Με αφορμή την πρόσφατη επίσκεψή του στη χώρα μας είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με τον σύντροφο Τζαλάλ Σουλεϊμάν, αντιπρόεδρο του Κομμουνιστικού Κόμματος Σλοβακίας, με καταγωγή από τη Συρία. Η κατάσταση που βιώνουν τα λαϊκά στρώματα σε αυτή τη χώρα της Κεντρικής Ευρώπης, που προήλθε από τη διάλυση της Τσεχοσλοβακίας μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού, η δράση του κόμματος ενάντια στο ΝΑΤΟ, όπως και η δράση στο λαϊκό κίνημα, ήταν ζητήματα που απασχόλησαν την κουβέντα μας. Παραθέτουμε τα κεντρικά σημεία αυτής της κουβέντας:

-- Ποια είναι η κατάσταση που αντιμετωπίζουν τα λαϊκά στρώματα 24 χρόνια μετά την καπιταλιστική παλινόρθωση στη Σλοβακία;

-- Αν σας απαντούσε ένας πολιτικός της «δεξιάς» θα έλεγε περίπου τα εξής. «Αποκτήσαμε την ανεξαρτησία μας το 1992, μπήκαμε στο ΝΑΤΟ το 2005 και την ίδια χρονιά γίναμε μέλος της ΕΕ και το 2009 μέλος της Ευρωζώνης. Το 2006 - 2010 είχαμε τον τιμητικό τίτλο του "τίγρη της Ανατολικής Ευρώπης", γεγονός που μας έδωσε μεγάλη χαρά». Βεβαίως, αυτή είναι η εικονική πραγματικότητα που πλασάρει η κυρίαρχη τάξη, αλλά η αλήθεια για το λαό είναι πολύ διαφορετική.

Σήμερα το 12,5% είναι άνεργοι, 250.000 εργαζόμενοι εργάζονται στο εξωτερικό όχι γιατί το θέλουν αλλά ως μοναδική διέξοδο. Εχουν ιδιωτικοποιηθεί τα πάντα από την πρώην λαϊκή περιουσία, ακόμα και το αίσθημα ασφάλειας που υπήρχε, δηλαδή της κοινωνικής πρόνοιας και φροντίδας. Το βιοτικό επίπεδο των λαϊκών στρωμάτων επιδεινώθηκε περαιτέρω με την είσοδο του ευρώ. Με βάση τους κανόνες και τις ντιρεκτίβες η χώρα έχασε την αυτάρκεια σε πολλά προϊόντα και αγαθά, ειδικά σε διατροφικά προϊόντα και τον ενεργειακό τομέα. Το 35% του πληθυσμού δούλευε σε συνεταιρισμούς και σήμερα αυτό έχει φτάσει στο 2,5%. Ολοι οι συνεταιρισμοί διαλύθηκαν συστηματικά. Τα πάντα στην κυριολεξία, ακόμα και πατάτες, τα εισάγουμε. Σε ό,τι αφορά την Υγεία και την Παιδεία, το Σύνταγμα της χώρας υποτίθεται αναφέρεται στον δωρεάν και δημόσιο χαρακτήρα τους, ως δικαιωμάτων, αλλά η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Το να μπει ένας νέος, μία νέα στο πανεπιστήμιο είναι εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση και οι φοιτητές από τα λαϊκά στρώματα υποχρεωτικά πρέπει να δουλεύουν για να μπορούν να σπουδάσουν.

Σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική η χώρα έκανε στροφή 180 μοιρών, είμαστε μέλη της παγκόσμιας εγκληματικής οργάνωσης του ΝΑΤΟ, και παρόλο που ως τώρα δεν ασκήθηκαν μεγάλες πιέσεις για να εγκατασταθούν βάσεις του ΝΑΤΟ, το τελευταίο διάστημα αυτό έχει αλλάξει. Ο πρόσφατα εκλεγμένος Πρόεδρος της Σλοβακίας, Αντρέι Κίσκα, που είναι ξεκάθαρα άνθρωπος των ΗΠΑ και ο ίδιος μεγάλος καπιταλιστής, και η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση δείχνουν πιο πρόθυμοι να συμμετάσχουν ενεργά στα ιμπεριαλιστικά σχέδια. Σήμερα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι στη χώρα υπάρχει τέτοια ατμόσφαιρα που γίνονται καθημερινά διαμαρτυρίες στους δρόμους, κάτι που, είναι αλήθεια, δεν είναι πολύ συνηθισμένο στη Σλοβακία. Τα μεγαλύτερα κόμματα δεν καταφέρνουν να κινητοποιήσουν πάνω από 1.000 - 2.000 ανθρώπους. Για παράδειγμα, στις 26/3 έγινε μεγάλη κινητοποίηση στην πρωτεύουσα Μπρατισλάβα ενάντια στην εγκατάσταση ξένων βάσεων στη χώρα, γιατί το υπουργείο Αμυνας και ο Πρόεδρος ανοίγουν το δρόμο για ΝΑΤΟικό επιχειρησιακό κέντρο στη Σλοβακία. Αυτές τις κινητοποιήσεις τις στηρίζει και το κόμμα μας και εκφράζουν την αντίσταση του εργαζόμενου λαού ενάντια στις ΝΑΤΟικές βάσεις. Ολες οι προσπάθειες για τη συλλογή υπογραφών με σκοπό τη διενέργεια δημοψηφίσματος για την έξοδο από το ΝΑΤΟ ήταν αρκετά αδύναμες πριν, αλλά τώρα διαμορφώνεται μια διαφορετική δυναμική ενάντια στο ΝΑΤΟ από διάφορα κόμματα, όπου συμμετέχουμε και εμείς. Πρόκειται βέβαια για ένα φάσμα και ετερόκλητων δυνάμεων, αλλά φαίνεται ότι τώρα θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε στη διενέργεια δημοψηφίσματος.

-- Ποιο είναι το κλίμα στο λαό σχετικά με τη σύγκρουση στην Ουκρανία, τις επεμβάσεις και τις προκλητικές ασκήσεις του ΝΑΤΟ και τη συμμετοχή Σλοβάκων στρατιωτών;

-- Ο σλοβάκικος λαός έχει εμπειρία από τις επεμβάσεις του ΝΑΤΟ, στη Μέση Ανατολή ή την Αφρική, το συνειδητοποίησε, θα λέγαμε, περισσότερο το 1999 με την επέμβαση και το μακελειό στη Γιουγκοσλαβία, όπου οι γειτονικές χώρες δεν επέτρεψαν τη διέλευση των αμερικανικών και ΝΑΤΟικών βομβαρδιστικών, αλλά η σλοβάκικη κυβέρνηση και η τσέχικη έδωσαν το «πράσινο φως» για να περνάνε τα βομβαρδιστικά. Αυτές οι μνήμες συμβάλλουν στο να βγαίνουν στο δρόμο και ενάντια στον πόλεμο στην Ουκρανία γιατί δεν θέλουν να ξαναδούν το ίδιο σκηνικό. Φυσικά, και η αντίδραση στη χώρα δεν κάθεται με σταυρωμένα χέρια και τις προηγούμενες μέρες δημιουργήθηκε η λεγόμενη πρωτοβουλία διανοουμένων Τσεχίας και Σλοβακίας (130 άνθρωποι), που έγραψαν μια επιστολή προς τους τέσσερις ηγέτες των ΗΠΑ, Γερμανίας, Γαλλίας, Βρετανίας, με την οποία τους καλούν να βοηθήσουν με επέμβαση την Ουκρανία.

Παράλληλα και ως άμεση απάντηση σε αυτή την αντιδραστική εξέλιξη δημιουργήθηκε μια άλλη πρωτοβουλία, η λεγόμενη «Χάρτα 2015», που έχει ένα γενικό αριστερό και πατριωτικό χαρακτήρα και καλεί το λαό να αντιδράσει. Σε αυτό το κίνημα εκφράζεται και μεγάλη αλληλεγγύη με τη θέση της Ρωσίας, γιατί πολλοί θεωρούν ότι ο λεγόμενος μονοπολικός κόσμος πρέπει να τελειώσει και υπάρχουν συνθήκες για μια νέα κατάσταση. Σε αυτό συμβάλλει και η κατάσταση στην οποία βρίσκεται το κομμουνιστικό κίνημα στην Ευρώπη και παγκόσμια, το οποίο δεν είναι αρκετά προετοιμασμένο για να εξηγήσει τις σημερινές αλλαγές στον κόσμο, για υποκειμενικούς και αντικειμενικούς λόγους. Στους αντικειμενικούς θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε και το γεγονός ότι μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού τα ΚΚ δεν καταφέραμε να δώσουμε μια εναλλακτική προοπτική, όπως και να έχουν μια ουσιαστική και κατάλληλη μορφή συνεργασίας. Επίσης, η ύπαρξη του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς έχει πολύ αρνητική επίδραση, αλλά βεβαίως η ελπίδα πεθαίνει τελευταία και οι κομμουνιστές δίνουμε το «παρών» μας και κάνουμε πράξη αυτή την ελπίδα.

Στη Σλοβακία ακόμα υπάρχει και ο λεγόμενος πανσλαβισμός, που είναι αρκετά ισχυρός και αυτό παίζει ρόλο για την ισχυρή αλληλεγγύη με τις ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας. Είναι γεγονός ότι αυτή η αταξική προσέγγιση είναι πολύ ετερόκλητη, αλλά οι απλοί άνθρωποι δεν βλέπουν την ουσία της σύγκρουσης ούτε έχουν το ιδεολογικό υπόβαθρο να αναλύσουν τις εξελίξεις, με δεδομένη και την τεράστια φιλοαμερικανική και φιλοδυτική προπαγάνδα των ΜΜΕ, που κυριαρχεί και παραπληροφορεί.

Εδώ είναι και η ευθύνη των κομμουνιστών να δείξουν τις πραγματικές αιτίες της σύγκρουσης. Πρέπει να κατανοηθεί ότι μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού έμειναν συγκεκριμένες χώρες, όπου υπάρχει επιρροή του ρωσικού κεφαλαίου, και χώρες ή περιοχές, που είναι μεγαλύτερη η διείσδυση κεφαλαίου από τις δυτικές καπιταλιστικές χώρες, κυρίως ΗΠΑ, Γερμανία. Αρα υπάρχει έντονος ανταγωνισμός ανάμεσα σε ΗΠΑ, ΕΕ και Ρωσία, και βέβαια υπάρχει και ανταγωνισμός και ανάμεσα πιο ειδικά σε δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ και η Γερμανία. Αυτό μπορούμε να το δούμε στην Ουκρανία, αλλά και στη Λιβύη, στη Συρία και πολλές άλλες περιοχές. Ετσι, είναι φανερό ποιος είναι στην επίθεση και ποιος απαντάει για την υπεράσπιση των δικών του συμφερόντων. Είναι ξεκάθαρα μια διαπάλη μονοπωλίων. Πάντως, η ατμόσφαιρα στη Σλοβακία, όπως και στην Τσεχία, που ως κράτη προσπαθούν να επωφεληθούν, δημιουργεί ένα κλίμα αντίστασης, οι κομμουνιστές και άλλες πατριωτικές δυνάμεις προσπαθούν να μπλοκάρουν δρόμους όπου περνάνε στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ για να πάρουν μέρος σε γυμνάσια στη Βαλτική, πρακτικά ενάντια στη Ρωσία. Υπάρχει ένας συντονισμός των δύο Κομμουνιστικών Κομμάτων σε Σλοβακία και Τσεχία.

-- Ποιες άλλες δράσεις προωθεί το κόμμα σας; Πώς αναπτύσσεται η δουλειά στο εργατικό κίνημα;

-- Πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι κάθε Κομμουνιστικό Κόμμα εκπροσωπεί τους εργαζόμενους και βέβαια η δράση του για την οργάνωση του εργατικού - λαϊκού κινήματος χαρακτηρίζει το κόμμα μας. Εμείς ως κόμμα έχουμε αναπτύξει τη δράση μας σε κλάδους και συνδικάτα, αλλά η Γενική Συνομοσπονδία και η πλειοψηφία των συνδικάτων είναι στην επιρροή της σοσιαλδημοκρατίας. Ετσι, έχουμε σημαντικές δυνάμεις στους σιδηροδρομικούς και ιδιαίτερα στις εμπορικές αμαξοστοιχίες, όμως το βασικό πρόβλημα του συνδικαλιστικού κινήματος στη χώρα μας είναι ότι υπάρχει μεγάλη πολυδιάσπαση. Στο συγκεκριμένο κλάδο, για παράδειγμα, υπάρχουν 7 οργανώσεις, κάποιες είναι μέλη της Συνομοσπονδίας, κάποιες όχι. Πρέπει να πούμε ότι έχουμε αρκετές αδυναμίες σε αυτή τη δουλειά, και από τους Ελληνες συντρόφους έχουμε πολλά να διδαχτούμε αντλώντας από την πλούσια εμπειρία τους.

-- Είχατε επαφές με Τμήματα της ΚΕ του ΚΚΕ. Πώς εκτιμάτε τη συνεργασία σας με το Κόμμα;

-- Με το ΚΚΕ συνεργαζόμαστε σε διάφορα επίπεδα και θέλουμε να αναπτύξουμε ακόμα παραπέρα τη διμερή συνεργασία. Εκτιμάμε πολύ τη δραστηριότητα του ΚΚΕ, που είναι πολύ πιο έντονη από αυτή του δικού μας κόμματος, και τη συνεισφορά του στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα. Συμμετέχουμε στην Ευρωπαϊκή Κομμουνιστική Πρωτοβουλία, μαζί με άλλα 26 κόμματα της ευρωπαϊκής ηπείρου, που εκτιμάμε ως μια σημαντική δυνατότητα συντονισμού και βέβαια δρούμε στο πλαίσιο του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, τις χρονιάτικες διεθνείς συναντήσεις. Αντλούμε πολλά από όλες τις εμπειρίες και σε πολλούς τομείς.