Από τις ξεχωριστές «στιγμές» της ιστορίας των πολιτικών εξορίστων στο νησί, η μάχη με την πείνα το χειμώνα 1941-'42. Τότε που ενώ η Ομάδα Συμβίωσης Πολιτικών Εξορίστων (ΟΣΠΕ) είχε εξασφαλίσει διπλασιασμό της παραγωγής, μπήκε σε εφαρμογή σχέδιο εξόντωσης των εξορίστων, που στη συνέχεια η χωροφυλακή τούς παρέδωσε στους ναζί. Στις 6 Νοέμβρη του 1941, τους έκλεισαν στο «Θάλαμο», μια αίθουσα 35 μ. μήκος επί 8 μ. πλάτος, στερώντας τους παράλληλα κάθε δυνατότητα να καλλιεργούν την τροφή τους. Διαβάζουμε: «Η κατάσταση χειροτερεύει. Η πείνα μεγαλώνει. Κόψαμε το βραδινό ψωμί. Το μεσημεριανό το φέραμε στα 50 δράμια. Επειτα βάλαμε μέρες αδειανές ανάμεσα. Μια μέρα είχε ψωμί, μια δεν είχε. Επειτα δύο όχι και μία ναι. Στις 9 Νοέμβρη φάγαμε το τελευταίο κομματάκι».

Κι άρχισαν ύστερα να μετράνε νεκρούς. Το νεκροταφείο του Αη Γιάννη γέμισε και πλέον έπρεπε να πάνε στον Αη Μηνά, στο ύψωμα, σε σκληρό χώμα. Στο τέλος, άφηναν τους νεκρούς μέσα στο «Θάλαμο», δεν είχαν δύναμη ούτε να τους μεταφέρουν.

Διαβάζουμε: «Αμα ζήσεις, να γράψεις δυο λέξεις για τον Αη Στράτη. Πρέπει να μάθει καθένας πως η λευτεριά δεν κερδίζεται με λόγια, αλλά με θυσίες, μ' αίμα. Σάρκες ανθρώπινες θέλει το δέντρο της λευτεριάς να ριζώσει».

Δεν το δέχτηκαν μοιρολατρικά. Η συνέλευση αποφάσισε «να ζήσει ή να πεθάνει, μα να μην προσκυνήσει». Παίρνονται οργανωτικά μέτρα, εξασφαλίζεται κριθάρι, μα το κύριο όπλο είναι το ηθικό των συντρόφων και η ενότητα της ομάδας. Στις εκκλησιές, οι παπάδες κάνουν κήρυγμα για «το κακό του κομμουνισμού», για ν' αποτρέψουν τους κατοίκους από το να βοηθούν τους εξόριστους. Αδειασαν οι εκκλησιές. Καμιά δήλωση δεν υπογράφηκε κι ας φώναζε έξω από το «Θάλαμο» ο τελάλης των χωροφυλάκων:

«Εεε, ζουρζουβίκοι, ζειτε ακόμ'; Αν ζείτ', ακούστ' ιδώ! Εχμε καϊτς για τη Λημν', τη Μυτιλήν', τη Σαλονίτς, τον Πειραιά. Ναύλ' δεν πληρών' και φαΐ οσ' θελ'! Ακουτ' ρε; Μια υπογραφίτσ' και τίποτ' περισσότερου!».

«Το '41-'42 ήταν άλλος χειμώνας», γράφει ο Κώστας Μπόσης (Πουρνάρας), στο βιβλίο του, γι' αυτή τη μάχη. «Απ' τις πρώτες μέρες άρχισαν τα ζώα να ψοφάνε. Πρόβατα, βόδια, άλογα, γαϊδούρια. Γέμισαν οι ρεματιές και τότε έγινε η έξοδος του Μεσολογγιού. Οσοι σάλευαν, έτρεξαν. Τραβούσανε ψοφίμια απ' τα πόδια, τα σέρνανε πάνω στο χιόνι κρυφά τη νύχτα και τα φέρνανε στην ομάδα. Ετσι η πρώτη βδομάδα του Γενάρη πέρασε με ψοφίμια. Στις 8 του μήνα, πάθαμε εκείνο που φοβόμαστε: γενική δηλητηρίαση. Η ζωή μας είναι κόλαση. Ο χάρος τριγυρίζει το "Θάλαμο"». Ομως, «στις 27 Φλεβάρη η πολιορκία έσπασε. Τριάντα τρεις σύντροφοι (νεκροί) ήταν ο απολογισμός της μάχης. Το Κόμμα κέρδισε κι άλλη μια μεγάλη νίκη».

Αρχίζουν οι προετοιμασίες για τη μεγάλη απόδραση. Στις 17 Ιούνη του 1943, κάτω από τη μύτη των Γερμανών, συλλαμβάνεται από τους εξόριστους η φρουρά της χωροφυλακής και «μη τον είδατε τον Παναή». Η άλλη μέρα βρήκε την ομάδα να έχει περάσει με καΐκι του ΕΛΑΝ στη Χαλκιδική κι από κει στο βουνό...