Αναθερμαίνεται το διπλωματικό παζάρι καθώς συνεχίζεται το λουτρό αίματος σε βάρος του συριακού λαού

Παρασκευή μεσημέρι και Κυριακή ξημερώματα πραγματοποιήθηκαν τα ισραηλινά αεροπορικά πλήγματα στο συριακό έδαφος. Ως είθισται, επισήμως η ισραηλινή κυβέρνηση ούτε επιβεβαίωσε ούτε διέψευσε τίποτε. Ισραηλινοί αξιωματούχοι, όμως, είχαν προετοιμάσει το έδαφος εδώ και καιρό λέγοντας ότι δεν πρόκειται να επιτραπεί η μεταφορά εξοπλισμού από τη Συρία προς τη σιιτική λιβανική «Χεζμπολάχ», εξοπλισμού που μπορεί να απειλήσει το Ισραήλ. Επιπλέον είχε προηγηθεί άλλο ένα ισραηλινό αεροπορικό πλήγμα επί συριακού εδάφους στις 30 Γενάρη, το οποίο επίσης δεν επιβεβαιώθηκε ούτε διαψεύστηκε. Οπως και την πρώτη φορά έτσι και τώρα, διαρροές από το ισραηλινό επιτελείο μιλούσαν για πλήγματα σε φορτία με αντιαεροπορικούς πυραύλους και πυραύλους εδάφους - αέρος μεγάλου βεληνεκούς και τελευταίας τεχνολογίας.

Η συριακή πλευρά επέμεινε και τις δύο φορές ότι στόχος ήταν ένα κέντρο στρατιωτικών ερευνών πολύ κοντά στα σύνορα με το Λίβανο, και παρά την υψηλή ρητορική περί αντιποίνων, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, έχει τηρήσει στάση αναμονής. Εντούτοις, η ισραηλινή εκδοχή επιβεβαιώθηκε εμμέσως από μια απρόσμενη πλευρά πριν από λίγα 24ωρα: από τον ηγέτη της «Χεζμπολάχ», Σεΐκ Χασάν Νασράλαχ, ο οποίος δήλωσε ότι η Συρία θα προμηθεύσει την οργάνωσή του με εξελιγμένα όπλα που «θα αλλάξουν την ισορροπία δύναμης με το Ισραήλ» και ότι η «Χεζμπολάχ θα είναι παρούσα όταν θα ανοίξει το πρώτο μέτωπο απέναντι στο Ισραήλ στα κατεχόμενα συριακά εδάφη των υψωμάτων του Γκολάν, το οποίο θα αποτελέσει και το πρώτο βήμα των συριακών αντιποίνων».

Το γιατί η «Χεζμπολάχ» προχώρησε σε αυτήν την ανοιχτή δήλωση πυροδοτώντας σειρά αντιδράσεων και στο εσωτερικό του Λιβάνου (που οδεύει σε εκλογές τον Ιούνη), όπου η κατάσταση είναι ηλεκτρισμένη εδώ και πολύ καιρό με τις πολιτικές δυνάμεις και τον πληθυσμό να είναι μοιρασμένος στη βάση θρησκευτικών διαφορών ανάμεσα σε υποστηρικτές των αντικαθεστωτικών και του συριακού καθεστώτος, δεν είναι απολύτως σαφές. Το βέβαιο είναι, όμως, ότι πρόκειται για μια κίνηση που σχετίζεται με τις ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές αλλά και με τις εξελίξεις στο επίπεδο της διπλωματίας και των ενδο-ιμπεριαλιστικών διαγκωνισμών.

Σε μια από τις πιο «εγκάρδιες» στιγμές των ρωσο-αμερικανικών σχέσεων των τελευταίων ετών, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι, μετά από πολύωρες συζητήσεις στη Μόσχα και με τον πρόεδρο Πούτιν, ανακοίνωσε από κοινού με τον Ρώσο ομόλογό του, Σεργκέι Λαβρόφ, ότι και οι δύο πλευρές αποφάσισαν να εργαστούν από κοινού για την προώθηση πολιτικής μεταβατικής λύσης στη Συρία και την πραγματοποίηση, το γρηγορότερο δυνατό, διεθνούς διάσκεψης για το ζήτημα. Πίσω από την πολυσυζητημένη αυτή ρωσο-αμερικανική «συναίνεση», πάντως, δεν υπάρχουν πολλά πραγματικά νέα στοιχεία.

Η ανακοίνωση των Κέρι - Λαβρόφ δεν είναι παρά επανάληψη της λεγόμενης συμφωνίας της Γενεύης, του Ιούνη του 2012, δηλαδή, επί της ουσίας, του διαμεσολαβητικού σχεδίου των έξι σημείων που είχε παρουσιάσει το Μάρτη του 2012 ο τότε ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ και του Αραβικού Συνδέσμου, Κόφι Ανάν. Το σχέδιο εκείνο προέβλεπε την έναρξη της διαδικασίας πολιτικής μετάβασης, την εδραίωση μιας αποτελεσματικής εκεχειρίας υπό την επιτήρηση του ΟΗΕ, την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας, την απελευθέρωση των ανθρώπων που είχαν υποστεί αυθαίρετες συλλήψεις, την εξασφάλιση ελεύθερης κυκλοφορίας στους δημοσιογράφους και τη διασφάλιση των ειρηνευτικών διαδηλώσεων και της ελευθερίας «του συνέρχεσθαι».

Η συμφωνία της Γενεύης που ακολούθησε έδινε περισσότερο βάρος στο θέμα της έναρξης διαδικασίας πολιτικής μετάβασης καλώντας σε συμμετοχή όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές και αφήνοντας αδιευκρίνιστο αν στη διαδικασία αυτή θα συμμετάσχει ο ίδιος ο Ασαντ ή όχι, σημείο το οποίο εξελίχθηκε σε τροχοπέδη της οποιασδήποτε μετέπειτα διαμεσολαβητικής παρέμβασης αφού επιδεχόταν πολλαπλών ερμηνειών. Το ίδιο ακριβώς σημείο παραμένει αδιευκρίνιστο και στην τωρινή ρωσο-αμερικανική συμφωνία με αποτέλεσμα, ήδη, να έχουν αρχίσει οι ερμηνείες. Οι Σύροι αντικαθεστωτικοί θέτουν ως όρο την αποχώρηση Ασαντ (όπως και οι πετρελαιομοναρχίες που τους στηρίζουν, αλλά και οι αραβικές ηγεσίες που πρόσκεινται στους ισλαμιστές «Αδελφούς Μουσουλμάνους, όπως οι Τουρκία - Αίγυπτος). Με μια μικρή καθυστέρηση και προσεκτικές διατυπώσεις, ο Κέρι υιοθέτησε τον όρο αυτό.

Η διαφορά με τις αντίστοιχες κινήσεις πριν από περίπου ένα χρόνο είναι ότι αυτή τη φορά η Μόσχα δεν έσπευσε να αντιδράσει. Αλλωστε, τους τελευταίους μήνες, Ρώσοι αξιωματούχοι είχαν πολλάκις δηλώσει ότι η Μόσχα δεν έχει προτίμηση σε κανένα πρόσωπο συγκεκριμένα. Αντίθετα, η Μόσχα έσπευσε να αντιδράσει θετικά, διά στόματος του Σεργκέι Λαβρόφ, και στις αμερικανο-ισραηλινές δηλώσεις περί αναγκαιότητας ακύρωσης της παράδοσης αντιαεροπορικών συστοιχιών «S300» στη Συρία στο πλαίσιο παλαιότερης συμφωνίας. Είναι μάλλον αναμενόμενο ότι μετά και από αυτήν την κίνηση δημιουργήθηκε η αίσθηση ότι στις τελευταίες ρωσο-αμερικανικές συνομιλίες στη Μόσχα εκτός από τη συμφωνία περί «πολιτικής μετάβασης και διεθνούς διάσκεψης», συμφωνήθηκαν και βασικά σημεία ως προς την επόμενη μέρα στη Συρία, τα οποία μοιάζουν, προς το παρόν, να ικανοποιούν τα ρωσικά συμφέροντα τόσο όσο χρειάζεται για να μην υπάρχουν επίσημες και άμεσες αντιδράσεις σε τέτοιου είδους ζητήματα.

Παράλληλα με τα της Συρίας, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, επιδεικνύοντας ιδιαίτερη εγρήγορση, έχει σειρά επαφών και για το Παλαιστινιακό και ετοιμάζεται να επιστρέψει στο Ισραήλ και στα παλαιστινιακά εδάφη εντός του επόμενου 10ημέρου. Ο Κέρι αντέδρασε θετικά στην προοπτική επαναφοράς στο τραπέζι των συνομιλιών της αραβικής πρότασης για πλήρη αποκατάσταση των συνολικών αραβο-ισραηλινών διπλωματικών σχέσεων ως αντάλλαγμα για τον τερματισμό της ισραηλινής κατοχής, παρά την ισραηλινή δυσφορία, δηλώνοντας, με τον τρόπο αυτό, την πρόθεση της Ουάσιγκτον να προωθήσει κάποιου είδους «διευθέτηση» στο Παλαιστινιακό, έτσι ώστε να διευκολυνθούν οι ιμπεριαλιστικοί σχεδιασμοί για την ευρύτερη περιοχή.

Το ενδεχόμενο να καταλήξει όλος αυτός ο διπλωματικός αναβρασμός σε ένα νέο αδιέξοδο δεν μπορεί ν' αποκλειστεί, δεδομένων των αντικρουόμενων συμφερόντων και τακτικών. Οι αφορμές για να παρουσιαστούν εμπλοκές είναι πολλές και μπορούν κάλλιστα να αξιοποιηθούν. Παράλληλα, δεν μπορεί ουδείς ν' αποκλείσει ότι αυτή τη φορά το υπόγειο και εντονότατο αυτό ενδο-ιμπεριαλιστικό παζάρι θα καταλήξει σε κάποιου είδους συμφωνία (ως προς τη Συρία τουλάχιστον) που, σε πρώτο επίπεδο, θα ικανοποιεί ως ένα βαθμό τα συμφέροντα και τις επιδιώξεις των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και θα καλλιεργεί το έδαφος για την περαιτέρω προώθηση των γενικότερων σχεδιασμών για την ευρύτερη περιοχή.

Η ανάσυρση των «χημικών όπλων» στο προπαγανδιστικό οπλοστάσιο των αντικαθεστωτικών και των υποστηρικτών τους αναδεικνύει το αιματηρό αδιέξοδο στο πεδίο των μαχών. Βέβαια, το κατά πόσο θα εφαρμοστεί μια συμφωνία για τα της Συρίας, εφόσον επιτευχθεί, πώς θα γίνει αυτό και με ποιες συνέπειες τόσο για τον ίδιο το συριακό λαό όσο και για τους λαούς της περιοχής, είναι ένα άλλο ζήτημα που μένει να φανεί...