...«Στην περιγραφή των δεδομένων μιας θέσης και τη μεταξύ τους σύγκριση, η δυσκολία βρίσκεται στον εντοπισμό των χαρακτηριστικών μιας θέσης που μπορούν να θεωρηθούν πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματα.

Ο Μόρφι είχε ήδη αποδείξει στις παρτίδες του ότι η υπεροχή στην ανάπτυξη μπορεί σε μερικές περιπτώσεις να οδηγήσει στη νίκη από μόνη της, αλλά δεν είχε γράψει τίποτα σχετικά με τις ιδέες του, εκτός από λιγοστά σχόλια σε μερικές παρτίδες. Επιπλέον στη συντριπτική πλειοψηφία τους, οι παρτίδες του Μόρφι δείχνουν το σωστό παίξιμο σε ανοιχτές θέσεις και όχι σε ημιανοιχτές ή, πολύ περισσότερο, κλειστές. Το βάθος της σκέψης του Στάινιτς αποκαλύπτεται από το ότι διατύπωσε γενικές σκακιστικές αρχές στρατηγικής, οι οποίες ισχύουν σε κάθε θέση, ανεξάρτητα από το ποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά παρουσιάζονται σε κάθε περίπτωση.

Πρώτα απ' όλα, ο Στάινιτς έκανε το σημαντικότατο διαχωρισμό ανάμεσα σε πρόσκαιρα και μόνιμα πλεονεκτήματα. Τα μόνιμα πλεονεκτήματα εξαρτώνται πολύ λίγο από την παράμετρο του χρόνου, π.χ. "υλική υπεροχή". Φυσικά η μονιμότητά τους είναι πάντα σχετική, μια και υπάρχει πάντα η περίπτωση να χαθούν εξαιτίας κάποιου συνδυασμού του αντιπάλου ή απλά ενός λάθους. Σε αντιπαράθεση όμως με αυτά, τα πρόσκαιρα πλεονεκτήματα εξανεμίζονται από μόνα τους, εφόσον δεν κάνουμε κάτι για να χρησιμοποιήσουμε ή να τα μετασχηματίσουμε σε πιο μόνιμα.

Τέτοια πρόσκαιρα πλεονεκτήματα είναι η υπεροχή στην ανάπτυξη, η άσχημη τοποθέτηση ενός συγκεκριμένου κομματιού του αντιπάλου, η καλύτερη συνεργασία των δυνάμεών μας, η κατοχή μιας σημαντικής ανοιχτής γραμμής και ο υπέρτερος έλεγχος του κέντρου. Αν συνεχίσουμε παθητικά, θα προλάβει ο αντίπαλος να διορθώσει τα παραπάνω και να περάσει αυτός στην επίθεση. Γι' αυτό ο Στάινιτς έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στη μετατροπή της πρόσκαιρης υπεροχής σε κάποιο μόνιμο πλεονέκτημα ανάλογου μεγέθους».

Στο προηγούμενο διάγραμμα: 1. Πθ7+ Ρθ7 2. Βθ1+ Ρη7 3. Χθ6+ Ρζ6 4. Βθ4 1-0

***

Η γνωστή θέση από την παρτίδα Στάινιτς - Μπαρντελέμπεν

Πώς έπαιξαν εδώ τα λευκά;

(Η απάντηση στο ερχόμενο)