Ο Αυστριακός (1ος Παγκόσμιος Πρωταθλητής 1886 - 1894) Βίλχελμ Στάινιτς παρά τις συνεχείς επιτυχίες του δεν ήταν ικανοποιημένος. Ενιωθε ότι σε πολλές από τις επιθετικές παρτίδες του οι αντίπαλοι είχαν ικανοποιητικές θέσεις και ότι δεν άξιζε να νικήσει. Ηθελε να κερδίσει χάρη στις δικές του ικανότητες και όχι επειδή οι αντίπαλοί του έκαναν σοβαρά λάθη. Αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να ανακαλύψει τα δικά του ελαττώματα και να τα εξαλείψει.

Παρόμοιες σκέψεις και συναισθήματα τον οδήγησαν στη μελέτη πολλών παρτίδων ανάμεσα σε ισχυρούς παίκτες, κυρίως αυτές που είχε παίξει με τον Πολ Μόρφι (ΗΠΑ 1838 - 1884). Αντί όμως να τις κοιτάξει απλά και μόνο για διασκέδαση, προτίμησε να τις αναλύσει με στόχο τον εντοπισμό κοινών στοιχείων και ουσιωδών διαφορών ανάμεσά τους. Ανακάλυψε ότι τα σχόλια σχεδόν πάντα επαινούσαν το νικητή και αποδοκίμαζαν τον ηττημένο, χωρίς κριτικό πνεύμα, οπότε αποφάσισε να τις εξετάσει βαθύτερα. Η μελέτη αυτή τον οδήγησε στη διατύπωση μιας ολοκληρωμένης θεωρίας του σκακιού, η οποία παραμένει μέχρι και σήμερα η βάση της σκέψης όλων των προχωρημένων παικτών.

Πάνω απ' όλα, ο Στάινιτς παρατήρησε ότι, όποτε μια επίθεση πετύχαινε, αυτό οφειλόταν στο γεγονός ότι η νικήτρια παράταξη ήδη υπερείχε ή σε σημαντικά λάθη της αμυνόμενης πλευράς.

Αντίθετα, σε περιπτώσεις που η επίθεση ξεκινούσε από μειονεκτική θέση, πάντα υπήρχε ικανοποιητική άμυνα, έστω κι αν πολλές φορές την παρέβλεπαν και οι δύο αντίπαλοι. Με βάση αυτά ο Στάινιτς κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν πρέπει να επιτίθεται κανείς εφόσον η θέση δεν το επιτρέπει. Επίσης αντιλήφθηκε ότι η θέση επιτρέπει να επιτεθεί κανείς μόνο όταν ήδη υπάρχει κάποιο σαφές πλεονέκτημα, στοιχείο που ανέδειξε σε βασικό κανόνα στρατηγικής.

Η θέση του διαγράμματος είναι από παρτίδα του Στάινιτς που θα μας αναλύσει διεξοδικά ο Ι.Μ. Ηλίας Κουρκουνάκης μετά τη θεωρητική παρουσίαση.

Τι θα παίζατε στη θέση αυτή με τα λευκά;

(Συνεχίζεται)