Επιταχύνονται οι διεργασίες ανασύνθεσης της εγχώριας σοσιαλδημοκρατίας, με όλες τις δυνάμεις του χώρου της Κεντροαριστεράς (ΠΑΣΟΚ, Ελιά, «Ποτάμι», ΔΗΜΑΡ) να αναζητούν εκεί ρόλο. Σε αυτήν τη διαδικασία ρόλο διεκδικεί και ο ΣΥΡΙΖΑ. Το ζήτημα της αναπαλαίωσης της σοσιαλδημοκρατίας αποτελεί κεντρικό πρόβλημα στη διαδικασία αναμόρφωσης του αστικού πολιτικού συστήματος.

Στο ΠΑΣΟΚ αναζητούν νέο σχήμα για να προωθήσουν αποτελεσματικότερα την ανασύνταξη της Κεντροαριστεράς, εγκαταλείποντας το όχημα της Ελιάς και πηγαίνοντας σε ένα ιδρυτικό συνέδριο της «Δημοκρατικής Παράταξης» τον Οκτώβρη. Τουλάχιστον, τέτοια απόφαση έλαβε το Πολιτικό Συμβούλιο του κόμματος τη Δευτέρα.

Σε αυτό το πλαίσιο, καλοδέχτηκαν την πρόσκληση Κουβέλη (στο φόντο της εσωκομματικής αναταραχής στη ΔΗΜΑΡ, με αποχωρήσεις και διαγραφές) προς Τσίπρα, Βενιζέλο, Θεοδωράκη, Λοβέρδο, Κατσέλη, Οικολόγους - Πράσινους, «ανεξάρτητους» βουλευτές κ.ά., για έναρξη διαλόγου για την Κεντροαριστερά και «διαμόρφωση μίας προοδευτικής κυβέρνησης της χώρας». Ελάχιστος κοινός παρονομαστής που θέτει η ΔΗΜΑΡ ως προϋπόθεση διαλόγου είναι η συμφωνία σε ένα πλέγμα μέτρων στήριξης της καπιταλιστικής οικονομίας, εντός ΕΕ, με ταυτόχρονη λήψη μέτρων διασφάλισης «κοινωνικής συνοχής». Ενδεικτικά, ζητά «αποτελεσματική» αναδιάρθρωση του χρέους ώστε να καταστεί βιώσιμο, απόρριψη «μονομερών» ενεργειών, παραγωγική ανασυγκρότηση με στήριξη της επιχειρηματικότητας (μείωση του κόστους δανεισμού και της ενέργειας των επιχειρήσεων), ισχυρό επενδυτικό πρόγραμμα και πλέγμα μέτρων χρηματοοικονομικής υποβοήθησης της «πραγματικής» οικονομίας.

Ο Βενιζέλος έσπευσε να απαντήσει στον Κουβέλη: «Συμφωνούμε στην ανάγκη ενός οργανωμένου θεσμικού διαλόγου όλων των δυνάμεων που τοποθετούνται στο χώρο της Κεντροαριστεράς, της δημοκρατικής προοδευτικής παράταξης (...) Δεχόμαστε, συνεπώς, την πρόταση ενός προγραμματικού διαλόγου». Στην κατεύθυνση, βέβαια, υλοποίησης συγκεκριμένων φιλομονοπωλιακών μέτρων. Γι' αυτό και παρέπεμψε στο «εθνικό σχέδιο ανάκαμψης» που προτείνει το ΠΑΣΟΚ, με περιεχόμενο την επιτάχυνση των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων και την αναζήτηση μείγματος ενίσχυσης με χρήμα για επενδύσεις μονοπωλιακών ομίλων, όπως άλλωστε όλες οι πολιτικές δυνάμεις της διαχείρισης, με πρώτο ζήτημα την αναδιάρθρωση του χρέους. Εμφαση δίνει στο ζήτημα κυβερνητικής σταθερότητας, γι' αυτό επιδιώκει να αθροίσει τις εναπομείνασες ψήφους της ΔΗΜΑΡ στο κοινοβούλιο στην επιχείρηση εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας την άνοιξη: «Το έθνος πρέπει να ενωθεί και πάλι σε πείσμα όσων καλλιεργούν τη λογική της έντασης. Οι συνταγματικοί θεσμοί, όπως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, πρέπει να προστατεύονται. Στο πλαίσιο αυτό είμαστε έτοιμοι για μια πρώτη συνάντηση διαλόγου».

Από κοντά και ο συνοδοιπόρος του στην «Ελιά», πρόεδρος της «Νέας Ελλάδας», Ανδ. Λοβέρδος. Στη δική του απαντητική επιστολή προς Κουβέλη, επίσης χαρακτήρισε «βασική προτεραιότητα τη συνένωση των προοδευτικών δυνάμεων, που κινούνται στο χώρο της Κεντροαριστεράς. Συνεπώς η απάντηση στην πρότασή σας δεν μπορεί παρά να είναι θετική». Παραπέρα παρέθεσε συγκεκριμένα πεδία όπου επιζητείται ενδοαστική συναίνεση για προώθηση μονοπωλιακών συμφερόντων: «Θέματα όπως α) η οριστική διευθέτηση του δημοσίου χρέους, β) ο απεγκλωβισμός της οικονομίας από τα δεσμά της γραφειοκρατίας, ιδίως με την άρση των εμποδίων για την ένταξη στην επιχειρηματικότητα και στην αγορά εργασίας, γ) η στήριξη των επιχειρήσεων που άντεξαν έξι χρόνια ύφεσης και παλεύουν να επιβιώσουν με μέτρα όπως π.χ. ο συμψηφισμός του ΦΠΑ ή η ρύθμιση οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία και το δημόσιο ταμείο με πάγωμα των παλαιών οφειλών έως τέλους 2013, δ) ο ριζοσπαστικός μετασχηματισμός του κράτους και οι αναγκαίες αλλαγές στο πολιτικό σύστημα, πρέπει να βρίσκονται μεταξύ άλλων στην κορυφή της "ημερήσιας διάταξης" του διαλόγου».

Σημειωτέον στην όλη διαδικασία ανασυγκρότησης του χώρου συνεχίζουν να παρεμβαίνουν ανοιχτά, αστικά κέντρα και παράκεντρα. Π.χ. την Τετάρτη, δυο μέρες μετά από την απόφαση του ΠΑΣΟΚ για ιδρυτικό συνέδριο της «Δημοκρατικής Παράταξης» και μια μέρα μετά από την επιστολή Κουβέλη, έγραφαν στα ΝΕΑ: «Εχω την αίσθηση ότι μετά από τη δρομολόγηση της "μικρής ΔΕΗ" άνοιξε ο δρόμος να απαλλαγούμε και από το "μικρό ΠΑΣΟΚ" (...) με τον τρόπο αυτό απαντήθηκε και το γράμμα Κουβέλη πριν ακόμα σταλεί (...) μάλλον θα δικαιωθούν όσοι κατάλαβαν ότι η απόφαση για "ιδρυτικό συνέδριο" της Προοδευτικής Δημοκρατικής Παράταξης δεν κλαδεύει απλώς την Ελιά. Ενταφιάζει ταυτοχρόνως και το "μικρό ΠΑΣΟΚ"».

Στο «Ποτάμι» προσώρας παίρνουν αποστάσεις από το εγχείρημα, διαχέοντας πως δεν είναι προτεραιότητά τους «η προσπάθεια σωτηρίας των παλαιών κομμάτων». Ο Θεοδωράκης απαντώντας στον Κουβέλη τον έψεξε ότι στο «διάλογο» αυτό κάλεσε πολιτικούς που «έχουν αντικειμενική πολιτική ευθύνη (και ορισμένοι από αυτούς και προσωπική ευθύνη) για την κατάσταση που έχει περιέλθει η χώρα».

Βέβαια, όχι απλά δεν κόβουν γέφυρες με όσους χαρακτηρίζουν έτσι, αλλά αντίθετα συμπλέουν μαζί τους. Στο Ευρωκοινοβούλιο οι ευρωβουλευτές τους εντάχτηκαν μαζί με αυτούς από το ΠΑΣΟΚ στη διευρυμένη ομάδα των Σοσιαλδημοκρατών. Επίσης για πρόεδρο της Κομισιόν στηρίζουν τον υποψήφιο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Γιούνκερ, τον οποίο υπερψηφίζουν και οι ευρωβουλευτές της ΝΔ.

Εξάλλου, σε συνέντευξή του, ο Θεοδωράκης προανήγγειλε ότι το Σεπτέμβρη θα παρουσιάσει με την «Επιτροπή Διαλόγου», τις «κυβερνητικές προτεραιότητές» του που θέλει να συζητήσει με ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ για να καταλήξει σε ποιον θα κολλήσει δίπλα:

«Εκεί στην Επιτροπή Διαλόγου είναι η Λυμπεράκη, είναι ο Ψαριανός, είναι ο Τατσόπουλος, είναι ο Δανέλλης, είναι άνθρωποι δηλαδή από το ΠΑΣΟΚ, από τη ΔΗΜΑΡ, από τη Φιλελεύθερη παράταξη, επειδή συνειδητοποιούμε ότι πρέπει με όλο αυτόν τον κόσμο να έχουμε μια συνεχή συζήτηση για την επίλυση των προβλημάτων». Επίσης: «21 λοιπόν Σεπτέμβρη θα βρεθούμε στην Αθήνα και εκεί θα βάλουμε αυτά που εμείς λέμε κυβερνητικές προτεραιότητες γι' αυτήν τη χώρα. Θα έρθει ο ΣΥΡΙΖΑ; Θα έρθει η ΝΔ; Θα πρέπει να συζητήσει αυτά τα ζητήματα και με βάση αυτά τα ζητήματα πιθανό να συνεργαστούμε μαζί τους». Και τέλος: «Υπάρχουν σημεία συνεργασίας και με το ΠΑΣΟΚ και με το ΣΥΡΙΖΑ και με τη ΔΗΜΑΡ και με τη ΝΔ. Και είναι τα προβλήματα της χώρας».

Αλλωστε, ενώ στο «Ποτάμι» επιχειρούν να εμφανιστούν ως κάτι νέο και φρέσκο, προπαγανδίζουν τις πιο σάπιες και αντιδραστικές ιδέες. Θυμίζουμε π.χ. ότι στο πρόσφατο συνέδριό τους τα στελέχη του «Ποταμιού» αναπαρήγαγαν θέσεις με συμβολή στην κερδοφορία του μεγάλου κεφαλαίου, πάγιες αντιλαϊκές απαιτήσεις των μονοπωλίων που προωθούνται από κυβέρνηση, ΕΕ, αστικά επιτελεία:

Για τη σταθερότητα κυβερνήσεων και συστήματος, ζήτησαν να διεξάγονται βουλευτικές εκλογές κάθε τέσσερα χρόνια, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να έχει αποφασιστικές αρμοδιότητες, να υπάρχει νομικό ασυμβίβαστο για το αξίωμα βουλευτή και υπουργού. Να «αξιολογούνται» συνεχώς οι περιφέρειες, ώστε από τις επιδόσεις τους να κρίνεται η χρηματοδότησή τους, να υπάρχουν «βαθμίδες» στους δασκάλους και καθηγητές της μέσης εκπαίδευσης μετά από «αξιολόγηση». Να λειτουργούν «μη κρατικά» πανεπιστήμια, να μπορούν τα πανεπιστήμια να «δημιουργούν» επιχειρήσεις, να «ενισχύονται» και από επιχειρήσεις, συνδέσμους, οργανισμούς. Μέσω αλλαγών στην Εκπαίδευση να διοχετευτεί στις επιχειρήσεις φθηνό, ημικαταρτισμένο, δίχως δικαιώματα εργατοτεχνικό δυναμικό. Ο πολίτης «να έχει μια άμεση μικρή προσωπική συμμετοχή για τη βελτίωση» των υπηρεσιών Παιδείας, Υγείας, Πολιτισμού. Οι ασφαλιστικές εισφορές να μειωθούν, να γίνει πλήρης απελευθέρωση του ωραρίου των καταστημάτων κοκ.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ψάχνει τρόπο να παίξει ρόλο σε αυτές τις διεργασίες, με το βλέμμα στις μετεκλογικές συνεργασίες για σχηματισμό κυβέρνησης. Με βάση άλλωστε την πρόσφατη απόφαση της ΚΕ, ο προσανατολισμός στις δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας είναι βασικός όρος του «προοδευτικού μετώπου» που θέλει να συγκροτήσει με στόχο την ανάδειξή του σε βασική δύναμη διακυβέρνησης. Η συστράτευση με μια σειρά γνωστά και μη εξαιρετέα πρώην στελέχη του ΠΑΣΟΚ - που διετέλεσαν υπουργοί, υφυπουργοί, κυβερνητικά στελέχη στις «μνημονιακές κυβερνήσεις» του Γ. Α. Παπανδρέου (π.χ. Τζάκρη, Μπόλαρης, Κατσέλη κ.ά.), που έχουν ευθύνη για την προώθηση της αντιλαϊκής πολιτικής - με αφορμή το νομοσχέδιο της «μικρής ΔΕΗ» είναι χαρακτηριστική.

Η βάση για μια τέτοια συμμαχία είναι υπαρκτή δεδομένου ότι πέρα από τις «ριζοσπαστικές κορόνες» του η πολιτική γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ δε διαφέρει από αυτή της κλασικής σοσιαλδημοκρατίας. Το πρόγραμμά του σε ένα μεγάλος μέρος του δε διαφέρει από το εκλογικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ του 2009.

Βεβαίως στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της Ελιάς αποκλείουν σήμερα το ΣΥΡΙΖΑ. Τον κατηγορούν για λαϊκισμό, δημαγωγία ανεύθυνη στάση, ωστόσο αφήνουν ανοιχτή την πόρτα για το μέλλον: «Ελπίζω ότι στο προσεχές μέλλον θα υπάρξουν πιο ώριμες σκέψεις απ' όλες τις πλευρές και θα δοθεί η δυνατότητα στην ευρύτερη Κεντροαριστερά και Αριστερά να συζητήσουν με υπεύθυνο και σοβαρό τρόπο», σημείωσε χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ Ν. Καρύδης.

Αυτήν την προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ εξυπηρέτησε η συμμετοχή του Γ. Δραγασάκη μεσοβδόμαδα σε εκδήλωση του «Δικτύου» της Αννας Διαμαντοπούλου, με τον εύγλωττο τίτλο «Το εθνικό μας... χρέος στη συναίνεση». Μαζί του στο πάνελ ήταν στελέχη από ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ, «Ποτάμι». Η εκδήλωση σχολιάστηκε για τη «συναντίληψη» των συμμετεχόντων σε ορισμένους άξονες που αφορούν το χρέος, όπως και για το «άρωμα» συναίνεσης που απέπνεε.

Ετερο στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, ο Ν. Βούτσης, χαιρέτησε την επιστολή Κουβέλη σαν πρωτοβουλία που κινείται σε θετική κατεύθυνση. Παραδέχτηκε ότι πρώτη προτεραιότητα για το ΣΥΡΙΖΑ στην παρούσα φάση είναι η δημιουργία «μετώπων» με αφορμή ζητήματα που ανοίγει η κυβέρνηση (τώρα ΔΕΗ, αργότερα αιγιαλοί και Ασφαλιστικό).

Την ίδια ώρα βέβαια που ο ΣΥΡΙΖΑ πολιτεύεται έτσι, καλεί προσχηματικά και το ΚΚΕ σε συμμαχία. Ας αναρωτηθούν λοιπόν οι εργαζόμενοι τι σχέση μπορεί να έχει το ΚΚΕ με τέτοια παζάρια και μηχανορραφίες που έχουν ως στόχο να στηρίξουν ένα νέο ανανεωμένο με λίγο πιο αριστερό προφίλ σοσιαλδημοκρατικό πόλο, και μάλιστα με τη συμμετοχή σημαντικών εκπροσώπων του σάπιου αστικού πολιτικού συστήματος. Το μόνο που θα εξυπηρετούσε η συμμετοχή του ΚΚΕ σε τέτοιου είδους μέτωπα και συμμαχίες θα ήταν να δίνει «αριστερό» άλλοθι σε αυτές τις προσπάθειες, στην πραγματικότητα υπονομεύοντας την προσπάθεια για ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, συγκρότησης της Λαϊκής Συμμαχίας που μπορεί να συσπειρώσει πλατιές εργατικές - λαϊκές δυνάμεις σε αντικαπιταλιστική, αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση. Αυτή είναι η συμμαχία για την οποία παλεύει το ΚΚΕ και που μπορεί να δώσει ελπίδα στο λαό.