πέντε χρόνια ακόμα στην πλάτη μας, να δουλεύουμε δηλαδή μέχρι τα 65. Πώς θα μπορέσει ένας μάγειρας να είναι 65 χρονών πάνω από μια κατσαρόλα να μαγειρεύει, δε γίνεται».

Η Φωτεινή Χάρντινα δουλεύει σαν καμαριέρα τα τελευταία 10 χρόνια. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η καμαριέρα στα ξενοδοχεία δουλεύει σε καλύτερες συνθήκες από ό,τι παλιότερα γιατί για παράδειγμα τώρα χρησιμοποιεί ηλεκτρική σκούπα. Να, τι λέει η Φωτεινή: «Η ηλεκτρική σκούπα δεν είναι η μοναδική δουλειά της καμαριέρας. Παλιότερα στα ξενοδοχεία υπήρχαν οι καμαριέρες, οι καθαρίστριες, οι πλύντριες κλπ. Η εργοδοσία έχει φροντίσει να διώξει από τα ξενοδοχεία τις καθαρίστριες, τις πλύντριες κλπ. για να κερδίσει χρήματα. Σήμερα η καμαριέρα κάνει και την καθαρίστρια και την πλύντρια», λέει χαρακτηριστικά.

Και συνεχίζει: «Στις 7 το πρωί που ξεκινάει η βάρδια η καμαριέρα ξεκινάει να καθαρίζει τους κοινόχρηστους χώρους του ξενοδοχείου. Τελειώνει η καθαριότητα και μετά αρχίζει να μετράει τα λινά που έρχονται από τα πλυντήρια. Κουβαλάμε τεράστιες σακούλες με τα ρούχα αυτά και τα πάμε στα πόστα μας. Μεταφέρουμε επίσης μεγάλα καρότσια και γεμίζουμε με τα απαραίτητα τα δωμάτια. Μαζεύουμε τα άπλυτα. Καθαρίζουμε το μπάνιο που πρέπει να είναι όλα γυαλί και μάλιστα χρησιμοποιούμε δυνατά χημικά γιατί με πανί και νερό δεν μπορείς να καθαρίσεις. Από αυτά τα υλικά υποφέρουν καμαριέρες με αναπνευστικά προβλήματα και αλλεργίες. Μετά να ξεστρώσεις και να στρώσεις κρεβάτι, να καθαρίσεις μπαλκόνια, τζάμια, να σκουπίσεις και να σφουγγαρίσεις, να τακτοποιήσεις το δωμάτιο».

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, η Φωτεινή λέει ότι ένα δωμάτιο για να καθαριστεί απαιτεί από 30 λεπτά έως 1.30 ώρα. Οσον αφορά το πόσα δωμάτια πρέπει να καθαρίσεις στη βάρδια, απαντά ότι και αυτό είναι σχετικό από το πόσες καμαριέρες υπάρχουν, αλλά συνήθως «15 και 17 και μπορεί και περισσότερα δωμάτια. Για το αν προλαβαίνεις ή όχι - λέει χαρακτηριστικά - δεν νοιάζεται κανείς για αυτό. Μπορεί να μείνεις παραπάνω για να τελειώσεις αφού πουθενά δεν προβλέπεται ή καθορίζεται το πόσα δωμάτια πρέπει να κάνεις στη βάρδια».

Οι καμαριέρες, προσθέτει, υποφέρουν από τη μέση, προβλήματα στα πόδια, τενοντίτιδες. «Πολλές φορές δουλεύουν στα τέσσερα για να καθαρίσουν τα πλακάκια στο μπάνιο. Σηκώνουν τα στρώματα για να περάσουν τα σεντόνια», προσθέτει ο Γ. Μούχος.

«Εχω φίλη καμαριέρα, τονίζει η Φωτεινή, που απέβαλε από τη δουλειά, όπως και μια συναδέλφισσα. Είναι λογικό αν κουβαλάς τα λινά στα χέρια, βάρη που είναι ασήκωτα, είναι λογικό. Η μήτρα δεν μπορεί να αντέξει τόσο βάρος. Η λαντζέρισσά μας δουλεύει μόνο με ζώνη για τη μέση και πολλές φορές φοράει και δύο ζώνες μαζί για να σηκώσει τις κατσαρόλες που είναι βαριές».