Ορισμένοι αναλυτές αστικών ΜΜΕ επέλεξαν να μιλήσουν για απουσία «βαρυσήμαντων ανακοινώσεων». Αλλοι στάθηκαν σε «ασυνήθιστες» λεπτομέρειες, όπως ότι αυτή τη φορά ξένος ηγέτης έγινε δεκτός στο Λευκό Οίκο για δύο απανωτές μέρες. Οπως και να 'χει, τα μηνύματα της επίσκεψης που πραγματοποίησε ο Ινδός πρωθυπουργός στις ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα ερμηνεύονται σε σχέση και με τα συμφέροντα που κάθε πλευρά στηρίζει. Και είναι σίγουρο ότι η διπλωματία και συνολικά οι σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ ιμπεριαλιστικών δυνάμεων διαμορφώνονται ως αποτέλεσμα μιας σειράς αντιθέσεων και συγκλήσεων, που τα αστικά επιτελεία λαμβάνουν υπόψιν για να καταρτίσουν νέα αντιλαϊκά σχέδια. Με κάθε πλευρά να επιδιώκει την αναβάθμιση της δικής της δύναμης και θέσης έναντι των άλλων και μόνιμο χαμένο τους εργαζόμενους λαούς.

Στην περίπτωση της Ινδίας και των ΗΠΑ, μια σειρά παράγοντες φέρνουν «αναγκαστικά» τις δύο χώρες πιο «κοντά»: Οι μεν ΗΠΑ αναζητούν τρόπους να διασφαλίσουν τη θέση τους στην παγκόσμια ιμπεριαλιστική πυραμίδα, αναζητώντας στέρεα «πατήματα» σε σημαντικές αγορές, προωθώντας συμμαχίες ευνοϊκές για τα αμερικανικά μονοπώλια ειδικά σε περιοχές όπως η Νοτιοανατολική Ασία και η ευρύτερη ζώνη του Ειρηνικού, στις οποίες εδώ και χρόνια η Ουάσιγκτον έχει «στραφεί» πιο αποφασιστικά. Από την άλλη πλευρά, η Ινδία, ως μία από τις σημαντικότερες αναδυόμενες καπιταλιστικές οικονομίες και δεύτερη πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο, είναι λογικό να αναζητά συνεργασίες που θα ενισχύσουν το μερίδιο του πλούτου που συγκεντρώνουν τα μονοπώλια που εκείνη εκπροσωπεί.

Επιπλέον, η «ανέλιξη» της Κίνας είναι σίγουρο ότι απασχολεί και τις δύο πλευρές...

Χαρακτηριστικό θεωρήθηκε το γεγονός ότι οι δυο ηγέτες έγραψαν στις 28 Σεπτέμβρη κοινό άρθρο στον «Ουάσιγκτον Ποστ». Κάτω από τον τίτλο «Μια ανανεωμένη αμερικανο-ινδική εταιρική σχέση για τον 21ο αιώνα», σημείωσαν ότι «μέσα από τις κοινές προσπάθειες της φυσικής και μοναδικής εταιρικής μας σχέσης μπορούμε να βοηθήσουμε στη διαμόρφωση της διεθνούς ασφάλειας και ειρήνης τα επόμενα χρόνια». Καθόλου τυχαία, επισήμαναν ότι «η σχέση μας περιλαμβάνει στενότερη από ποτέ συνεργασία» αλλά και ότι «ακόμα η πραγματική δυναμική της σχέσης μας δεν έχει απελευθερωθεί». Εξήγησαν, επιπλέον, πως «είναι καιρός να καταρτιστεί μια νέα ατζέντα που θα μας επιτρέψει να βρούμε τρόπους να επεκτείνουμε με αμοιβαίο όφελος τη συνεργασία μας στο εμπόριο, τις επενδύσεις και την τεχνολογία, που θα εναρμονίζονται με τη φιλόδοξη αναπτυξιακή ατζέντα της Ινδίας, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα τις ΗΠΑ ως παγκόσμια μηχανή ανάπτυξης».

Ενδεικτική των προεκτάσεων που αποκτά η συνεργασία των δύο χωρών είναι και το απόσπασμα από κοινή δήλωση των δύο ανδρών που μοιράστηκε στα ΜΜΕ και αναφέρει κατά λέξη: «Σημειώνοντας την πολιτική "Δράση προς Ανατολή" της Ινδίας και της επανεξισορρόπησης των ΗΠΑ προς την Ασία, οι ηγέτες δεσμεύτηκαν να εργαστούν πιο στενά με άλλες χώρες της Ασίας και του Ειρηνικού μέσα από διαβουλεύσεις, διάλογο και κοινές ασκήσεις. Υπογράμμισαν τη σημασία του τριμερούς διαλόγου με την Ιαπωνία και αποφάσισαν να ερευνήσουν τη διεξαγωγή αυτού του διαλόγου μεταξύ των τριών υπουργών εξωτερικών».

Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις αλλά και δηλώσεις αξιωματούχων σε ΜΜΕ, κατά τη διάρκεια της παραμονής του Μόντι στις ΗΠΑ, οι δύο πλευρές συμφώνησαν, μεταξύ άλλων:

• Να διαπραγματευτούν μια νέα 10ετή διεύρυνση του πλαισίου της στρατιωτικής τους συνεργασίας που λήγει στο τέλος του χρόνου. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της ινδικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον, τα τελευταία χρόνια η «διμερής αμυντική συνεργασία έχει ενταθεί με την αύξηση του αμυντικού εμπορίου, κοινές ασκήσεις, ανταλλαγές προσωπικού, συνεργασία σε θέματα θαλάσσιας ασφάλειας και αντιμετώπισης της πειρατείας, ανταλλαγές ανάμεσα στα τρία Σώματα (σ.σ. Πεζικό, Ναυτικό, Αεροπορία)».
• Να συνεχίσουν τις προσπάθειες για να ξεπεραστούν τα εμπόδια για «πυρηνική συνεργασία με αμερικανικές εταιρείες» (όπως μετέδωσε το Ασοσιέτεντ Πρες). Τέτοια «εμπόδια» συχνά συνδέονται με την άρνηση της Ινδίας να υπογράψει τη συνθήκη μη διάδοσης πυρηνικών όπλων του ΟΗΕ, ωστόσο είναι καθαρό ότι αντανακλούν επιχειρηματικές διαφωνίες, που δεν αποκλείεται σύντομα να ξεπεραστούν. Αυτό άλλωστε δείχνει το «προκαταρκτικό σύμφωνο» που υπογράφτηκε τον περσινό Σεπτέμβρη για τη δημιουργία εργοστασίου παραγωγής πυρηνικής ενέργειας στο ινδικό κρατίδιο του Γκουτζάρατ. Επιπλέον, από το 2008 έχει υπογραφεί συμφωνία για «πυρηνική συνεργασία» και αμερικανικές εταιρείες όπως οι «Westinghouse» και «GE Hitachi» ξεκίνησαν επαφές με την κρατική «Nuclear Power Corporation of India Ltd».
• Να δυναμώσει η συνεργασία τους και στο πεδίο της διαστημικής έρευνας και τεχνολογίας, στο φόντο μάλιστα και των πρόσφατων επιτυχιών που είχαν και οι δύο χώρες (η Ινδία μάλιστα ήταν η πρώτη χώρα που το κατάφερε με την πρώτη φορά) να θέσουν δορυφόρο σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη Αρη. Μάλιστα, μόλις την περασμένη Τετάρτη, 1η Οκτώβρη, οι διαστημικές υπηρεσίες των δύο χωρών υπέγραψαν (στο περιθώριο διεθνούς συνεδρίου αστροναυτικής που έγινε στο Τορόντο του Καναδά) συμφωνία ενίσχυσης της διαστημικής συνεργασίας τους και στον Αρη και στη Γη. Το BBC μετέδωσε ότι, μεταξύ άλλων, σχεδιάζεται η εξερεύνηση του πλανήτη μας από ένα κοινό διαστημόπλοιο - ραντάρ.

Οι παραπάνω τομείς έχουν όλοι ειδικό βάρος στην επιδίωξη, που κάθε ιμπεριαλιστική δύναμη έχει, να ενισχύσει τη θέση της στην παγκόσμια πυραμίδα, τόσο ως προς τη στρατιωτική της ισχύ όσο και ως προς την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων που θα δώσουν ώθηση στον κύκλο της διευρυμένης αναπαραγωγής του κεφαλαίου.

Την ίδια στιγμή, στα σκαριά βρίσκονται μια σειρά επενδυτικά σχέδια. Ο Μόντι είχε ξεχωριστές συναντήσεις με τα διευθυντικά στελέχη μιας σειράς επιχειρήσεων, όπως οι «Boeing», «General Electric», «Caterpillar», «Goldman Sachs», «International Business Machines Corp», «KKR and Co», «Citigroup», «Mastercard», «PepsiCo Inc», «Google Inc». Μιλώντας στο Αμερικανο-ινδικό Επιχειρηματικό Συμβούλιο, ο Μόντι επισήμανε ότι είναι ευθύνη της κυβέρνησής του να δημιουργήσει «ένα περιβάλλον φιλικό στην ανάπτυξη και να διευκολύνει τις επιχειρήσεις», ενώ υποσχέθηκε να καταπολεμήσει και τη «φορολογική τρομοκρατία». Αντίστοιχα, σε άρθρο του, στη «Wall Street Journal», σημείωσε πως είναι δέσμευση «η μετατροπή της Ινδίας σε παγκόσμιο παραγωγικό κέντρο». Αυτό άλλωστε εξυπηρετούν και οι ρυθμίσεις που από την πρώτη στιγμή προωθεί η κυβέρνηση Μόντι, ώστε να διασφαλιστούν όλες οι υποδομές που θα μπορέσουν να προσελκύσουν στην Ινδία μεγάλες πολυεθνικές (σύγχρονο σιδηροδρομικό και οδικό δίκτυο, λιμάνια, αεροδρόμια κτλ.), δημιουργώντας ειδικές ζώνες («έξυπνες πόλεις») όπου οι εταιρείες εξασφαλίζουν προνομιακή μεταχείριση (π.χ., φτηνότερη Ενέργεια, «ευελιξία» σε εργασιακές σχέσεις και αμοιβές).

Στην «κοινή δήλωση» των δύο ηγετών, σημειώνεται ότι οι αμερικανικές επενδύσεις «θα εστιάσουν ειδικά στις υποδομές», καλωσορίζεται «η προσφορά της Ινδίας να γίνει η αμερικανική βιομηχανία κύριος εταίρος στην ανάπτυξη "έξυπνων πόλεων"» στις πολιτείες Ρατζαστάν, Αντρα Πραντές και Ουτάρ Πραντές και διευκρινίζεται ότι το 2015 θα οργανωθούν ειδικές «εμπορικές αποστολές», ώστε οι ανάγκες της Ινδίας σε υποδομές να «συναντηθούν» με τις «αμερικανικές υπηρεσίες και τεχνολογίες».

Ενδεικτικό του ενδιαφέροντος των αμερικανικών μονοπωλίων για την αγορά της Ινδίας είναι και το ότι η γνωστή «Blackrock» ετοιμάζεται να οργανώσει στην Ινδία παγκόσμιο επενδυτικό συνέδριο, στις αρχές της επόμενης χρονιάς.

Φυσικά, τα δικά τους σχέδια καταρτίζουν και τα μονοπώλια όπου πλειοψηφούν ινδικά κεφάλαια. Το πρακτορείο Bloomberg μετέδωσε ότι ο Μόντι ζήτησε να «διευκολυνθεί» η πρόσβαση ινδικών εταιρειών υπηρεσιών στην αμερικανική αγορά ως αντάλλαγμα για τη «διευκόλυνση» των αμερικανικών επενδύσεων στον τομέα της στρατιωτικής βιομηχανίας.

Μεταξύ άλλων, το ίδιο πρακτορείο μετέδωσε πως οι δυο πλευρές επιδιώκουν να πενταπλασιάσουν τα επόμενα χρόνια τον όγκο των ετήσιων διμερών εμπορικών τους συναλλαγών (σήμερα είναι 100 δισεκατομμύρια δολάρια), να «διοχετευτούν» περισσότερα «αμερικανικά προϊόντα ανανεώσιμης Ενέργειας (συμπεριλαμβανομένης της ηλιακής) για χρήση στην Ινδία», ενώ αξιωματούχοι της ινδικής κυβέρνησης δήλωσαν στις 30 Σεπτέμβρη ότι συμφωνήθηκε η αμερικανική Τράπεζα Εξαγωγών - Εισαγωγών να χρηματοδοτήσει με ένα δισεκατομμύριο δολάρια ειδικά την ανάπτυξη των ανανεώσιμων μορφών Ενέργειας.

Είναι σίγουρο ότι πολλά από όσα συζήτησαν οι δυο πλευρές δεν έγιναν γνωστά. Ωστόσο, μόνο και μόνο το «εύρος» που αποκτά η συνεργασία των δύο χωρών επιβεβαιώνει πως οι «κόντρες» των μονοπωλίων θα ενταθούν, καταρχήν στη Νοτιοανατολική Ασία αλλά και διεθνώς. Η Ινδία, τόσο μέσα από τη συμμετοχή της στη διακρατική ιμπεριαλιστική συμμαχία των BRICS όσο και αυτοτελώς, επιχειρεί να κάνει όλο και πιο αισθητές τις «αξιώσεις» της διεθνώς. Η συνεργασία της με την Κίνα (π.χ., μέσα από τους BRICS) αλλά και οι αντιθέσεις που τις «ενώνουν» είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του πόσο περίπλοκα διαπλέκονται τα μονοπωλιακά συμφέροντα και πόσο «εκρηκτικές» μπορεί να είναι οι απειλές για τους λαούς.