Μια βδομάδα μετά την ανακοίνωση της υποψηφιότητάς του στις προεδρικές εκλογές του Μάρτη 2012 ο Βλαντιμίρ Πούτιν παρουσίασε σε άρθρο του στη ρωσική εφημερίδα «Ιζβέστια» την περασμένη Τρίτη την πρόθεσή του να δημιουργήσει μια «Ευρασιατική Ενωση» με πρώην σοβιετικές δημοκρατίες και όχι μόνο. Πρόκειται για ένα «όραμα» του Πούτιν και της ρωσικής αστικής τάξης, για την προώθηση της επιρροής και των συμφερόντων της σε παγκόσμιο επίπεδο, εν μέσω σκληρών ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και αντιθέσεων.

Στόχος αυτής της προσπάθειας, υποστήριξε ο Πούτιν, είναι η δημιουργία ενός παντοδύναμου οικονομικά σχηματισμού, ο οποίος θα μπορεί να ανταποκριθεί με ευελιξία και αποτελεσματικότητα στις προκλήσεις που εμφανίζονται λόγω της παγκόσμιας κρίσης. Ο ίδιος πρόσθεσε πως «η νέα ένωση θα βασιστεί πάνω στην υπάρχουσα Τελωνειακή Ενωση με τη Λευκορωσία και το Καζακστάν» που θα ισχύσει από την 1η Γενάρη του 2012, εξαίροντας τα πλεονεκτήματά της και χαρακτηρίζοντάς την ως «ιστορικό βήμα», ενώ δήλωσε πως το Κιργιστάν και το Τατζικιστάν αναμένεται να ενταχθούν σ' αυτήν. Υπενθυμίζεται πως πριν από ένα χρόνο ξεκίνησαν οι διαδικασίες της τελωνειακής ένωσης, όπου στο πλαίσιο αυτό, σταμάτησαν οι έλεγχοι στα τελωνεία και οι δασμοί στις εμπορικές συναλλαγές των τριών χωρών. Πρόσφατα μάλιστα, οι ηγέτες των τριών χωρών συναντήθηκαν στη Μόσχα και αποφάσισαν τη δημιουργία μιας Ευρασιατικής Οικονομικής Ενωσης έως το 2013, όπου μάλιστα υπήρξαν και συζητήσεις και για τη δημιουργία ενιαίου νομίσματος.

«Δημιουργούμε μια τεράστια αγορά που θα έχει πάνω από 165 εκατομμύρια καταναλωτές, με μια ενοποιημένη νομοθεσία και την ελεύθερη ροή κεφαλαίου, υπηρεσιών και εργατικής δύναμης», σημείωσε στο άρθρο του. Πρόσθεσε ωστόσο, πως η ένωση αυτή θα παραμείνει ανοιχτή και για άλλα μέλη, αναφέροντας χαρακτηριστικά πως μέχρι τώρα θα επεκταθεί και θα συμπεριλάβει το Κιργιστάν και το Τατζικιστάν.

Εσπευσε ωστόσο να υπογραμμίσει πως η «Ευρασιατική Ενωση» δεν θα είναι μια νέα ΕΣΣΔ ή η αντικατάσταση της ΚΑΚ, αλλά μια ένωση που «θα παίξει ρόλο αποτελεσματικού συνδετικού κρίκου μεταξύ Ευρώπης και της δυναμικά αναπτυσσόμενης περιοχής της Ασίας - Ειρηνικού» με στόχο την ύπαρξη ενός στενότερου συντονισμού στην οικονομική και νομισματική πολιτική. Σημείωσε ωστόσο πως «έχουμε μια μεγάλη κληρονομιά από τη Σοβιετική Ενωση. Κληρονομήσαμε υποδομές, εξειδικευμένες εγκαταστάσεις παραγωγής, ένα κοινό γλωσσικό, επιστημονικό και πολιτιστικό έδαφος. Είναι προς το συμφέρον μας να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις πηγές για την ανάπτυξή μας».

Αναφερόμενος εμμέσως στην Ουκρανία και στη Μολδαβία, ο Πούτιν υπογράμμισε πως μια ενδεχόμενη ένταξη σ' αυτή την Ενωση δε θα βλάψει τις διαθέσεις για στενότερη ενσωμάτωση με την Ευρωπαϊκή Ενωση. «Πιστεύω πως είναι μια λαθεμένη αντίθεση. Δεν σκοπεύουμε να αποκοπούμε, ούτε σχεδιάζουμε να έρθουμε σε αντίθεση με κανέναν. Η Ευρασιατική Ενωση θα βασίζεται στις αρχές ολοκλήρωσης ως βασικό στοιχείο της Ευρύτερης Ευρώπης που ενώνεται από τις αρχές τις ελευθερίας, της δημοκρατίας και των νόμων της αγοράς». Πρόσθεσε πως «σύντομα η Τελωνειακή Ενωση, και στη συνέχεια η Ευρασιατική Ενωση θα ξεκινήσει διάλογο με την ΕΕ. Ως αποτέλεσμα, εκτός από τα άμεσα οικονομικά οφέλη, η ένταξη στην Ευρασιατική Ενωση θα βοηθήσει χώρες στις διαδικασίες ολοκλήρωσης με την Ευρώπη γρηγορότερα και με ισχυρότερη θέση». Πάντως, η Γεωργία, η Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν, το Τουρκμενιστάν και το Ουζμπεκιστάν μέχρι τώρα, άλλος περισσότερο και άλλος λιγότερο, έχουν επικεντρώσει τις προσπάθειές τους στην ισορρόπηση των δεσμών τους ανάμεσα στην Ρωσία, στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή.

Η πρωτοβουλία αυτή του Ρώσου πρωθυπουργού έρχεται σε μια στιγμή όπου ήδη οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Ρωσίας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου που διαρκεί 18 χρόνια είναι χωρίς αποτέλεσμα. «Η διαδικασία εύρεσης νέων μοντέλων για τη μετά την κρίση ανάπτυξη συνεχίζεται με δυσκολίες. Για παράδειγμα, οι συνομιλίες της Ντόχα έχουν ουσιαστικά σταματήσει. Υπάρχουν αντικειμενικές δυσκολίες μέσα στον ΠΟΕ», τόνισε ο Πούτιν και συμπλήρωσε ότι βλέπει διέξοδο από την παγκόσμια κρίση μέσω της περιφερειακής ολοκλήρωσης, αναφέροντας την ΕΕ, την Οικονομική Ενωση Ασίας Ειρηνικού, τη Βορειοαμερικανική Συνθήκη Ελεύθερου Εμπορίου και την Ενωση Χωρών Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN). Ο ίδιος τόνισε πως «ένα ισορροπημένο σύστημα συνεργασιών ανάμεσα στην Ευρασιατική Ενωση και την ΕΕ μπορεί να δημιουργήσει τις πραγματικές συνθήκες για την αλλαγή των γεωπολιτικών και γεωοικονομικών διαμορφώσεων ολόκληρης της ηπείρου και αναμφισβήτητα να έχει μια θετική παγκόσμια επίδραση».

Το ...όραμα του Πούτιν - που έρχεται σε αντιπαράθεση με την προ δύο ετών πρωτοβουλία της Πολωνίας και της Σουηδίας για «Ανατολική Συνεργασία», η οποία έχει στόχο την ενίσχυση της ολοκλήρωσης των πρώην σοβιετικών κρατών στην ΕΕ - αποτελεί άλλο ένα εγχείρημα ώστε η σημερινή καπιταλιστική Ρωσία να εδραιώσει ακόμα παραπέρα την επιρροή της στην περιοχή. Επίσης, η πρόταση έρχεται σε μια περίοδο που οξύνεται η καπιταλιστική κρίση στην ΕΕ και τη «ζώνη του ευρώ», αναδεικνύοντας τις αντιθέσεις της ανισόμετρης καπιταλιστικής ανάπτυξης και φέρνοντας στην επιφάνεια τη φαγωμάρα των αστικών τάξεων για το επιμερισμό των ζημιών από την αναπόφευκτη καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων, δηλαδή και κεφαλαίου (εκτός από την καταστροφή της εργατικής δύναμης, με μαζική ανεργία και χτύπημα εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων). Επίσης, οι σχέσεις που αναπτύσσουν γερμανικά μονοπώλια με τη Ρωσία αλλά και την Κίνα, είναι άλλο ένα στοιχείο που δείχνει ότι το «κουβάρι» των ανταγωνισμών αλλά και των συμμαχιών που συνεχώς αναδιαμορφώνονται, μπλέκεται ακόμα περισσότερο.

Αλλωστε, η Ρωσία έχει δημιουργήσει και συμμετέχει σε συμμαχίες και συμφωνίες με άλλες χώρες της πρώην ΕΣΣΔ όπως ο Οργανισμός του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (ΟΣΣΑ), που έχει συγκροτήσει μαζί με Αρμενία, Λευκορωσία, Καζαχστάν, Κιργισία, Τατζικιστάν και Ουζμπεκιστάν, ενώ συμμετέχει μαζί με άλλες αναδυόμενες καπιταλιστικές χώρες, όπως με την Κίνα, στον «Οργανισμό για την Συνεργασία της Σαγκάης» ή επίσης με τη Βραζιλία, την Κίνα την Ινδία και την Νότια Αφρική, στη λεγόμενη BRICS.

Η Ρωσία επίσης συμμετέχει στο ΝΑΤΟικό «Συνεταιρισμό για την Ειρήνη» ενώ λειτουργεί σε μόνιμη βάση το «Συμβούλιο Ρωσίας - ΝΑΤΟ», ακόμα η Ρωσία συμβάλλει με διευκολύνσεις στην κατοχή του Αφγανιστάν.

Η Ρωσία επίσης, επιχειρεί να δυναμώσει την παρουσία της στην Ανατολική Μεσόγειο όπου αναμένεται να καταφθάσουν το επόμενο διάστημα ισχυρές ναυτικές δυνάμεις. Ολες αυτές οι κινήσεις και οι ολοκληρώσεις βασίζονται στις αξίες του καπιταλισμού, όπου τα ρώσικα και άλλα μονοπώλια ελέγχοντας τα μέσα παραγωγής, τους φυσικούς ενεργειακούς πόρους των χωρών, εκμεταλλεύονται τους λαούς για την κερδοφορία του κεφαλαίου συνολικά.

Και η προτεινόμενη Ευρωασιατική Ενωση επομένως, αν και όποτε υλοποιηθεί θα αποτελεί συμπληρωματικό συστατικό του ιμπεριαλισμού, έναν ακόμα ιμπεριαλιστικό οργανισμό. Σε κάθε περίπτωση, η ανισόμετρη καπιταλιστική ανάπτυξη στις εμπλεκόμενες με την Ευρασιατική Ενωση χώρες θα εντείνει τις διαφορές και τις αντιθέσεις μεταξύ τους, θα ενισχύσει την εκμετάλλευση και την καταπίεση των λαών και θα αναδείξει ακόμα εντονότερα τα όρια του καπιταλιστικού συστήματος.