Δύο ιστορικές παρτίδες σας παρουσιάζουμε σήμερα, η μία από το 950 μ.Χ. όπου ο αξιωματικός λεγόταν «Αλφίλ», (η κίνησή του τότε ήταν μεν διαγώνια, αλλά μόνο πηδώντας ένα τετράγωνο - δηλαδή από το «ζ1» στο «δ3» κλπ.) η βασίλισσα «Φερς» (η δυναμικότητά της καμία σχέση με την μετ' έπειτα πανίσχυρη και κυρίαρχη της σκακιέρας βασίλισσα. Τότε η κίνησή της περιοριζόταν διαγώνια και μόνο ένα τετράγωνο).

Ολα τα άλλα κομμάτια κινούνταν όπως γνωρίζουμε, με μια μικρή εξαίρεση στα πιόνια που δεν είχαν το δικαίωμα, να παίξουν εμπρός (στην εκκίνηση κάθε πιονιού), δύο τετράγωνα αλλά μόνο ένα. Φυσικά δεν υπήρχε και το ροκέ.

H δεύτερη παρτίδα παίχτηκε στην Καταλωνία τον 15ο αιώνα και τα ονόματα των αντιπάλων - σύμφωνα με χειρόγραφο που ανακαλύφθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα (!!) - ήταν ο Φ. ντε Καστελίνι (λευκά) και Ν. Βινιόλε (μαύρα). Οι κανονισμοί της παρτίδας αυτής ήταν αυτοί που ισχύουν και σήμερα εκτός αυτού του ροκέ.

Ας δούμε πρακτικά αυτές τις παρτίδες. Η πρώτη παίχτηκε στη Βαγδάτη τον 10ο αιώνα μ.Χ. και πρέπει να είναι η αρχαιότερη που σώζεται σε χειρόγραφο (!!)

Αντίπαλοι ήταν ο χαλίφης Αλ Νουκταντί και ο ισχυρότερος σκακιστής της εποχής, ο Αλ Σουλί. Ο δεύτερος, όπως θα διαπιστώσετε, έκανε ό,τι μπορούσε για να... μην κερδίσει τον αξιωματούχο θρησκευτικό ηγέτη του...

1. η3 η6 2. η4 ζ6 3. ε3 ε6 4. Ιε2 δ6 5. Πη1 γ6 6. ζ3 β6 7. ζ4 α6 8. ζ5 ηζ5 9. ηζ5 εζ5 10. Αθ3 Ιε7 11. Πζ1 Πη8 12. Ιη3 Πη5 13. Αζ5 θ6 14. Αθ3 Ιδ7 15. δ3 δ5 16. γ3 Βγ7 17. β3 Πα7 18. γ4 Αδ6 19. Ιγ3 Αε6 20. γδ5 γδ5 21 δ4 Αζ8 22. Πζ2 Βδ6 23. β4 Πγ7 24. Ρδ2 β5 25. Αα3 Ιβ6 26. Αγ5 Ιγ6 27. α3 Ρζ7 28. Βγ2 Αγ4 29. Πγ1 Πη6 30. Ιθ5 Ρε8; 31. Ιζ6+ Ρδ8 32. Ιζδ5 Πβ7 33. Πζ8+ Ρδ7 34. Αζ5+ Ρε6 35. Ιζ4+ματ!

Εντυπωσιακή εικόνα (βλέπε διάγραμμα κειμένου) με ματ αφού τα δύο «Αλφίλ» ελέγχουν τα τετράγωνα «δ7» και «ε7»! Προσοχή: Τόσο οι κινήσεις, όσο και τα σύμβολα, δεν είναι λάθος...!

1. ε4 δ5 2. εδ5 Βδ5 3. ιγ3 Βδ8 4. Αγ4 Ιζ6 5. Ιζ3 Αη4 6. θ3 Αζ3 7. Βζ3 ε6; 8. Ββ7 Ιδ7 9. Ιβ5 Πγ8 10. Ια7 Ιβ6 11. Ιγ8 Ιγ8 12. δ4 Ιδ6 13. Αβ5+ Ιβ5 14. Ββ5+ Ιδ7 15. δ5 εδ5 16. Αε3 Αδ6 17. Πδ1 Βζ6 18. Πδ5 Βη6 19. Αζ4 Αζ4; 20. Βδ7+ Ρζ8 21. Βδ8+ματ. Πολλά τα λάθη του μαύρου, αλλά ήταν και... 10ος αιώνας!