Ο πλούτος των θεμάτων και της συζήτησης στο 8ο Συνέδριο της ΟΓΕ, δύσκολα καταγράφεται. Δίνουμε λοιπόν μια μικρή άποψη των ζητημάτων που οι γυναίκες σύνεδροι δεν έθεσαν απλά ως προβληματισμό, αλλά και ως πεδία πάλης.

• «Εγκαινιάζεται σε παγκόσμιο επίπεδο το πρότυπο... της γυναίκας - τροχοφόρο» (Από το μήνυμα του Συλλόγου Εμποροϋπαλλήλων που αναφέρεται στις εργαζόμενες στο «Καρφούρ», που υποχρεώνονται να εξυπηρετούν την πελατεία τρέχοντας με πατίνια για να μη χάνουν χρόνο!) Λάθος: Μέθοδος δοκιμασμένη παλιότερα από την «Πειραϊκή - Πατραϊκή»...
• Ελάχιστες αγρότισσες μετέχουν στις Ομοσπονδίες Αγροτικών Συλλόγων και γενικά στα σωματεία και συνεταιρισμούς. Με τις νέες νομοθετικές ρυθμίσεις κινδυνεύουν να μην πάρουν σύνταξη, ιδιαίτερα όσες συμβεί να χωρίσουν. Χρέος της ΟΓΕ είναι να τις βοηθήσει να βγουν από το καβούκι τους και να μετέχουν σε συλλόγους. (Μαρία Κικιώτη, Σύλλογος Αρτας).
• «Η ηγεσία της εκκλησίας θέλει να παίρνει θέση σ' όλα τα ζητήματα, να επηρεάζει τις απλές γυναίκες πείθοντάς τες ότι για τα προβλήματα και τις δυστυχίες της ζωής τους δε φταίει το κοινωνικό υπόβαθρο» (Βούλα Χαμοσπόνδη από το Δημοκρατικό Σύλλογο Νομού Σερρών).

... για την κατακαμένη Σάμο και τις γυναίκες της. Ουσιαστική ήταν η παρέμβαση των εκπροσώπων του όμορφου νησιού για πολλά και σημαντικά θέματα. Λ.χ. την έρευνα που έγινε για το δημογραφικό και τη μητρότητα, το ναυάγιο του «Εξπρές Σαμίνα», τα παιδιά της Θύμαινας με τα νοητικά προβλήματα που το κράτος τα έχει αφήσει στην τύχη τους: «Κάθε σπίτι έχει το δικό του ανάπηρο, ίσως η Θύμαινα να 'χει πρωτιά θλιβερή σ' ολόκληρη την Ευρώπη», είπε μιλώντας σχετικά η Κική Κονταξή - Διακογιάννη. Παρούσα στην αίθουσα η Ουρανία Σπύρου, μέλος του ΔΣ της Προοδευτικής Κίνησης Γυναικών Σάμου και χήρα του Βασίλη Σπύρου, μέλους του πληρώματος της «Σαμίνα» που χάθηκε στο ναυάγιο προσπαθώντας να σώσει συνανθρώπους του. Την εικόνα της τραγωδίας ολοκλήρωσε με την εισήγησή της η Αγγελική Βαλεοντή - Δεμερτζή που αφού τελείωσε τη συγκλονιστική εισήγησή της για τη «φωτιά στη Σάμο», θέλησε να απαγγείλει ένα δικό της ποίημα εμπνευσμένο από την καταστροφή: «Μη φεύγεις, δεν τελειώνουν όλα!», κατέληγε - και ήταν τέτοια η συγκίνηση στο ακροατήριο των συνέδρων που απαίτησαν να το ακούσουν όλο, έστω και αν χρειαζόταν να μικρύνει το διάλειμμα. Ομως η αισιοδοξία για τη ζωή και η εμπιστοσύνη στη δύναμη του αγώνα αποτυπώθηκε και στο τραγούδι της Σαμιώτισσας Χριστίνας Κουτράκη, που τραγούδησε στίχους που έγιναν γνωστοί παλιότερα από τη Νένα Βενετσάνου: «Ενα ποτάμι ξεκινάει από δω/ είναι η γυναίκα που ξυπνάει/ δεν μπορείς να τη σταματήσεις, δεν μπορείς!».

«Οικονομικές, ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις στην οικογένεια από τις ανάγκες εκπαίδευσης των παιδιών στο λύκειο ή ΤΕΕ», ήταν το αντικείμενο μιας πολύ ενδιαφέρουσας έρευνας που πραγματοποίησε ο Σύλλογος Γυναικών Καρδίτσας και τα πρώτα της αποτελέσματα ανακοίνωσε στο συνέδριο η πρόεδρός του, Ντίνα Μπαντή. Η έρευνα έγινε από το Σεπτέμβρη έως τον Ιούνη του 2000 και τα αποτελέσματα τα επεξεργάστηκε το Κέντρο Γυναικών Καρδίτσας. Αναφέρουμε ορισμένα εντυπωσιακά στοιχεία που προέκυψαν από τις απαντήσεις σε δείγμα πληθυσμού δυο χιλιάδων ατόμων:

Η πλειοψηφία των παιδιών που παρακολουθούν το Ενιαίο Λύκειο προέρχεται από οικογένειες όπου οι γονείς είναι κυρίως απόφοιτοι δευτεροβάθμιας ή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, είναι δημόσιοι υπάλληλοι και ελεύθεροι επαγγελματίες κατά πλειοψηφία και το εισόδημά τους είναι μικρότερο των επτά εκατομμυρίων δραχμών.

Τα παιδιά που παρακολουθούν ΤΕΕ προέρχονται από οικογένειες όπου οι γονείς είναι κυρίως απόφοιτοι πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, είναι ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες ή εργάτες ενώ η πλειοψηφία δηλώνει εισόδημα μικρότερο των τριών εκατομμυρίων. Η πλειοψηφία των νοικοκυριών ξοδεύει από ένα εκατομμύριο έως ενάμισι εκατομμύριο ετησίως για δαπάνες φροντιστηρίου. Οι ώρες παρακολούθησης των μαθητών στο φροντιστήριο είναι κατά μέσο όρο είκοσι τη βδομάδα και οι ώρες προετοιμασίας που αφιερώνει το μεγαλύτερο ποσοστό είναι 15-20. Περίπου τον ίδιο αριθμό ωρών προετοιμασίας αφιερώνει και για τα μαθήματα του σχολείου, παρ' όλο που ο αριθμός των ωρών παρακολούθησης είναι μεγαλύτερος (κατά μέσο όρο 30 τη βδομάδα).

Εντυπωσιακές είναι οι απαντήσεις σ' ό,τι αφορά τις εξωσχολικές δραστηριότητες: Το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών δεν αναπτύσσει καμιά εξωσχολική δραστηριότητα. Οταν αναπτύσσει, προτιμά τον αθλητισμό (κολύμβηση, στίβος, γυμναστική, μπάσκετ, ποδόσφαιρο) τη μουσική και τον κινηματογράφο και σε μικρότερο ποσοστό το χορό (χορευτικό, μπαλέτο) και την ενασχόληση με ηλεκτρονικούς υπολογιστές.

• «Προετοιμάζουν όπλα ενάντια στους διαδηλωτές, όπλα που δε θα είναι... βλαπτικά για το περιβάλλον. Με ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, εγκαυματικά και θα είναι έτοιμα το 2007» (Λιάνα Κανέλλη, βουλευτής του ΚΚΕ). Σχόλια από το ακροατήριο: Ούτε αυτά θα φοβηθούμε!
• Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας ζητά την οικονομική αναγνώριση της βιομηχανίας του σεξ από τον ΟΗΕ με «επέκταση του φορολογικού δικτύου έτσι ώστε αυτό να καλύψει αρκετές από τις επικερδείς δραστηριότητες που συνδέονται με αυτήν τη βιομηχανία». Η Αδέσμευτη Κίνηση Γυναικών κατήγγειλε την επιχειρούμενη θεσμοθέτηση της αγοραπωλησίας των γυναικών, τη νομιμοποίηση των σωματέμπορων ως επιχειρηματιών και την προώθηση των συμφερόντων της βιομηχανίας του σεξ (πορνογραφία, σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών και γυναικών, δουλεμπόριο κ.ά.).
• Στην Αλβανία το 1990 οι μισοί εργαζόμενοι ήταν γυναίκες, ενώ τώρα πάνω από τις μισές είναι άνεργες και όσες εργάζονται αντιμετωπίζουν το ρατσισμό των εργοδοτών και τη μαύρη εργασία. Οι πιο μεγάλες στην ηλικία δεν παίρνουν ούτε σύνταξη, μόνο ένα προνοιακό επίδομα. Ο μέσος μηνιαίος μισθός είναι 23.000 δρχ. για τις γυναίκες και 45.000 για τους άντρες. Στη Βόρεια Αλβανία οι γυναίκες κλείνονται στα σπίτια μαζί με τα παιδιά τους για το φόβο της βεντέτας - ένα φαινόμενο που έχει επανέλθει... (Νεγκίμε Πουλάζ, πρόεδρος του Συλλόγου Γυναικών Αυλώνας).

• Τη Μαριάννα Ντράκοβιτς από το «Μέτωπο Κομμουνιστριών Γυναικών της Γιουγκοσλαβίας». «Το μέτωπο, εξήγησε, δημιουργήθηκε πριν ένα χρόνο και εμείς δεν αναγνωρίζουμε το διαμελισμό της πατρίδας μας». Απηύθυνε ένα μεγάλο «ευχαριστώ» στη Βέρα Νικολαΐδου και σ' όλες τις γυναίκες της Ελλάδας που συμπαραστάθηκαν με φάρμακα και άλλη υλική και ηθική βοήθεια στο γιουγκοσλαβικό λαό. Ιδιαίτερα στις γυναίκες της Γιουγκοσλαβίας που τώρα όλα τα προβλήματα έχουν πέσει στους ώμους τους: Αρρώστιες, έλλειψη τροφίμων, στερήσεις από το εμπάργκο, καταστροφή του περιβάλλοντος. «Μετά από χρόνια, επισήμανε, θα καταλάβει όλη η Ευρώπη το μέγεθος αυτής της καταστροφής, αλλά τότε θα είναι λίγο αργά».
• Την όμορφη νεαρή Δανή Ματζμπρίτ Μπερλό, εκπρόσωπο του Κινήματος ενάντια στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ροδοκόκκινη, ενθουσιώδης, εξήγησε γιατί η πλειοψηφία των γυναικών στη Βόρεια Ευρώπη τάσσεται κατά της Ευρωπαϊκής Ενωσης: «Σ' εμάς, είπε, τα κοινωνικά δικαιώματα είναι πολύ προωθημένα. Με τις πολιτικές της ΕΕ που τα περικόπτει, οι γυναίκες πρώτα απ' όλους θα πληρώσουν τη νύφη!».
• Την Κατίνα Καραμάνου, που η εισήγησή της για την κοινωνική ασφάλιση (και την επικείμενη καταβαράθρωσή της) ήταν ιδιαίτερα κατατοπιστική και «ζουμερή». Το θέμα «καίει» τις γυναίκες και η ομιλήτρια, στέλεχος της ΟΓΕ, ασχολείται για χρόνια με τη σχετική ενημέρωση των γυναικών.

• «Να βάζουμε στο σωματείο, στο σύλλογο των γονέων, όπου βρισκόμαστε τα ιδιαίτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες εξαιτίας των κοινωνικών δομών... Να έχουμε πρώτα πρώτα εμείς ξεκάθαρη εικόνα τι επιδιώκει το γυναικείο κίνημα... Να απευθυνθούμε σε νέες γυναίκες»... (Σοφία Ντούρου, από Χαλκίδα).
• «Μέσα από την τέχνη μπορούμε να επικοινωνήσουμε και να ευαισθητοποιήσουμε πολλούς και πολλές που αλλιώς δε θα μπορούσαμε να προσεγγίσουμε. Εμείς στο καραβάνι της Ειρήνης χρησιμοποιήσαμε και τη σάτιρα και το θέατρο του δρόμου»... (Σωτηρίου, από Θεσσαλονίκη).