Για την παραπέρα ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ και συνολικά για τις εξελίξεις στον τομέα της Ενέργειας, ο «Ριζοσπάστης» συζήτησε με τον Πέτρο Ταταρίδη, πρόεδρο του Σωματείου Εργατοτεχνιτών και Εργαζομένων στην Ενέργεια Δυτικής Μακεδονίας.

-- Τι προβλέπει το νομοσχέδιο για τη «μικρή ΔΕΗ» και ποιον υπηρετεί;

-- Τις εξελίξεις με την παραπέρα ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ ΑΕ, τις εντάσσουμε στις γενικότερες εξελίξεις που αφορούν την όξυνση των ανταγωνισμών ανάμεσα στους ενεργειακούς κολοσσούς παγκόσμια, κύρια της ΕΕ, των ΗΠΑ και της Ρωσίας. Η πώληση της «μικρής ΔΕΗ» αποτελεί αναγκαιότητα για τους μονοπωλιακούς ομίλους, ώστε να βρουν κερδοφόρα διέξοδο υπερσυσσωρευμένα κεφάλαια και για να πλασαριστούν σε καλύτερη θέση, όταν η οικονομία περάσει σε φάση ανάκαμψης.

Το νομοσχέδιο προβλέπει το «σπάσιμο» της ΔΕΗ ΑΕ και τη δημιουργία μιας νέας καθετοποιημένης θυγατρικής εταιρείας, στην οποία θα παραχωρηθούν μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από λιγνίτη, φυσικό αέριο και υδροηλεκτρικά, που αντιστοιχούν στο 30% του παραγωγικού δυναμικού της σημερινής ΔΕΗ ΑΕ, αλλά και το 30% της πελατειακής βάσης της εταιρείας. Εντάσσεται στην Κοινή Υπουργική Απόφαση που προβλέπει την πώληση του ΑΔΜΗΕ, τώρα της «μικρής ΔΕΗ», και στη συνέχεια ενός 17% των μετοχών της μητρικής ΔΕΗ, που βρίσκονται στο ΤΑΙΠΕΔ.

Δεν είναι, δηλαδή, «κεραυνός εν αιθρία». Είναι ένα σχέδιο που έχει ανακοινωθεί και βρίσκεται σε φάση υλοποίησης πάνω από ένα χρόνο. Είναι συνέπεια της απελευθέρωσης της ηλεκτρικής Ενέργειας που συμφωνήθηκε στην ΕΕ με τη Συνθήκη τους Μάαστριχτ. Υλοποιείται εδώ και δεκαετίες, επιταχύνεται λόγω καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης και υπηρετεί την ανάγκη κερδοφορίας των μονοπωλιακών ομίλων στον κλάδο της Ενέργειας.

-- Τι συνέπειες θα έχει η παραπέρα ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ για τους εργαζόμενους στην επιχείρηση και τα λαϊκά στρώματα;

-- Για να γίνουν κατανοητά τα αποτελέσματα της παραπέρα ιδιωτικοποίησης, αρκεί να δει κανείς τις συνέπειες που είχαμε έως τώρα. Χάθηκαν χιλιάδες θέσεις σταθερής και μόνιμης δουλειάς. Αυξήθηκαν οι ελαστικές σχέσεις εργασίας, με συμβασιούχους και εργαζόμενους στις εργολαβίες, που εργάζονται σε συνθήκες εργασιακού μεσαίωνα. Μεγάλωσε η εντατικοποίηση της εργασίας με αύξηση των ατυχημάτων, μειώθηκαν οι μισθοί.

Από την άλλη, τα λαϊκά στρώματα είδαν τεράστια αύξηση στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, βίωσαν τη μεγαλύτερη καταστροφή του περιβάλλοντος λόγω ανεξέλεγκτης εκμετάλλευσης κοιτασμάτων για μεγαλύτερα κέρδη κ.ά. Είναι ενδεικτικό ότι με τις αυξήσεις στην τιμή του ρεύματος, τα τελευταία τρία χρόνια, τα λαϊκά νοικοκυριά πληρώνουν 80% παραπάνω την τιμή της κιλοβατώρας, 130% παραπάνω το φόρο για τους ρύπους και από 1η Ιούλη θα έρθει νέα μεγάλη αύξηση στα τιμολόγια. Τα ίδια και χειρότερα αποτελέσματα θα έχει και η παραπέρα ιδιωτικοποίηση.

Παράλληλα, γίνεται μεθοδευμένη προσπάθεια να καλλιεργηθεί ο κοινωνικός αυτοματισμός, αξιοποιώντας την ανεργία, τις μισθολογικές διαφορές μεταξύ των εργαζομένων. Θέλουν να περάσουν ένα κλίμα ότι με την ιδιωτικοποίηση «θα μπει μια τάξη», θα ωφεληθεί ο καταναλωτής λόγω του ανταγωνισμού. Δεν υπάρχει μεγαλύτερο ψέμα και καλύτερος μάρτυρας είναι η προηγούμενη εμπειρία.

Βέβαια, με τη συγκεκριμένη ιδιωτικοποίηση προκύπτουν και ορισμένα ειδικά τοπικά ζητήματα, όπως οι εξελίξεις με τις μετεγκαταστάσεις οικισμών, που στο βωμό του κέρδους θα καθυστερούν και γενικότερα θα χειροτερέψουν οι όροι για τις απαλλοτριώσεις. Επίσης, σε μια περιοχή που έχει βαρύ χειμώνα, μεγάλο μέρος του πληθυσμού που μένει σε αστικά κέντρα κοντά στη δραστηριότητα της ΔΕΗ, είχαν την τύχη να απολαμβάνουν σχετικά φθηνή τηλεθέρμανση. Με την ιδιωτικοποίηση της «μικρής ΔΕΗ», δεν είναι καθαρό τι θα γίνει με την τηλεθέρμανση Φλώρινας, αλλά και με τα τιμολόγια για Κοζάνη και Πτολεμαΐδα, όταν προχωρήσει η ιδιωτικοποίηση του 17% της ΔΕΗ που βρίσκεται στο ΤΑΙΠΕΔ.

-- Τι στάση κρατάνε η συνδικαλιστική πλειοψηφία του κλάδου και οι εκλεγμένοι στην Τοπική Διοίκηση απέναντι στο νομοσχέδιο και συνολικά απέναντι στην απελευθέρωση;

-- Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα για τη στάση του εργοδοτικού - κυβερνητικού συνδικαλισμού, παλιού και νέου, είναι το πρόσφατο Συνέδριο της ΓΕΝΟΠ. Εγινε λίγες μέρες πριν ξεκινήσει η κοινοβουλευτική διαδικασία πώλησης και το ζήτημα δεν ήταν καν θέμα στο Συνέδριο! Αποδεικνύεται ότι το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι από ποια θέση θα εγκλωβίσουν τους εργαζόμενους σε διαχειριστικές λογικές, ώστε ο πυρήνας αυτής της πολιτικής να περάσει με τις λιγότερες αντιδράσεις, μιας και δεν αμφισβητούν την ανταγωνιστικότητα και κινούνται στις ράγες του ευρωμονόδρομου.

Αυτό απέδειξε η στάση τους το προηγούμενο διάστημα. Υπέγραψαν τα πάντα, τη μετοχοποίηση της ΔΕΗ, τη διάλυση του Ασφαλιστικού των εργαζομένων, την τριχοτόμησή της, ώστε να πουληθεί πιο εύκολα σε κομμάτια. Καλούσαν τους εργαζόμενους να αγοράσουν μετοχές, διαλαλούσαν τα καλά της απελευθέρωσης και της ανταγωνιστικότητας. Σήμερα, χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για τα αποτελέσματά τους.

Συνέβαλαν και συμβάλλουν στη διάσπαση της εργατικής τάξης και δε δέχονται στα σωματεία, όπου έχουν την πλειοψηφία, εργαζόμενους που εργάζονται με ελαστικές σχέσεις, συμβάλλοντας από την πλευρά τους στην καλλιέργεια του κοινωνικού αυτοματισμού.

Ακόμα και σήμερα, που η ιδιωτικοποίηση προχωράει ένα βήμα πιο πέρα, εκτός από τους βερμπαλισμούς και την εντυπωσιοθηρία, δεν λένε κουβέντα για την ουσία του προβλήματος, τη διαχρονική πολιτική της ΕΕ και των κυβερνήσεων, την απελευθέρωση, την ανταγωνιστικότητα. Περιορίζονται σε ένα «να μην πουληθεί η "μικρή ΔΕΗ"», χωρίς να εμπλουτίζουν το πλαίσιο με αιτήματα που έχουν να κάνουν με την απελευθέρωση, με θέσεις εργασίας, με μισθούς, με φθηνό ρεύμα.

Επίσης, υποδεικνύουν έναν άλλο τρόπο παράδοσης του ορυκτού πλούτου σε μονοπωλιακούς ομίλους, όπως την αξιοποίηση από ιδιώτες των λιγνιτικών κοιτασμάτων σε Ελασσόνα και Δράμα. Είναι, επίσης, αποκαλυπτική η στάση τους και απέναντι στους αγώνες. Επιλέγουν μορφές που δε συμβάλουν στη μαζική συμμετοχή των εργαζομένων, αλλά εξυπηρετούν επικοινωνιακούς στόχους. Δεν παίρνουν μέτρα για ενημέρωση των εργαζομένων, την οργάνωση του αγώνα. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε απεργιακές μάχες, εκλεγμένοι τους είναι κατά συρροή απεργοσπάστες.

Είναι οι ίδιοι που συντάσσονται με αντιδραστικά αιτήματα που προβάλλουν εκλεγμένοι στην Τοπική Διοίκηση, όπως να αναλάβουν οι δήμοι τη διαχείριση των ορυχείων, για φθηνότερο ρεύμα μόνο για τους κατοίκους της περιοχής, νέα προνόμια για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην περιοχή.

Αλλά και οι εκλεγμένοι στην Τοπική Διοίκηση συνέβαλαν πολύπλευρα, για να περάσει με τις λιγότερες αντιδράσεις αυτή η πολιτική. Σε μια περίοδο που κάτοικοι τις περιοχής διεκδικούσαν την προστασία του περιβάλλοντος και θέσεις εργασίας, με μαζικούς αγώνες και ανεβασμένες μορφές, υπέγραψαν πυροσβεστικά «σύμφωνο συνεργασίας» με τη ΔΕΗ για να κατευνάσουν τις αντιδράσεις. Εστησαν το «Δίκτυο Ενεργειακών Δήμων», με στόχο την καλύτερη υλοποίηση της στρατηγικής της ΕΕ για τη λεγόμενη «μεταλιγνιτική» περίοδο.

Ταυτόχρονα, συνέβαλαν ενεργητικά στην προώθηση της απελευθέρωσης, μιας και τελευταία η ΔΙΑΔΥΜΑ, μια διαδημοτική επιχείρηση που διαχειρίζεται τα απορρίμματα στη Δυτική Μακεδονία, πήρε άδεια από τη ΡΑΕ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Σήμερα, υποκριτικά «ανεβαίνουν στα κάγκελα» ενάντια στην πώληση της ΔΕΗ, προτείνοντας -όπως αναφέρθηκε προηγούμενα- αντιδραστικές θέσεις.

-- Υπάρχουν πολιτικές και συνδικαλιστικές δυνάμεις, που προτείνουν η «απελευθέρωση» της αγοράς Ενέργειας να γίνει με τη ΔΕΗ υπό τον έλεγχο του Δημοσίου. Μπορεί μια τέτοια λύση να είναι επωφελής για τους εργαζόμενους και το λαό;

-- Το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα εναντιώνεται σε κάθε μορφή ιδιωτικοποίησης. Επιβεβαιώνεται από τις εξελίξεις ότι η πώληση της «μικρής ΔΕΗ» δεν είναι απαίτηση κάποιας «κακής» τρόικας, όπως προσπάθησαν να την παρουσιάσουν, αλλά στρατηγική επιλογή της ΕΕ και των κυβερνήσεων στην Ελλάδα, προς όφελος των μονοπωλιακών ομίλων. Το ζήτημα είναι το εργατικό κίνημα να ξεχωρίζει τους οξύτατους ανταγωνισμούς μεταξύ μονοπωλιακών ομίλων και να μη συντάσσεται με τη μία ή την άλλη «λύση», που εξυπηρετεί αντιμαχόμενα επιχειρηματικά συμφέροντα. Να μην εγκλωβίζεται στη μία ή την άλλη μορφή ιδιωτικοποίησης.

Οι κατευθύνσεις της ΕΕ δίνουν περισσότερες από μία επιλογές για το πώς μπορεί να προχωρήσει η ιδιωτικοποίηση. Εκεί εντάσσεται, για παράδειγμα, και η θέση του Π. Κουκουλόπουλου, που λέει ότι αντιτίθεται στην πώληση της «μικρής ΔΕΗ», αλλά είναι υπέρ του «στρατηγικού επενδυτή». Συντάσσεται, δηλαδή, με μια άλλη μορφή διαχείρισης/ιδιωτικοποίησης, που δεν ξεφεύγει από το πλαίσιο των οδηγιών της ΕΕ.

Το ταξικό εργατικό κίνημα έχει μέτωπο σε θέσεις όπως οι παραπάνω. Ταυτόχρονα, όμως, αναδεικνύει στους εργαζόμενους και τον αποπροσανατολισμό που επιχειρεί ο ΣΥΡΙΖΑ και άλλοι, με το αίτημα «ΔΕΗ 100% στο Δημόσιο». Μέσα σε περιβάλλον απελευθέρωσης της αγοράς, σε συνθήκες καπιταλιστικού ανταγωνισμού, με τα μονοπώλια να κάνουν πάρτι στον κλάδο της Ενέργειας, ακόμα κι αν η κυριότητα της ΔΕΗ περάσει εξ ολοκλήρου στο κράτος, τίποτα θετικό δεν μπορεί να προκύψει για το λαό. Τα κριτήρια της λειτουργίας της θα παραμείνουν ιδιωτικοοικονομικά, στο πλαίσιο του ανταγωνισμού και με τα άλλα μονοπώλια που δραστηριοποιούνται ήδη στον τομέα της Ενέργειας. Η σχετική εμπειρία από το παρελθόν, επαληθεύει αυτήν την εκτίμηση.

-- Ποια διέξοδο προτείνει το Συνδικάτο;

-- Το Σωματείο μας μπροστά στη μάχη για την πώληση της «μικρής ΔΕΗ» επεξεργάστηκε ένα πλαίσιο αιτημάτων που συμβάλλει στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων. Διεκδικούμε να δημιουργούν θέσεις μόνιμης και σταθερής δουλειάς, με βάση τις ανάγκες λειτουργίας ορυχείων και σταθμών, να υπογραφεί ΣΣΕ για τους εργαζόμενους με ελαστικές σχέσεις εργασίας, να προχωρήσουν άμεσα οι μετεγκαταστάσεις πληττόμενων οικισμών, μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος, να μειωθεί η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας για τα εργατικά - λαϊκά νοικοκυριά κ.ά.

Αναπτύξαμε και συνεχίζουμε να αναπτύσσουμε πλούσια δράση για την ενημέρωση των εργαζομένων και την οργάνωση του αγώνα, με συσκέψεις, ομιλίες, περιοδείες στους χώρους δουλειάς, αλλά και στις γειτονιές και στα χωρία που συγκεντρώνουν εργαζόμενους στην Ενέργεια. Επίσης, δίνουμε μάχη να συγκροτηθεί η συμμαχία των εργαζομένων στην Ενέργεια με την υπόλοιπη εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, κόντρα στον κοινωνικό αυτοματισμό. Το επόμενο διάστημα, με όλες μας τις δυνάμεις, θα συμβάλουμε στην επιτυχία των απεργιών, των κινητοποιήσεων που οργανώνονται από φορείς, αλλά και με το δικό μας ξεχωριστό πρόγραμμα δράσης.

Παράλληλα, δεν περιοριζόμαστε στο αίτημα να μην πουληθεί η «μικρή ΔΕΗ». Προτείνουμε τη δημιουργία ενός Ενιαίου Κρατικού Φορέα Ενέργειας, στον οποίο θα εντάσσεται και η ΔΕΗ, ο ΑΔΜΗΕ, ο ΔΕΔΔΗΕ, όλος ο κλάδος από την παραγωγή μέχρι την κατανάλωση, με καμία συμμετοχή ιδιώτη. Ενας Κρατικός Φορέας που θα σχεδιάζει κεντρικά τον ενεργειακό κλάδο, με βάση τις ανάγκες της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων και όχι του κέρδους των καπιταλιστών.