Τεράστια ενίσχυση των κερδών τους σημείωσαν στη διάρκεια του 2015 οι 500 πιο κερδοφόρες εταιρείες στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία που παραθέτει πρόσφατη έρευνα της ICAP, στην οποία καταγράφεται αύξηση κερδών EBITDA (προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων) σε σχέση με το προηγούμενο έτος κατά 30,7%. Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι, ωστόσο, το στοιχείο ότι αυτή η κερδοφορία καταγράφεται παρά την υποχώρηση του συνολικού τζίρου των επιχειρήσεων. Είναι, επίσης, σημαντικό ως εξέλιξη αυτό που καταγράφεται στην έρευνα, η τεράστια συγκέντρωση αυτών των κερδών από μια χούφτα επιχειρήσεων. Ζήτημα που αναδεικνύει κατάκτηση μεγαλύτερων μεριδίων στην αγορά έναντι των ανταγωνιστών τους, αλλά και αύξηση της ανταγωνιστικότητάς τους. Η έρευνα, λοιπόν, καταγράφει ότι οι πέντε πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις κάθε κλάδου νέμονται τα κέρδη σε ποσοστό άνω του 38%, με πλέον χαρακτηριστική περίπτωση τον τουρισμό, όπου οι πέντε πιο κερδοφόρες εταιρείες απέκτησαν το 51,4% των κερδών.

Πιο συγκεκριμένα, από τη σύγκριση των βασικών οικονομικών μεγεθών των 500 εταιρειών σε σχέση με τα αντίστοιχα μεγέθη των ίδιων εταιρειών το 2014, προκύπτει μια εικόνα με κυριότερα χαρακτηριστικά:

-- Αύξηση των συνολικών κερδών EBITDA κατά 30,7% ανερχόμενα σε 10,8 δισ. από 8,257 δισ., ενώ τα συνολικά προ φόρου κέρδη τους σχεδόν διπλασιάστηκαν, φτάνοντας τα 5,418 δισ. από 2,733 δισ. και σε ποσοστό 98,2%.

-- Με βάση τα κέρδη προ φόρου (2015), από τις 500 εταιρείες της κατάταξης η μεγάλη πλειοψηφία, το 88,8%, ήταν κερδοφόρες, ποσοστό μεγαλύτερο σε σχέση με πέρσι.

-- Ο συνολικός κύκλος εργασιών των 500 επιχειρήσεων εμφάνισε το 2015 μικρή μόνο μείωση (-2,4%), αφού έφτασε στα 82,557 δισ. ευρώ από 84,545 δισ. ευρώ και τέλος.

-- Σε επίπεδο των ιδίων κεφαλαίων τους, οι 500 εταιρείες της κατάταξης εμφάνισαν τεράστια αύξηση το 2015, αφού από τα 2,3 εκατ. ευρώ εκτοξεύθηκαν στα 57,985 εκατ. ευρώ.

Τα στοιχεία της έρευνας προκύπτουν από τις 500 πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις στην Ελλάδα, καθώς και τους 200 πιο κερδοφόρους ομίλους εταιρειών, βάσει δημοσιευμένων ισολογισμών για τη χρήση του 2015, με κριτήριο τα κέρδη EBITDA, δηλαδή τα κέρδη της επιχείρησης πριν πληρώσουν φόρους, τόκους σε δάνειά τους, καθώς και τις αποσβέσεις επί των παγίων στοιχείων.

Παρά την υποχώρηση του συνολικού τζίρου, στην έρευνα καταγράφεται θεαματική βελτίωση της κερδοφορίας, ενώ ειδικότερα οι 500 πιο κερδοφόρες εταιρείες κάλυψαν με τον κύκλο εργασιών τους σχεδόν το 65% του συνολικού κύκλου εργασιών όλων των εταιρειών. Επίσης, η έρευνα δείχνει ότι τα συνολικά κέρδη προ φόρου έφτασαν τα 5,4 δισ., ενώ το τελικό καθαρό αποτέλεσμα του συνόλου των εταιρειών ήταν ζημιογόνο. Και αποδίδει τα αρνητικά αποτελέσματα αποκλειστικά στον τραπεζικό τομέα.

Αναφορικά με τη σύνθεση της ομάδας των 500 πιο κερδοφόρων ελληνικών εταιρειών, οι 136 εταιρείες της περσινής κατάταξης δεν περιλαμβάνονται στη νέα κατάταξη και αντικαθιστώνται από άλλες επιχειρήσεις, δείγμα των μεγάλων ανακατατάξεων που συντελούνται το τελευταίο διάστημα στο εγχώριο κεφάλαιο. Σημαντικό είναι, επίσης, το στοιχείο που καταγράφεται, ότι από τις 500 πιο κερδοφόρες εταιρείες, μόνο 67 εταιρείες είναι εισηγμένες στο ΧΑ, ενώ επισημαίνεται ότι 112 από τις εταιρείες της φετινής έρευνας παραμένουν στη λίστα των 500 πιο κερδοφόρων ανελλιπώς από το 2007 έως και το 2015, γεγονός που οδηγεί τους συντάκτες της έρευνας να τις χαρακτηρίζουν ως το «σκληρό πυρήνα» των πλέον κερδοφόρων εγχώριων επιχειρήσεων.

Αυτά τα ευρήματα επιβεβαιώνουν την επισήμανση για κατάκτηση μεγαλύτερων μεριδίων αγοράς από τις επιχειρήσεις με υψηλά κέρδη, άρα και αύξηση της ανταγωνιστικότητας.

Η κυβέρνηση, με αυτά τα αποτελέσματα, καλλιεργεί κλίμα ότι έρχεται ανάκαμψη. Πανηγυρίζει ότι η πολιτική της πιάνει τόπο και πράγματι αυτό αποδεικνύει η έρευνα. Μόνο που πιάνει τόπο για τις καπιταλιστικές επιχειρήσεις. Γιατί δεν μπορεί να εξηγηθεί διαφορετικά η μεγάλη κερδοφορία με πτώση του συνολικού τζίρου, αν δεν συνδυαστεί με πτώση της τιμής της εργατικής δύναμης, των μισθών δηλαδή (π.χ. επιχειρησιακές, ατομικές συμβάσεις), άλλων αντεργατικών αναδιαρθρώσεων όπως ελαστικές εργασιακές σχέσεις, μείωση εργατικού δυναμικού, ενοικιαζόμενους εργαζόμενους και βεβαίως εντατικοποίηση της δουλειάς. Στον κλάδο π.χ. του τουρισμού ή στον τομέα των «λοιπών υπηρεσιών», με βάση την κατάταξη της έρευνας, όλα αυτά είναι καθεστώς και συνθέτουν συνθήκες γαλέρας για τους εργαζόμενους.

Από άποψη πλήθους εταιρειών, οι βιομηχανικές επιχειρήσεις και οι επιχειρήσεις του τομέα «λοιπών υπηρεσιών» κυριαρχούν στη λίστα, με μερίδια 34% και 33% των εταιρειών της κατάταξης. Η συμμετοχή του τομέα «λοιπών υπηρεσιών» στην κερδοφορία είναι εντυπωσιακή, με μερίδιο 47,6% στα κέρδη EBITDA και μερίδιο 29,9% στα προ φόρου κέρδη, ενώ ήταν κορυφαίος και βάσει του κύκλου εργασιών (μερίδιο 35,6%).

Βεβαίως, στον τομέα «λοιπών υπηρεσιών» κατατάσσουν τις: ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΟΠΑΠ, COSMOTE και Διεθνή Αερολιμένα Αθήνας, αλλά με εξαίρεση των ΟΠΑΠ όλες οι άλλες εταιρείες ανήκουν στη Βιομηχανία.

Ο τομέας της Βιομηχανίας κατατάσσεται δεύτερος τόσο βάσει κερδοφορίας, καλύπτοντας μερίδια 22,8% στα κέρδη EBITDA και 24,6% στα προ φόρου κέρδη, όσο και βάσει κύκλου εργασιών (μερίδιο 32,4%).

Ο τομέας του Εμπορίου διατηρεί την τρίτη θέση βάσει κύκλου εργασιών, με μερίδιο 25,1%, ενώ τα μερίδιά του επί των κερδών είναι ελαφρά μειωμένα σε σχέση με την περσινή έκδοση.

Από τον τομέα των Τραπεζών - εταιρειών Factoring (Εταιρείες Πρακτορείας Επιχειρηματικών Απαιτήσεων), η μόνη συμμετοχή στην κατάταξη προέρχεται από την Τράπεζα της Ελλάδος, της οποίας η κερδοφορία ήταν δραστικά αυξημένη το 2015, με συνέπεια το μερίδιο του τομέα στα προ φόρου κέρδη να διαμορφωθεί σε 22,5%.

Στην έρευνα παρουσιάζεται και η συμμετοχή των 20 πρώτων εταιρειών της κατάταξης στα συνολικά μεγέθη, καθώς αυτές κάλυψαν τη χρονιά που εξετάζουμε το 50,2% των συνολικών κερδών EBITDA και το 39,2% του συνολικού τζίρου των 500 πιο κερδοφόρων εταιρειών. Στην κατάταξη αυτή, ως η πιο κερδοφόρα εταιρεία για το 2015 καταγράφεται η Τράπεζα Ελλάδος ΑΕ, η οποία παρουσιάζει μεγάλη αύξηση των κερδών EBITDA (+76%), καλύπτοντας επίσης το 95% των συνολικών τραπεζικών κερδών.

Στη 2η θέση βρίσκεται η ΔΕΗ ΑΕ, αλλά με μεγάλη υποχώρηση (-24,5%) των κερδών της, ενώ στην τρίτη θέση παραμένει ο ΟΤΕ ΑΕ. Την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν οι εταιρείες ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ (ΕΛΛΑΣ), Διυλιστήρια Κορίνθου ΑΕ και η COSMOTE ΑΕ.

Ως οι πλέον κερδοφόροι βιομηχανικοί κλάδοι καταγράφονται οι κλάδοι πετρελαίου και άνθρακα, διατροφής, φαρμάκου - καλλυντικών - απορρυπαντικών και μεταλλικών προϊόντων και προϊόντα κατασκευών.

Εκτός όσων σχολιάσαμε πιο πάνω για το πώς η πολιτική της κυβέρνησης ενισχύει τα κέρδη, ένα επίσης συμπέρασμα που βγαίνει από την έρευνα είναι οι τάσεις ενίσχυσης της συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης στην εγχώρια οικονομία και που θα ενισχυθούν περαιτέρω. Είναι αντικειμενική εξέλιξη, που επιταχύνεται σε συνθήκες καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, αφού οι μικρότερες σε μέγεθος κεφαλαίου επιχειρήσεις δεν μπορούν να λειτουργήσουν σε συνθήκες κρίσης και δραστικής μείωσης τζίρου και κερδών, δεν αντέχουν στον ανταγωνισμό που γίνεται σκληρότερος, γίνονται ζημιογόνες και είτε εξαγοράζονται από μεγαλύτερες, είτε καταστρέφονται και τα μερίδιά τους στην αγορά τα κατακτούν οι μεγαλύτερες. Βεβαίως, η συγκέντρωση και συγκεντροποίηση συνοδεύεται συνήθως από αναδιάρθρωση της οργάνωσης της παραγωγής, που επιφέρει μείωση εργατικού δυναμικού, μείωση μισθών, ελαστικές εργασιακές σχέσεις κ.λπ.

Επίσης, απόλυτα ασφαλές είναι το συμπέρασμα ότι στις σημερινές συνθήκες, που οι εργαζόμενοι, οι συνταξιούχοι, η συντριπτική πλειοψηφία του λαού και της νεολαίας βιώνουν χρόνο με το χρόνο την επιδείνωση στους όρους διαβίωσης, μια χούφτα μονοπωλιακοί όμιλοι αποκομίζουν αμύθητα κέρδη, με προοπτικές να τα ενισχύσουν ακόμη περισσότερο τα χρόνια που έρχονται.