Ξεχωριστή θέση ανάμεσα στα ηρωικά μέλη του ΚΚΕ, στους πρωτοπόρους της πάλης για το σοσιαλισμό, κατέχει η Ηλέκτρα Αποστόλου. Οπως κάθε χρόνο, με αφορμή την επέτειο της δολοφονίας της, στις 26 Ιούλη 1944, οργανώθηκε εκδήλωση τιμής από τις Οργανώσεις Βορείου Τομέα του ΚΚΕ και της ΚΝΕ από κοινού με το τοπικό παράρτημα της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ. Από την ομιλία της Μαρίας Θεοφίλη, μέλους του Γραφείου της Επιτροπής Περιοχής της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ στην εκδήλωση, παρουσιάζουμε ορισμένα αποσπάσματα, που εστιάζουν στο παράδειγμα της Ηλέκτρας και στα συμπεράσματα που προκύπτουν από την περίοδο που έδρασε για τις σημερινές απαιτήσεις του αγώνα.

«Tιμάμε τη συντρόφισσα Αποστόλου Ηλέκτρα, στέλεχος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, που με τη ζωή, τη δράση και το μαρτυρικό της θάνατο αποτέλεσε πρότυπο κομμουνίστριας, ταγμένη στην υπόθεση της απελευθέρωσης της εργατικής τάξης από τα εκμεταλλευτικά δεσμά.

Η Ηλέκτρα Αποστόλου ανήκει σε μια γενιά στελεχών και μελών που έδρασαν μέσα από τις γραμμές του Κομμουνιστικού Κόμματος πριν και κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και υπηρέτησαν ανυποχώρητα, με ανιδιοτέλεια και αυτοθυσία τους σκοπούς του. Ο ηρωισμός που υπέδειξαν πηγάζει από τον ίδιο τον επαναστατικό χαρακτήρα του Κόμματός μας, από τη σταθερή πίστη στην επαναστατική κοσμοθεωρία του μαρξισμού - λενινισμού και στην αρχή του προλεταριακού διεθνισμού. Το ΚΚΕ, σε όλη την ενεννηνταπεντάχρονη διαδρομή του, αποτέλεσε ψυχή και αιμοδότης των εργατικών λαϊκών αγώνων, ανταποκρινόμενο στο χαρακτήρα του ως η συνειδητή πρωτοπορία της εργατικής τάξης, της πρωτοπόρας επαναστατικής τάξης.

Η Ηλέκτρα Αποστόλου, το 1926 σε ηλικία 14 ετών, οργανώνεται στην Κομμουνιστική Νεολαία Αθήνας. Πρωτοστατεί ως στέλεχος της ΟΚΝΕ, στη δουλειά στις γυναίκες και στην εφημερίδα "Νεολαία". Με το προσωπικό της παράδειγμα δίνει ένα δείγμα πρωτοπόρας δράσης για την κομματική οικοδόμηση στα εργοστάσια.

Το 1928 αναλαμβάνει το καθήκον της δημιουργίας κομματικών οργανώσεων στο εργοστάσιο "Ελληνικής Εριουργίας" του Μποδοσάκη που είχε 1.500 εργάτριες. Η Ηλέκτρα κάθε βράδυ, στο σχόλασμα της βάρδιας, στεκόταν στην πύλη του εργοστασίου, προσπαθώντας να πιάσει συζήτηση με τις υφαντουργίνες, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Γρήγορα η ίδια συνειδητοποίησε πως απαιτείται συνδυασμένη δουλειά για να κατακτηθούν, όπως έλεγε, τα εργοστάσια. Γι' αυτό φρόντισε να συνδεθεί με ορισμένες υφαντουργίνες στη γειτονιά. Από αυτές έμαθε τα προβλήματα του χώρου, δουλειά 14 - 16 ώρες, μισθοί πείνας, φυματίωση. Εγραφε ανταποκρίσεις για τη ζωή των υφαντουργίνων στην εφημερίδα "Νεολαία", τις οποίες έδινε για να μοιραστούν μέσα στο εργοστάσιο, ενώ ορισμένες τοιχοκολλούνταν απ' έξω. Γίνονται οι πρώτες στρατολογίες στην ΟΚΝΕ και συγκροτείται πυρήνας. Στην πρώτη σύσκεψη που διοργανώνουν πήραν μέρος 20 εργάτριες. Με αιτήματα για μέτρα προστασίας από εργατικά ατυχήματα, για αύξηση του μισθού, οι εργάτριες κατεβαίνουν σε απεργία, ιδρύουν σωματείο. Γίνονται 20 οι στρατολογίες νέων εργατριών στην ΟΚΝΕ.

Με αυτόν τον τρόπο, οι νέοι κομμουνιστές σφυρηλατούν γερούς δεσμούς με τους εργάτες. Δεσμοί που αυξάνουν την οργανωτική του δύναμη, την αντοχή του Κόμματος, τον πρωτοπόρο ρόλο του στην ανάπτυξη των εργατικών αγώνων εκείνης της περιόδου.

Τα χρόνια που η Ηλέκτρα δρα μέσα στις γραμμές της κομμουνιστικής νεολαίας είναι η περίοδος που η καπιταλιστική οικονομική κρίση και η όξυνση του ανταγωνισμού ανάμεσα στα τότε ισχυρά καπιταλιστικά κράτη προετοιμάζουν το έδαφος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ενός νέου ιμπεριαλιστικού πολέμου.

Στην Ελλάδα, τμήματα της εγχώριας αστικής τάξης, τα αστικά πολιτικά κόμματα που είχαν υποστεί σημαντική φθορά, ανοίγουν το δρόμο για την επιβολή της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου του 1936».

«Στις 25 Ιούλη του 1944, συλλαμβάνεται από την Ασφάλεια, δηλαδή από τα όργανα της εγχώριας αστικής τάξης που την περίοδο της κατοχής στρέφονταν με λύσσα κατά του εργατικού λαϊκού κινήματος. Βασανίζεται με τον πιο άγριο τρόπο. Στέκεται αλύγιστη. Από το στόμα της δεν βγαίνει ούτε μια λέξη. Στάθηκε συνεπής στα ίδια της λόγια όταν κάποτε είχε πει "εγώ όταν πιάνομαι, δεν νιώθω καμιά ανησυχία για την απολογία μου, γιατί μόλις περάσω εκείνα τα κατώφλια, βάζω στο νου μου πως δεν έχω πια μνήμη, δεν έχω αυτιά, δεν έχω γλώσσα. Δεν έχω ούτε μια μέρας παρελθόν".

Το παραμορφωμένο από τα βασανιστήρια νεκρό κορμί της βρέθηκε το πρωί της 26ης Ιούλη πεταμένο στο δρόμο.

Οταν μαθεύτηκε ο θάνατος της Ηλέκτρας, ο ΕΛΑΣ έβγαλε ειδική απόφαση που διαβάστηκε σε όλες τις αντάρτικες μονάδες και καλούσε σε εκδίκηση. Στην Αθήνα ο ΕΛΑΣ πήρε εκδίκηση με δεκάδες δοσίλογους που βρέθηκαν σκοτωμένοι στους δρόμους. Στο πτώμα του καθενός υπήρχε καρφιτσωμένη μια ταινία με την επιγραφή: Ηλέκτρα 1, 2, 3, που έδειχνε με πόσους πλήρωσε ο εχθρός. Στο όνομά της πολλές γυναίκες στρατολογούνται στο Κόμμα, ενώ ο ΔΣΕ όρισε παράσημο "Ηλέκτρα" σαν την πιο έξοχη τιμητική διάκριση γυναικείου ηρωισμού.

Χιλιάδες κομμουνιστές και κομμουνίστριες κράτησαν ψηλά τη σημαία των ιδανικών του ΚΚΕ και με τεράστιο προσωπικό κόστος αρνήθηκαν να το αποκηρύξουν. Εκαναν το καθήκον τους στον αγώνα, για ένα καλύτερο αύριο. Αρνήθηκαν να υποκύψουν στις πιέσεις, να υπογράψουν δήλωση μετανοίας. Ανάμεσά τους η Ηλέκτρα Αποστόλου κρατά ξεχωριστή θέση. Η Ηλέκτρα συμβολίζει τη γυναίκα κομμουνίστρια, τη νέα μητέρα, που βάζει το κομματικό καθήκον, το συμφέρον της εργατικής τάξης και του λαού πάνω από το ατομικό».

«Από τη συγκεκριμένη περίοδο μπορούμε να αντλήσουμε διαχρονικά συμπεράσματα για τη δράση του Κομμουνιστικού Κόμματος, που και σήμερα έχουν ιδιαίτερη επικαιρότητα. Συμπεράσματα που εμπλουτίζονται με την παραπέρα μελέτη της ιστορικής πείρας και αποτυπώθηκαν και στις Αποφάσεις του 19ου Συνεδρίου του Κόμματός μας.

Αφορούν τη δράση του Κόμματος σε όλες τις συνθήκες, σε περιόδους που ο καπιταλισμός τραντάζεται μέσα στις ίδιες τις αντιφάσεις του, την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Σε περιόδους που οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις οξύνονται σε τέτοιο βαθμό και δεν μπορούν αλλιώς να λυθούν παρά μόνο με τα όπλα. Σήμερα, η Ανατολική Μεσόγειος έχει μετατραπεί σε πεδίο οξύτατων ανταγωνισμών για τους δρόμους και τις πηγές Ενέργειας. Ενώ διεξάγονται πολεμικές συγκρούσεις σε μια σειρά χώρες, με ορατό το ενδεχόμενο γενικευμένης σύρραξης στην ευρύτερη περιοχή.

Η στάση του Κόμματος μπροστά στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο είναι κρίσιμο ζήτημα. Τέτοιο ήταν σε όλη την ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος. Αποδεικνύεται πως μπροστά στον πόλεμο, για την εργατική τάξη, υπάρχει ο κίνδυνος της ενσωμάτωσης, δηλαδή να υπηρετήσει ξένη προς τα εργατικά συμφέροντα σημαία.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα, όποιες και αν είναι οι συνθήκες, οι καμπές και οι δυσκολίες του αγώνα, το βάρος του αρνητικού συσχετισμού, δεν μπορεί ούτε λεπτό, να αποσπαστεί από το στόχο του, που δεν είναι άλλος, από το να ηγηθεί στην πάλη της εργατικής τάξης για την κατάκτηση της εξουσίας. Η σοσιαλιστική επανάσταση, νομοτελειακά, θα μπει στην ημερήσια διάταξη, θα διαμορφωθούν αντικειμενικά οι συνθήκες της επαναστατικής κατάστασης. Σήμερα, σε μη επαναστατικές συνθήκες, δρούμε για τη συγκέντρωση δυνάμεων γύρω από το ΚΚΕ, γύρω το Πρόγραμμά του.

Κόμμα γερό, σημαίνει κόμμα με οργανώσεις και πυρήνες δραστήριων οπαδών μέσα στα εργοστάσια, στους τόπους δουλειάς. Κόμμα που έχει ισχυρούς δεσμούς, που με όλες τις δυνάμεις του, ρίχνεται μέσα στους εργάτες, καταπιάνεται με όλα τα ζητήματα που τους βασανίζουν.

Κόμμα γερό σημαίνει κίνημα ισχυρό, ταξικά προσανατολισμένο. Δίνουμε όλες τις δυνάμεις μας για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, για τη λαϊκή συμμαχία.

(...)

Τιμάμε την Ιστορία του Κομμουνιστικού Κόμματος, τα μέλη και στελέχη του που έδωσαν τη ζωή τους, με το βλέμμα μας στραμμένο μπροστά, στη σοσιαλιστική επανάσταση, στο σοσιαλισμό - κομμουνισμό. Αυτός είναι ο σκοπός της καθημερινής πρωτοπόρας δράσης του Κόμματος, της αλύγιστης και ακούραστης, ακόμα και μέσα σε αντίξοες συνθήκες, προσφοράς των μελών, φίλων κι οπαδών του».