Προς τα κάτω αναπροσαρμόζουν, για μια ακόμη φορά, τις προβλέψεις τους για την πορεία της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας και την οικονομία της Ευρωζώνης ο ΟΟΣΑ και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), τονίζοντας στις σχετικές εκθέσεις τους, που δημοσιοποιήθηκαν αυτήν τη βδομάδα, ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης θα παραμείνουν εξαιρετικά χαμηλοί και το τελευταίο τρίμηνο του 2016, όπως επίσης και τη νέα χρονιά.

Πιο συγκεκριμένα, ο ΟΟΣΑ υπογραμμίζει ότι η παγκόσμια οικονομία θα αναπτυχθεί με πιο αργούς ρυθμούς σε σχέση με το 2015 και προειδοποιεί ότι η «παγίδα» των χαμηλών ρυθμών ανάπτυξης δείχνει να παγιώνεται, ενώ οι αρνητικές προβλέψεις επιδρούν και μειώνουν περαιτέρω το εμπόριο, τις επενδύσεις, την παραγωγή αλλά και το ύψος των μισθών.

Αντίστοιχα, η ΕΚΤ αναθεώρησε προς τα κάτω τις μακροοικονομικές της προβλέψεις σχετικά με τους ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης της Ευρωζώνης, εντοπίζοντας τους κινδύνους κυρίως στην κατάσταση της διεθνούς οικονομίας, η οποία επηρεάζεται τόσο από το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος, όσο και από την περαιτέρω επιβράδυνση η οποία αναμένεται στην Κίνα, αλλά και στις αναδυόμενες οικονομίες.

Ειδικότερα, ο ΟΟΣΑ κάνει τις εξής εκτιμήσεις:

Παγκόσμια οικονομία: 2016: 2,9% (έναντι πρόβλεψης 3% τον Ιούνη), 2017: 3,2% (από 3,3%)

Ευρωζώνη: 2016: 1,5% (από 1,6%), 2017: 1,4% (από 1,7%)

ΗΠΑ: 2016: 1,4% (από 1,8%), 2017: 2,1% (από 2,2%)

Ιαπωνία: 2016: 0,6% (από 0,7%), 2017: 0,7% (από 0,4%)

Βρετανία: 2016: 1,8% (από 1,7%), 2017: 1% (από 2%)

Κίνα: 2016: 6,5%, 2017: 6,2% (αμετάβλητα).

Να σημειωθεί επίσης η κριτική που ασκείται από τον ΟΟΣΑ στην πολιτική των χαμηλών επιτοκίων που ακολουθούν οι Κεντρικές Τράπεζες των πιο ανεπτυγμένων καπιταλιστικών οικονομιών, η οποία, όπως σημειώνει χαρακτηριστικά η έκθεση, «στρεβλώνει» τις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές και ενισχύει τους κινδύνους μιας απότομης πτώσης στα διεθνή χρηματιστήρια.

Στη δήλωσή της με αφορμή τη δημοσίευση της έκθεσης η επικεφαλής οικονομολόγος του ΟΟΣΑ, Κάθριν Λ. Μαν, σημείωσε πως η επιβράδυνση που καταγράφεται στις διεθνείς εμπορικές αγορές υπογραμμίζει τις ανησυχίες σχετικά με την «ευρωστία» της οικονομίας, αλλά και τις δυσκολίες για την έξοδο από την παγίδα της χαμηλής ανάπτυξης.

Για τη Βρετανία, ο ΟΟΣΑ στην έκθεσή του επισημαίνει ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης της οικονομίας επιβραδύνονται μετά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Παρά την ισχυρή, όπως λέει, παρέμβαση της Κεντρικής Τράπεζας της Αγγλίας, η οποία βοήθησε στη σταθεροποίηση των αγορών, η αβεβαιότητα παραμένει σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα και εντός αυτού του αβέβαιου περιβάλλοντος είναι επόμενο να γίνεται προσαρμογή των προβλέψεων επί το δυσμενέστερον.

Αβέβαιη παραμένει την ίδια στιγμή η ανάπτυξη στην Ιαπωνία, ενώ και η οικονομία της Κίνας θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει «προκλήσεις», καθώς γίνονται εσωτερικές αναπροσαρμογές και ενισχύεται ο τομέας των υπηρεσιών αλλά και η εγχώρια ζήτηση.

Σε εξαιρετικά δύσκολη θέση βρίσκεται η Βραζιλία, η οικονομία της οποίας αναμένεται να συρρικνωθεί φέτος κατά 3,3%.

Την ίδια ώρα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), παρότι στο οικονομικό δελτίο του Σεπτέμβρη εκφράζει «συγκρατημένη αισιοδοξία» ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα ενισχυθεί σταδιακά, επισημαίνει ότι αυτό θα γίνει άνισα, ενώ την ίδια στιγμή σημειώνει πως μια ενδεχόμενη σύσφιξη των χρηματοδοτικών συνθηκών και μια αύξηση της πολιτικής αβεβαιότητας θα μπορούσαν να επιδεινώσουν τις ισχύουσες μακροοικονομικές ανισορροπίες, πλήττοντας την εμπιστοσύνη και καταλήγοντας σε μια απροσδόκητα ισχυρή επιβράδυνση.

Προβληματισμός εκφράζεται σχετικά με τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, αφού, όπως αναφέρει, οι απαιτούμενες δράσεις για την επίλυση του διογκούμενου αυτού προβλήματος θα επιδράσουν αρνητικά στην οικονομική ανάπτυξη, έστω και βραχυπρόθεσμα.

Σε σχέση με το Brexit αναφέρεται πως μέχρι σήμερα έχει περιορισμένη επίδραση και καθώς αρκετοί αναλυτές αυξάνουν τις αρνητικές εκτιμήσεις στις οποίες είχαν από την αρχή προχωρήσει, η ΕΚΤ σημειώνει πως τα δύσκολα έρχονται. Οπως σημειώνεται χαρακτηριστικά, «οι οικονομικές επιπτώσεις της αποχώρησης από την ΕΕ θα μπορούσαν να είναι χειρότερες από ό,τι αναμενόταν, αυξάνοντας την αβεβαιότητα και επηρεάζοντας αρνητικά το εμπόριο, την επιχειρηματική εμπιστοσύνη και τις επενδύσεις».

Ταυτόχρονα, σε ό,τι αφορά τις δημοσιονομικές εξελίξεις στην Ευρωζώνη, η ΕΚΤ τονίζει ότι «οι χώρες με υψηλά επίπεδα χρέους θα χρειαστεί να καταβάλουν πρόσθετες προσπάθειες δημοσιονομικής προσαρμογής». Είναι σαφές ότι «φωτογραφίζουν» την «ανάγκη» εντονότερης κλιμάκωσης της αντιλαϊκής πολιτικής στην Ελλάδα και σε άλλα κράτη με υψηλά χρέη, επιβεβαιώνοντας ότι η αντιλαϊκή πολιτική είναι βαρέλι δίχως πάτο...

Εν προκειμένω, βλέπουν πρόσθετους κινδύνους, επισημαίνοντας ότι «οι εν λόγω χώρες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε τυχόν επανεμφάνιση αστάθειας στις χρηματοπιστωτικές αγορές ή εκ νέου αύξηση των επιτοκίων».

Ταυτόχρονα, τα κράτη της Ευρωζώνης, που «διαθέτουν δημοσιονομικά περιθώρια ελιγμών», καλούνται να τα αξιοποιήσουν, π.χ. επεκτείνοντας τις δημόσιες επενδύσεις.

Παράλληλα, σημειώνεται πως η μείωση της ανεργίας σε ολόκληρη την Ευρωζώνη επέδρασε θετικά στην ενίσχυση της εσωτερικής ζήτησης, παρά το γεγονός ότι το ύψος του ονομαστικού μισθού σε σχέση με το συνολικό διαθέσιμο εισόδημα έχει μειωθεί. Ωστόσο, οι νέες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται αφορούν στο μεγαλύτερο μέρος τους ημιαπασχόληση, τάση που ακολουθείται φυσικά και στη χώρα μας.

Ειδικότερα, καταγράφεται σταδιακή ενίσχυση της ημιαπασχόλησης ήδη από το 2008, όταν οι εργαζόμενοι αυτής της κατηγορίας αντιστοιχούσαν στο 19% του συνολικού εργατικού δυναμικού, για να φτάσουν το 21,7% το 2013 και το 22,2% το 2016. Επισημαίνεται επίσης πως η ενίσχυση των ελαστικών μορφών απασχόλησης σχετίζεται και με αλλαγές στο εσωτερικό των οικονομιών της Ευρωζώνης και την ενίσχυση του τομέα των υπηρεσιών. Στην έκθεση αναφέρεται ότι το ποσοστό της ημιαπασχόλησης στη βιομηχανία αντιστοιχεί στο 9% περίπου του συνόλου των εργαζομένων και μάλιστα κατά τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει σταθερή μείωση. Αντίθετα, στον τομέα των υπηρεσιών είναι αρκετά άνω του 20%.

Παράλληλα, και η έκθεση της ΕΚΤ, όπως και αυτή του ΟΟΣΑ, επισημαίνει την αρνητική επίδραση της διαρκούς επιβράδυνσης της κινεζικής οικονομίας. Ειδικότερα, η ΕΚΤ σημειώνει πως η αύξηση του ΑΕΠ της Κίνας μπαίνει σε σταθερή βάση, ωστόσο παραμένει εν πολλοίς εξαρτημένο από τις αποφάσεις της κυβέρνησης και την υποστήριξη που προσφέρει σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας, όπως οι υποδομές, αλλά και την επεκτατική νομισματική πολιτική που συνεχίζει να εφαρμόζει.

Ανησυχία εκφράζεται επίσης και για την πορεία των οικονομιών της Βραζιλίας και της Ρωσίας, για τις οποίες σημειώνεται ότι τόσο φέτος όσο και του χρόνου οι ρυθμοί ανάπτυξης θα έχουν αρνητικό πρόσημο.

Σε κάθε περίπτωση, όλοι οι ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί προχωρούν σε αλλεπάλληλες αρνητικές αναθεωρήσεις των προβλέψεών τους για τους ρυθμούς ανάπτυξης, οχτώ χρόνια μετά το ξέσπασμα της καπιταλιστικής κρίσης.

Τα βαθιά διαχειριστικά ζόρια μάλιστα επιβεβαιώνονται από το γεγονός ότι αυτές οι αρνητικές αναθεωρήσεις των προβλέψεων αφορούν σε όλα τα ισχυρά καπιταλιστικά κέντρα, πέρα και πάνω από τις όποιες «παραλλαγές» στο «μείγμα» διαχείρισης της κρίσης («παραλλαγές» που βέβαια είναι αναγκασμένες να υπακούν στους νόμους της καπιταλιστικής οικονομίας) και μετά από σειρά παρεμβάσεων στο πεδίο της νομισματικής πολιτικής και των επιτοκίων των Κεντρικών Τραπεζών...