Οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ - ΝΔ στήριξαν ενεργά την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, αναπαρήγαγαν το ψευτοδίλημμα «ψυχιατρεία ή όχι». Αλλά και τα υπόλοιπα κόμματα, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, συνδικαλιστές, έκαναν ότι δεν ήξεραν για την ΕΕ και τους στόχους της, έκαναν ότι δεν έβλεπαν τη συνολική πορεία εμπορευματοποίησης και υποβάθμισης των δημόσιων υπηρεσιών Υγείας και πρωτοστάτησαν στην εφαρμογή της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης.

Παράλληλα, έριχναν τόνους λάσπης στο ΚΚΕ, στις συνδικαλιστικές δυνάμεις του ΠΑΜΕ, ότι δήθεν υπερασπίζονται τα «άσυλα». Κατηγόρησαν το ΚΚΕ για «κρατολαγνεία» που δεν του επιτρέπει να δει τη «μεγάλη προσφορά των ΜΚΟ στην αποασυλοποίηση», ως «αναπόσπαστο κρίκο του δημόσιου συστήματος Υγείας»!

Ολες αυτές οι αντιδραστικές αλλαγές υλοποιούνται στο όνομα της «σύγχρονης ψυχιατρικής προσέγγισης», «της προστασίας των δικαιωμάτων των ασθενών». «Η σύγχρονη ψυχιατρική προσέγγιση υπαγορεύει να μαραζώνουν οι ασθενείς στα σπίτια τους και όλο το βάρος να το επωμίζεται η οικογένεια, που μαστίζεται από την ανεργία, τη φτώχεια, την ανασφάλεια», σημειώνει η Αφροδίτη Ρέτζιου, ψυχίατρος στο νοσοκομείο «Θριάσιο» και μέλος της Εκτελεστικής Γραμματείας της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας (ΟΕΝΓΕ).

«Οι ισχυρισμοί της κυβέρνησης ότι προέχει το συμφέρον των ατόμων με ψυχικές διαταραχές, ότι θα εξασφαλισθεί η εξατομικευμένη θεραπεία, προσοχή και περίθαλψη είναι εμπαιγμός για τους ασθενείς και τις οικογένειές τους: Δρομολογείται η παρακράτηση 50-80% των πενιχρών συντάξεών τους από δομές "αποασυλοποίησης" - δημόσιες και ιδιωτικές. Οι κάθε λογής επιχειρηματίες θησαυρίζουν σε βάρος τους και βρίσκονται στο έλεος των εκβιασμών τους. Ανασφάλιστοι ασθενείς, πρακτικά είναι αποκλεισμένοι από δημόσιες δομές αποκατάστασης, αφού προϋπόθεση είναι η ασφαλιστική κάλυψη», προσθέτει.

Η προάσπιση της δημόσιας ψυχικής υγείας θα πρέπει να βασίζεται στις δημόσιες, δωρεάν για όλους υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με έμφαση στην Πρόληψη. «Και μάλιστα στην πρωτογενή πρόληψη, πριν την έναρξη μιας νόσου ή διαταραχής, με τον δραστικό περιορισμό των αιτιολογικών παραγόντων, των παραγόντων κινδύνου κ.λπ. Πρόληψη είναι π.χ. ο προγεννητικός και περιγεννητικός έλεγχος, ο εντοπισμός και η απομάκρυνση περιβαλλοντικών παραγόντων κινδύνου», υπογραμμίζει η Αφρ. Ρέτζιου.

Σήμερα για ποια πρόληψη να γίνει λόγος; Η φτώχεια, η ανεργία, η εξαθλίωση, η κλιμάκωση της επίθεσης του κεφαλαίου σε όλες τις πτυχές της ζωής, υποσκάπτουν ακόμη περισσότερο την ψυχική υγεία ακόμα και σε όσους δεν έχουν προηγούμενο ιστορικό ψυχικής διαταραχής.

Το 2013 αυξήθηκαν κατά 50% τα καταθλιπτικά επεισόδια στη χώρα μας σε σχέση με το 2011 σύμφωνα με στοιχεία του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ) του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 2013 το 12,3% του πληθυσμού έπασχε από μείζονα κατάθλιψη -χρειάζεται, άμεση θεραπεία- όταν το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 8,2% το 2011. Μάλιστα το 33,8% των πασχόντων αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα και το 10,7% λιγότερα οικονομικά προβλήματα. «Το ομολογούν και οι ίδιοι. Γι' αυτό η ΕΕ προειδοποιεί στα κείμενά της πως θα πρέπει να προσεχθούν οι επιπτώσεις άλλων πολιτικών στην ψυχική υγεία του πληθυσμού», τονίζει η Αφρ. Ρέτζιου και προσθέτει:

«Ακόμα μεγαλύτερη είναι η "γύμνια" των δημόσιων υπηρεσιών για παιδιά και εφήβους. Τη στιγμή μάλιστα που αυξάνονται οι εισαγωγές στα νοσοκομεία λόγω ψυχογενών αιτιών ακόμη και μικρών παιδιών, άρα αντικειμενικά αυξάνονται οι ανάγκες». Να σημειωθεί ακόμα πως τα ελάχιστα Κέντρα Ψυχικής Υγείας υπολειτουργούν και ουσιαστικά το μόνο που κάνουν είναι συνταγογράφηση. Επιπλέον, στο σχέδιο του ΨΥΧΑΡΓΩΣ Γ' (2011 - 2020) προτείνεται να συσταθούν 15 Κέντρα Ψυχικής Υγείας (με κλίνες και μονάδα αντιμετώπισης κρίσης) από ΝΠΙΔ (σ.σ. ΜΚΟ κ.λπ).

Οι λαϊκές ανάγκες για υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας σύγχρονες και υψηλού επιπέδου μπορούν να ικανοποιηθούν με τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου δικτύου αποκλειστικά δημόσιων - δωρεάν υπηρεσιών που θα ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες όχι μόνο των ασθενών, αλλά και των οικογενειών τους και όλου του λαού.

Το ΚΚΕ σημειώνει ως βασική προτεραιότητα την πρόληψη σε όλα τα επίπεδα (πρωτογενές, δευτερογενές, τριτογενές), σε όλους τους πυρήνες της κοινωνικής δραστηριότητας (εκπαίδευση, στρατός, εργασιακός χώρος, οικογένεια). Κεντρικό ρόλο διαδραματίζει το Κέντρο Ψυχικής Υγείας (ΚΨΥ), τμήμα του ενιαίου λειτουργικά Κέντρου Υγείας, το οποίο επιτελεί τη φροντίδα της κοινότητας και διασυνδέεται με τους χώρους ευθύνης του σε κάθε επίπεδο (σχολεία, ξενώνες, προστατευόμενα διαμερίσματα, οικοτροφεία, δημόσια ψυχιατρική κλινική ή νοσοκομείο).

Από τις υπηρεσίες του ΚΨΥ καλύπτονται όλες οι ηλικιακές ομάδες και οι κατηγορίες ασθενειών όλου του πληθυσμού. Τα κριτήρια επιλογής μεταξύ διαφορετικών δομών ένταξης του ασθενούς είναι μόνο επιστημονικά. Οι παροχές ολόπλευρης φροντίδας της ψυχικής υγείας αξιοποιούν την επιστημονική γνώση και το σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό για όλους, χωρίς εξαιρέσεις και προϋποθέσεις. Η διαρκής και υπεύθυνη διασύνδεση όλων των υπηρεσιών εξασφαλίζει τη θεραπευτική συνέχεια και την αποτελεσματική θεραπεία και αποκατάσταση.

Προϋπόθεση για αυτό είναι να καταργηθεί κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα συνολικά στην Υγεία, να πάψει να είναι εμπόρευμα. Απαιτείται, λοιπόν, ρήξη και σύγκρουση με την πολιτική της ΕΕ, με τους επιχειρηματικούς ομίλους που εμπορεύονται υπηρεσίες Υγείας, Πρόνοιας και Φάρμακα, με την καπιταλιστική ανάπτυξη που στηρίζεται στα αποκαΐδια των κοινωνικών παροχών και δικαιωμάτων.