Βαλίτσες για Βουλγαρία και κατόπιν για Αλβανία ετοιμάζει ο υπουργός Εξωτερικών, Ν. Κοτζιάς, στην προσπάθεια της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ να διευρύνει τα κομπρεμί της ντόπιας αστικής τάξης με άλλα κεφάλαια της βαλκανικής, ανοίγοντάς της νέα πεδία κερδοφορίας, στο φόντο βέβαια των εντεινόμενων ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών που ξεδιπλώνονται στα Βαλκάνια και την ευρύτερη περιοχή...

Πηγαίνοντας τις επόμενες μέρες στη Σόφια, η ελληνική πλευρά αναμένεται να προχωρήσει τη συζήτηση για τον κάθετο διασυνδετήριο αγωγό φυσικού αερίου IGB μεταξύ των δύο χωρών, την επέκτασή του και προς βορρά, προς Ρουμανία, τη σχηματοποίηση και σταθεροποίηση ενός πλαισίου τριμερούς συνεργασίας Ελλάδας - Βουλγαρίας - Ρουμανίας, θέμα που έχει ήδη συζητήσει ο Ν. Κοτζιάς σε προηγούμενες επαφές του με τους ομολόγους του υπουργούς. Η συζήτηση αναμένεται να εστιάσει και στην επέκταση προς βορρά και άλλων δικτύων και υποδομών, όπως και στη διαχείριση του Προσφυγικού.

Σύμφωνα με ενημερωτικό δελτίο της ελληνικής πρεσβείας στη Σόφια, για τον αγωγό IGB υπέβαλαν μη δεσμευτικές αιτήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος 9 εταιρείες. Το καταρχήν ενδιαφέρον τους για δέσμευση χωρητικότητας ανέρχεται σε 4,3 δισ. κυβ. μέτρα ετησίως στην κατεύθυνση από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία και περίπου 1 δισ. κυβ. μέτρα ετησίως για την αντίστροφη ροή από τη Βουλγαρία προς την Ελλάδα. Οι εν λόγω ποσότητες ξεπερνούν την αρχικά σχεδιασμένη χωρητικότητα του αγωγού των 3 δισ. κ.μ. Ωστόσο, το σχέδιο προβλέπει την αύξηση της ποσότητας μεταφοράς αερίου στα 5 δισ. κ.μ. σε ετήσια βάση εφόσον υφίσταται το αντίστοιχο ενδιαφέρον.

Πρόσφατα, η Βουλγάρα υπουργός Ενέργειας, Τεμενούζκα Πετκόβα, είχε ανακοινώσει ότι ενδιαφερόμενες εταιρείες σε πρώτη φάση ήταν η βουλγαρική «Bulgargaz», η ελληνική «ΔΕΠΑ», η ιταλική «Edison», η κρατική επιχείρηση του Αζερμπαϊτζάν «Socar», η αμερικανική «Noble Energy και η «Gastrade», θυγατρική του ελληνικού ομίλου Κοπελούζου. Οι τρεις νέες υποψήφιες εταιρείες είναι η «OMV Petrom» και οι βουλγαρικές εταιρείες διανομής αερίου «Citygaz» και «Black Sea Technology Company».

Από την πρεσβεία σημειώνεται ότι εκδήλωση ενδιαφέροντος για τη σημαντικότερη ποσότητα αερίου προήλθε από την Gastrade του ομίλου Κοπελούζου, ο οποίος κατασκευάζει και τον τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) κοντά στην Αλεξανδρούπολη. Ωστόσο, εκτιμάται ότι οι αρχικά δηλωμένες ποσότητες αερίου θα μειωθούν στη συνέχεια κατά τη διάρκεια του τελικού διαγωνισμού για τη δέσμευση ποσοτήτων.

Το υγροποιημένο φυσικό αέριο θα είναι ουσιαστικά η μοναδική πηγή τροφοδότησης του αγωγού μέχρι την έναρξη της λειτουργίας του κοιτάσματος Shah Deniz 2, μετά το 2020. Η κατασκευή του συνδετήριου αγωγού σχεδιάζεται να ξεκινήσει τον Οκτώβρη 2016 και ο αγωγός να τεθεί σε λειτουργία στα μέσα του 2018.

Η βουλγαρική αστική τάξη δείχνει να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τον IGB, εφόσον μέσω του αγωγού TAP (σχεδιάζεται να μεταφέρει αζέρικο αέριο μέσω Τουρκίας, Ελλάδας, Αλβανίας και Ιταλίας στην Κεντρική Ευρώπη) θα έχει πρόσβαση σε ένα νέο προμηθευτή αερίου, το Αζερμπαϊτζάν (η Βουλγαρία εξαρτάται στην παρούσα φάση σχεδόν απόλυτα από το ρωσικό αέριο), αλλά και σε άλλους εμπόρους υγροποιημένου αερίου, οι οποίοι θα αντικαταστήσουν σε κάποιο βαθμό ή και εξολοκλήρου το ρωσικό αέριο...

Επιπλέον, η ελληνική πρεσβεία στη Σόφια σημειώνει: «Για την κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού, όμως, υπάρχουν μεγάλες πιέσεις τόσο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία εμμένει σ' αυτό ήδη από το 2009, όσο και από πλευράς των ΗΠΑ, οι οποίες θεωρούν τον αγωγό αυτόν ως ευκαιρία για την ενεργειακή ανεξαρτητοποίηση της Βουλγαρίας από τη Ρωσία».

Στο δελτίο της ελληνικής πρεσβείας διαβάζουμε και τα εξής σχετικά: «Στο πλαίσιο αυτό και ύστερα από σειρά διαβουλεύσεων, καταρτίστηκε ένα εναλλακτικό σχέδιο: Προκειμένου να υπογραφεί μακροπρόθεσμη συμφωνία για αγορά υγροποιημένου αερίου ώστε η χωρητικότητα του αγωγού να είναι εξασφαλισμένη, η Βουλγαρία να επενδύσει στον τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου κοντά στην Αλεξανδρούπολη».

Συμπληρώνει: «Οι νέες επιχειρήσεις που συμμετείχαν στα τεστ, "Gastrade" (θυγατρική του ομίλου Κοπελούζου) και "Noble Energy", είναι και εταίροι στο σχέδιο κατασκευής του τερματικού σταθμού υγροποιημένου αερίου στην Αλεξανδρούπολη. Ενδιαφέρον προς τον σταθμό εκδήλωσαν, επίσης, η ελληνική ΔΕΠΑ και η αμερικανική "Cheniere". Ο εν λόγω τερματικός σταθμός θα έχει χωρητικότητα 5,3 - 5,6 δισ. κ.μ. και βρίσκεται πολύ κοντά στην αρχή του μελλοντικού διασυνδετήριου αγωγού στην Κομοτηνή».

Επίσης αναφέρει: «Το σχέδιο για τον τερματικό σταθμό είναι ανάμεσα στις προτεραιότητες της Κομισιόνκαι μπορεί να λάβει έως και 50% της αναγκαίας χρηματοδότησης υπό τη μορφή επιχορήγησης».

Και καταλήγει το εν λόγω ενημερωτικό δελτίο: «Ενδεχόμενη συμμετοχή στον τερματικό σταθμό δίνει τη δυνατότητα στη Βουλγαρία να έχει πρόσβαση στην αγορά υγροποιημένου αερίου χωρίς να επιβάλλεται να συνάπτει μακροπρόθεσμη συμφωνία. Η "Bulgargaz" αλλά και άλλοι έμποροι και καταναλωτές θα μπορούν να αγοράζουν αέριο σε τιμές αγοράς μόνο όποτε τους συμφέρει. Το σημαντικότερο, όμως, είναι άλλο: Η πρόσβαση στις διεθνείς αγορές αερίου θα έθετε τέρμα στην πολιτική τιμών της Gazprom».

Ακριβώς επ' αυτού, η βουλγαρική εφημερίδα «ΚΑΠΙΤΑΛ» έγραφε σχετικά: «Η Βουλγαρία θα διέθετε πλέον ένα εργαλείο άσκησης πίεσης στο ρωσικό όμιλο, προκειμένου να συμμορφώνεται με την αγορά, η τιμή απόκτησης του οποίου δεν είναι υψηλή»...

Το ταξίδι του Ν. Κοτζιά στα Τίρανα, στις αρχές Ιούνη, αναμένεται πιο ακανθώδες. Με αφορμή τη συμπλήρωση και λήξη των 20 χρόνων που μεσολάβησαν από την υπογραφή του προηγούμενου συμφώνου φιλίας και συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες το 1996, ο Ν. Κοτζιάς αναμένεται να κομίσει στην αλβανική κυβέρνηση μια συνολική πρόταση - πακέτο για επίλυση όλων των διμερών θεμάτων.

Τα κύρια ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν και παραμένουν εκκρεμή, είναι η οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας, η διευθέτηση των περιουσιακών ζητημάτων που υπάρχουν και στις δύο πλευρές (θέμα που από αλβανικής πλευράς σηκώνουν ιδιαίτερα οι λεγόμενοι τσάμηδες), καθώς και ζητήματα όπως η περισυλλογή των οστών περίπου 11.000 Ελλήνων στρατιωτών, οι οποίοι σκοτώθηκαν το 1940-41 κατά τον Ελληνο-ιταλικό πόλεμο και παραμένουν θαμμένοι σε πολλές διαφορετικές τοποθεσίες. Η συζήτηση θα εστιάσει, βεβαίως, και στα ζητήματα της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία.

Θυμίζουμε ότι η αλβανική πλευρά έχει χαρακτηρίσει μονομερή κίνηση της Ελλάδας την προκήρυξη «οικοπέδων» για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στο Ιόνιο. Μάλιστα, έχουν προβάλει τον ισχυρισμό ότι με βάση το διμερές νομικό πλαίσιο και τη διεθνή νομοθεσία που αφορά την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών (όπως την διαβάζει η αλβανική αστική τάξη), οι γεωγραφικές συντεταγμένες του «Οικοπέδου 1» (στα βορειοδυτικά της Κέρκυρας) που προκήρυξε η Ελλάδα για έρευνες, εισέρχονται εντός αλβανικών χωρικών υδάτων. Οπως, επίσης, ζητούν την άρση από την Ελλάδα του λεγόμενου εμπολέμου του 1940, ισχυριζόμενοι ότι βάσει αυτού συνεχίζεται η δέσμευση των περιουσιών Αλβανών στη χώρα...

Ως διαπραγματευτικό «ατού» επιχειρεί να χρησιμοποιήσει η ελληνική αστική τάξη την υποστήριξη που τάζει στην αντίστοιχη αλβανική, στην πρεμούρα της τελευταίας να ενταχθεί στην ΕΕ. Θυμίζουμε, τα Τίρανα έχουν λάβει καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας από τον Ιούνη 2014, ωστόσο, όπως επαίρεται η ελληνική πλευρά, ο τέτοιος δρόμος της άνοιξε 11 χρόνια νωρίτερα, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Θεσσαλονίκης, όπου η Αλβανία αναφέρθηκε για πρώτη φορά ως «πιθανή» υποψήφια για την ΕΕ.