Η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ - Τουρκίας, στις 29/11/2015 (φωτ.), αποτέλεσε «σημείο καμπής» στη «δημιουργία μιας νέας ορμής», τονίζουν οι δύο πλευρές

Τα παραπάνω δήλωνε πριν κάμποσες μέρες από την Τουρκία, ο Ευρωπαίος Επίτροπος Αρίας Κανιέτε, αρμόδιος για την Ενέργεια και την Κλιματική Αλλαγή, ο οποίος βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη για την πραγματοποίηση του Α' επίσημου Ανώτατου Ενεργειακού Διαλόγου μεταξύ Βρυξελλών και Αγκυρας. Ο «Διάλογος» έγινε για πρώτη φορά στις 28 Γενάρη 2016, αν και η «έναρξη» της διμερούς συνεργασίας στην ενέργεια είχε κηρυχτεί από τον περασμένο Μάρτη, όταν ο τότε αρμόδιος Επίτροπος Μάρος Σέφκοβιτς έβαζε την υπογραφή του σε σχετικό «Μνημόνιο Συνεργασίας», στην Αγκυρα.

«Σκαλίζοντας» κανείς τα δημοσιεύματα εκείνης της περιόδου, μπορεί να βρει τα σχετικά ρεπορτάζ να σημειώνουν τη σημασία που αποκτά η Τουρκία για τη διασφάλιση και μεταφορά ενεργειακών πόρων προς τη μεγάλη ευρωπαϊκή αγορά, να παραθέτουν παρεμβάσεις από συχνά διεθνή Φόρουμ για την Ενέργεια που (από τότε) φιλοξενούνταν στην Τουρκία με στελέχη επιχειρηματικών κολοσσών, αλλά και να διαβάσει τις βαρύγδουπες δηλώσεις με τις οποίες στήνονταν πανηγύρια για τον αγωγό «Turkish Stream»(«Τουρκικό Ρεύμα») που τότε Ρωσία και Τουρκία λάνσαραν ως σύμβολο της σύσφιξης της οικονομικής τους συνεργασίας.

Από την περασμένη άνοιξη βέβαια, άλλαξαν αρκετά. Καταρχήν, το «Τουρκικό Ρεύμα» «πάγωσε» ως μια από τις αμέτρητες συνέπειες της ραγδαίας επιδείνωσης των ρωσο-τουρκικών σχέσεων, μετά την κατάρριψη του ρωσικού «Su-24» από τουρκικά «F-16» τον περασμένο Νοέμβρη. Η Τουρκία ξεκαθάρισε ακόμα περισσότερο ότι δεν πρόκειται να μείνει απλός θεατής ανταγωνισμών και σχεδιασμών που απειλούν να την παραγκωνίσουν, με κινήσεις όπως ήταν και η επανέναρξη των στρατιωτικών επιχειρήσεων κατά «τρομοκρατικών» οργανώσεων όπως το ΡΚΚ, ενώ τέτοια φαίνεται ότι ήταν και η κατάρριψη του ρωσικού «Su-24». Η κλιμάκωση και διεύρυνση της αντιπαράθεσης στη Συρία ανέδειξαν ότι στην ευρύτερη Μέση Ανατολή κονταροχτυπιούνται ισχυρά συμφέροντα και έκαναν (και) την ΕΕ να εξετάζει όλες τις εναλλακτικές που θα αναβαθμίσουν τη δική της θέσης έναντι των άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων.

Στην Κοινή Δήλωση που ΕΕ - Τουρκία είχαν δώσει στη δημοσιότητα τον περασμένο Μάρτη επέλεγαν αναφορές όπως ότι «αποδίδουν μεγάλη σημασία στη μεταξύ τους συνεργασία στον κλάδο της Ενέργειας». Οτι δηλώνουν «τη βούλησή τους να συνεργαστούν περαιτέρω για τη διασφάλιση και τη διαφοροποίηση των ενεργειακών τους προμηθειών και τη διασφάλιση ανταγωνιστικών ενεργειακών αγορών». Οτι «μια τακτική ανταλλαγή πληροφοριών για ενεργειακή συνεργασία σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο θα λειτουργούσε προς όφελος και των δύο πλευρών».

Ωστόσο, στις 28 Γενάρη, το Κοινό Ανακοινωθέν του πρώτου Ανώτατου Ενεργειακού Διαλόγου πέρασε σε διακριτά «ενισχυμένες» διατυπώσεις.

«Και οι δυο πλευρές- τονίζεται στο Ανακοινωθέν - υπογράμμισαν τη σημασία που έχει η Τουρκία ως χώρα - κλειδί για την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ και ως περιφερειακός ενεργειακός κόμβος και επαναβεβαίωσαν την κοινή τους δέσμευση για την επιτυχή υλοποίηση του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου (σ.σ. Southern Gas Corridor)». Το συγκεκριμένο σχέδιο αφορά στην πρωτοβουλία που ετοίμασε η Κομισιόν από το 2009 για την παροχή φυσικού αερίου από την Κασπία και τη Μέση Ανατολή στην Ευρώπη με στόχο την «ενεργειακή απεξάρτηση» από τη Ρωσία. Αυτό το σχέδιο φαίνεται να αποκτά πλέον τέτοια αξία για τις Βρυξέλλες που το Ανακοινωθέν σημειώνει ότι «η έγκαιρη ολοκλήρωσή του είναι κρίσιμη για να επιτραπεί η ροή αερίου στην Ευρώπη από το 2020».

Την ίδια στιγμή, η Τουρκία δηλώνει «έτοιμη να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της όσον αφορά τους όρους συνεισφοράς στην ασφάλεια της ΕΕ μέσω διαφόρων σχεδίων αγωγών και διασύνδεσης». Στην ίδια κατεύθυνση, επισημαίνεται ότι συζητήθηκε η ιδέα «για από κοινού και στενότερη εργασία, ώστε να βελτιωθεί η παροχή φυσικού αερίου προς την Τουρκία και μέσω της Τουρκίας προς την ΕΕ και να βελτιωθεί η αποθήκευση και η δυναμικότητα υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) που θα συμβάλει στη θέση της Τουρκίας ως περιφερειακό ενεργειακό κόμβο μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα». Διευκρινίζεται μάλιστα ότι «αποφασίστηκε πως αυτά τα θέματα θα διερευνηθούν στο κοντινό μέλλον από τη σκοπιά της ενίσχυσης της ενεργειακής ασφάλειας και της ΕΕ και της Τουρκίας».

Τα παραπάνω σημαίνουν ότι οι Βρυξέλλες προσδοκούν σημαντικά πλεονεκτήματα από μια ενισχυμένη συνεργασία με την Αγκυρα, ενώ οι δύο πλευρές φαίνεται πως ιεραρχούν στην επενδυτική τους συνεργασία τομείς που συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον πολλών κολοσσών και αφορούν την αποθήκευση, μεταφορά, επεξεργασία υδρογονανθράκων.

Αλλωστε, στο κείμενο αναφέρεται ότι ο Διάλογος περιέλαβε «το αέριο, την πυρηνική ασφάλεια, την ενεργειακή απόδοση και τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας».

Την αξία που οι δύο πλευρές αποδίδουν πλέον στη συνεργασία τους αποτυπώνει και η Κοινή Δήλωση που εκδόθηκε μετά τη συνεδρίαση του Ανώτατου Πολιτικού Διαλόγου μεταξύ ΕΕ - Τουρκίας που έγινε στις 25 Γενάρη 2016, με τη συμμετοχή των επικεφαλής της ευρωπαϊκής και της τουρκικής διπλωματίας, Φεντερίκα Μογκερίνι και Μεβλούτ Τσαβούσογλου και Βολκάν Μποζκίρ (υπουργοί Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, αντίστοιχα). Εκεί υπογραμμίζεται ότι η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ - Τουρκίας που έγινε στις 29 Νοέμβρη 2015 «αποτέλεσε σημείο καμπής στη δημιουργία μιας νέας ορμής στις σχέσεις (τους), και μέσω της επανεργοποίησης της ενταξιακής διαδικασίας. Αναγνώρισε τη σημασία που έχει το να ξεπεράσουν οι δυο πλευρές από κοινού τις κοινές προκλήσεις που βρίσκονται μπροστά ως βασικοί εταίροι και στρατηγικοί σύμμαχοι στην περιοχή μας».

Επίσης, σημειώνεται πως «η Ενέργεια αποτελεί θέμα ειδικού ενδιαφέροντος στις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας. Η Τουρκία αποτελεί έναν κρίσιμο εταίρο για την ενεργειακή ασφάλεια και διαφοροποίηση της ΕΕ».