Μπροστά στην έναρξη του 11ου Συνεδρίου της, που θα πραγματοποιηθεί από 23 έως 25 Νοέμβρη, βρίσκεται η ΟΓΕ. Στο επίκεντρο της συζήτησης αναμένεται να τεθεί η ανάγκη να ενισχυθεί το ριζοσπαστικό γυναικείο κίνημα, να ενισχυθεί η κοινωνική συμμαχία εργαζομένων, αυτοαπασχολούμενων και φτωχών αγροτών με τις γυναίκες της εργατικής - λαϊκής οικογένειας. Η ΟΓΕ μετρά πάνω από 36 χρόνια ζωής και αγωνιστικής δράσης, οι ρίζες όμως του ριζοσπαστικού γυναικείου κινήματος στην Ελλάδα απλώνονται πολύ πιο βαθιά στο χρόνο. Οι σύλλογοι και οι ομάδες της ΟΓΕ κρατάνε τη σκυτάλη που παρέδωσαν στα χέρια τους οι αγώνες του λαού, που έφεραν τη σφραγίδα της μαζικής και μαχητικής συμμετοχής των γυναικών. Μια σύντομη αναδρομή σε ορισμένους από τους σημαντικότερους σταθμούς της ιστορίας του γυναικείου κινήματος με αντιμονοπωλιακό - αντιιμπεριαλιστικό προσανατολισμό αποτυπώνει τη μεγάλη αυτή «κληρονομιά», στην οποία δίνουν σήμερα συνέχεια οι σύλλογοι και οι ομάδες της ΟΓΕ.

Σημαντικό σταθμό στην ιστορία του γυναικείου κινήματος, μετά τη δράση των γυναικείων σοσιαλιστικών ομίλων ήδη από τις αρχές του 20ού αιώνα, αποτελεί η συνένωση των γυναικείων οργανώσεων που συσπείρωναν γυναίκες των λαϊκών στρωμάτων, με την ίδρυση της Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Γυναικών (ΠΟΓ). Η ΠΟΓ συγκροτήθηκε στις 8 Φλεβάρη του 1946 από 35 Γυναικείους Συλλόγους και Οργανώσεις. Σκοπός της, όπως διακήρυττε το ιδρυτικό της πρακτικό, ήταν «η προστασία της μητέρας και του παιδιού», «η πολιτική, κοινωνική και οικονομική ισοτιμία των γυναικών», «η άμυνα κατά του φασισμού και η εμπέδωση της ειρήνης». Στο 1ο Συνέδριό της, που έγινε από 26 έως 29 Μάη 1946 στην Αθήνα, υιοθετήθηκε ψήφισμα, το οποίο επιδόθηκε στη Βουλή και διεκδικούσε την αναγνώριση ίσων πολιτικών δικαιωμάτων. Την εποχή εκείνη οι γυναίκες στερούνταν το δικαίωμα να εκλέγουν και να εκλέγονται, τόσο στις δημοτικές όσο και στις βουλευτικές εκλογές, παρά το γεγονός ότι τα προηγούμενα χρόνια, μέσα από τη συμμετοχή τους στην εθνικοαπελευθερωτική πάλη μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ, είχαν κατακτήσει τη θέση τους στα φύτρα της λαϊκής εξουσίας που είχε δημιουργήσει ο αγώνας του λαού, στα όργανα Λαϊκής Αυτοδιοίκησης, στα Λαϊκά Δικαστήρια, στην ίδια την «Κυβέρνηση του Βουνού». Η δράση της ΠΟΓ δεν μπόρεσε να έχει διάρκεια, αφού σύντομα μετά την ίδρυσή της οι διώξεις σε βάρος των αγωνιστών και αγωνιστριών κλιμακώθηκαν και απαγορεύτηκε η δράση της.

Η προσπάθεια για τη δημιουργία γυναικείας οργάνωσης δε σταμάτησε ούτε στη διάρκεια του αγώνα του ΔΣΕ, στα χρόνια 1946 - 1949. Μέσα στις συνθήκες του Εμφυλίου, στις 25 Οκτώβρη 1948, ιδρύθηκε, με την καθοριστική συμβολή των μαχητριών του ΔΣΕ, η Πανελλαδική Δημοκρατική Ενωση Γυναικών (ΠΔΕΓ) και από 1 έως 8 Μάρτη 1949 πραγματοποίησε την 1η Πανελλαδική της Συνδιάσκεψη.

Συνέχεια στις προσπάθειες για γυναικεία οργάνωση με πανελλαδικό χαρακτήρα έδωσε η ίδρυση της Πανελλήνιας Ενωσης Γυναικών (ΠΕΓ), στις 25 Μάη 1964, με τη συνένωση μιας σειράς γυναικείων οργανώσεων. Ανάμεσα στους σκοπούς της η ΠΕΓ ανέφερε την πλήρη οικονομική, πολιτική, νομική και κοινωνική ισοτιμία της γυναίκας, την προβολή και στήριξη των διεκδικήσεων των οργανωμένων γυναικών, την αναγνώριση της μητρότητας ως κοινωνικού λειτουργήματος, την εξασφάλιση σύγχρονων όρων ζωής, εργασίας, μόρφωσης, ψυχαγωγίας της αγρότισσας, την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού, την ανάπτυξη σχέσεων συνεργασίας και φιλίας με τις γυναίκες όλου του κόσμου. Η συμβολή όμως της ΠΕΓ στην ανάπτυξη του γυναικείου κινήματος ανακόπηκε το 1967, από την επιβολή της δικτατορίας. Μετά το τέλος της επτάχρονης δικτατορίας ιδρύθηκαν δεκάδες γυναικείοι σύλλογοι σε όλη την Ελλάδα, από τους οποίους συγκροτήθηκε, το 1976, η ΟΓΕ.

Ανάμεσα στους σημερινούς γυναικείους συλλόγους υπάρχουν παραδείγματα στα οποία αποτυπώνεται η ιστορική συνέχεια της ΟΓΕ, ως ιδεολογικού και πολιτικού απόγονου των προηγούμενων οργανώσεων των γυναικών των λαϊκών στρωμάτων. Ενα τέτοιο παράδειγμα είναι ο Σύλλογος της ΟΓΕ στη Νίκαια. Ιδρύθηκε το 1955 με την επωνυμία «Στοργή της Μητέρας». Στα πρώτα χρόνια ίδρυσης και λειτουργίας του Συλλόγου, τα μέλη του ήταν στην πλειοψηφία τους γυναίκες που ανήκαν σε οικογένειες αγωνιστών, σύζυγοι, αδερφές και κόρες εξόριστων και φυλακισμένων. Το γεγονός αυτό, εξηγεί η σημερινή πρόεδρος του Συλλόγου, Ελένη Χριστοφοράτου, έκανε τις γυναίκες να νιώθουν πιο έντονα την ανάγκη να οργανώσουν την αλληλεγγύη στους διωκόμενους αγωνιστές, την αλληλοβοήθεια ανάμεσα στις οικογένειές τους αλλά και τη στήριξη στο λαό της περιοχής της Νίκαιας που υπέφερε από τη φτώχεια. Το να είναι μια γυναίκα μέλος του Συλλόγου την περίοδο εκείνη, υπογραμμίζει η Ελένη Χριστοφοράτου, ήταν κάτι που τη χαρακτήριζε. Οπως επισημαίνει η Βέρα Νικολαΐδου, δραστήριο μέλος του Συλλόγου για χρόνια, η συμμετοχή των γυναικών στο Σύλλογο γινόταν κάτω από σημαντικές δυσκολίες, όπως η συχνή παρακολούθησή τους από την Ασφάλεια. Ο Σύλλογος βρέθηκε στο στόχαστρο της δικτατορίας το 1967. Η Βέρα Νικολαΐδου θυμάται την προσπάθεια της μητέρας της, που κατάφερε να κρύψει και τελικά να διασώσει το ταμείο του Συλλόγου, όταν η χούντα του έβαλε «λουκέτο» και προχώρησε σε κατάσχεση των περιουσιακών του στοιχείων.

Ο Σύλλογος λειτούργησε ξανά το 1976 και την ίδια χρονιά συμμετείχε με τις αντιπροσώπους του στο 1ο Συνέδριο της ΟΓΕ, ως ιδρυτικό της μέλος. Το 1987 μετονομάστηκε σε «Σύλλογος Γυναικών Νίκαιας» προκειμένου να σηματοδοτήσει τη διεύρυνση της δράσης του για όλα τα προβλήματα των γυναικών της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων. Με δωρεά του Συλλόγου ο Δήμος της Νίκαιας απέκτησε οικόπεδο στο οποίο κατασκευάστηκε και τελικά λειτούργησε από το 1991 έως το 1994, επί δημαρχίας Βέρας Νικολαΐδου, το «Πολύκεντρο Γυναικών». Στα πλαίσιά του λειτούργησαν βρεφονηπιακός σταθμός, πρόγραμμα δημιουργικής απασχόλησης για τα παιδιά τις απογευματινές ώρες, συμβουλευτικό κέντρο για τους γονείς, ενώ παρέχονταν ορισμένες πρωτοβάθμιες ιατρικές υπηρεσίες. Πάνω από όλα, το «Πολύκεντρο» αποτελούσε ένα χώρο στον οποίο οι γυναίκες μπορούσαν να έρθουν σε επαφή με το ριζοσπαστικό γυναικείο κίνημα, το Σύλλογο Γυναικών της Νίκαιας, να γνωρίσουν τα αιτήματα και τη δράση του, να παρακολουθήσουν συζητήσεις και συσκέψεις, να πάρουν και οι ίδιες μέρος στη δράση του.

Η πολύχρονη πείρα του ριζοσπαστικού γυναικείου κινήματος αποτελεί όπλο στα χέρια των γυναικών που δρουν σήμερα μέσα από τις γραμμές του, πηγή συμπερασμάτων και αισιοδοξίας προκειμένου να αναμετρηθούν με τις σημερινές δυσκολίες. Το σύνθημα του 11ου Συνεδρίου της ΟΓΕ, «Καμία μόνη της! Οργανωμένα αντιπαλεύουμε τους εκμεταλλευτές του μόχθου μας», συμπυκνώνει το καθήκον στο οποίο πρέπει να ανταποκριθούν οι σύλλογοι και οι ομάδες της ΟΓΕ στις συνθήκες της βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης: Να συμβάλουν στην οργάνωση των γυναικών στα ταξικά σωματεία, στις Λαϊκές Επιτροπές, στο γυναικείο κίνημα. Να μη μείνει καμιά εργαζόμενη, καμία άνεργη, καμία νέα γυναίκα εγκλωβισμένη στο φόβο, στη μοιρολατρία πως «δε γίνεται τίποτα» ή στις αυταπάτες για «εύκολες λύσεις» χωρίς τη δική της πάλη. Να απομονωθεί το φασιστικό μόρφωμα της «Χρυσής Αυγής» από τις γυναίκες και να απορριφθούν οι αντιδραστικές και σκοταδιστικές της απόψεις. Η ΟΓΕ καλεί τις γυναίκες των λαϊκών στρωμάτων να πάρουν θέση στην κοινωνική συμμαχία, μαζί με τις δυνάμεις του ΠΑΜΕ, της ΠΑΣΥ, της ΠΑΣΕΒΕ και του ΜΑΣ, που αμφισβητεί το μονόδρομο της καπιταλιστικής ανάπτυξης και παλεύει για να αλλάξει χέρια η εξουσία και να οργανωθούν η οικονομία και η κοινωνία με άξονα τις ανάγκες των εργαζομένων, της νεολαίας και των γυναικών της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων.