Copyright 2016 The Associated

Το ρωσικό αεροπλανοφόρο«Κουζνέτσοφ» έφτασε στη Μεσόγειο πριν από δύο βδομάδες. Η υπερσυγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων είναι ενδεικτική των αντιλαϊκών σχεδιασμών

Μετά τις πρόσφατες προεδρικές εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, πολλαπλασιάστηκαν αναλύσεις για τις επιχειρηματικές και γεωπολιτικές επιδιώξεις στην περιοχή, με δεδομένο ότι αυτή θα συνεχίσει να έχει κρίσιμη σημασία για τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό. Ηταν χαρακτηριστικός ο ερχομός Ομπάμα στην Ελλάδα, πέρα από τις προεκτάσεις που αφορούσαν ευρύτερους ανταγωνισμούς για το μείγμα διαχείρισης της κρίσης και συνολικότερες κόντρες στο πλαίσιο ανακατατάξεων στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα.

Ηδη, τα αστικά επιτελεία και της χώρας μας «ζεσταίνουν μηχανές» για να μη μείνουν εκτός σε νέες κολιγιές που πιθανώς διερευνηθούν. Είναι ενδεικτικός ο ενθουσιασμός με τον οποίο υποδέχτηκαν την επικράτηση Τραμπ κυβερνητικά στελέχη, με πρώτο και καλύτερο τον υπουργό Αμυνας, Πάνο Καμμένο, που έφτασε να υποστηρίζει (από το βήμα του συνεδρίου του κόμματός του) ότι «η εκλογή Τραμπ έχει να κάνει με το τέλος της πολιτικής της νέας τάξης πραγμάτων». Μάλιστα, στις αρχές της περασμένης βδομάδας ο Καμμένος έκανε νέα αναφορά στο σχήμα της «Μεσογειακής Ενωσης», όταν διαμηνύοντας την ετοιμότητα της χώρας να εμπλακεί βαθύτερα στους σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ, υπογράμμισε: «Η Ελλάδα είναι ο πόλος σταθερότητας της νέας Μεσογειακής Ενωσης, η οποία τώρα γεννιέται».

Στη «Μεσογειακή Ενωση» ο Καμμένος είχε αναφερθεί και τον περασμένο Ιούλη, όταν μετά από συνάντησή του με τον Λιβανέζο ομόλογό του, Σαμίρ Μοκμπέλ, είχε πει: «Εχει γίνει, πλέον, κοινή πεποίθηση ότι οι συνθήκες ασφάλειας που έχουν διαμορφωθεί στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και γενικότερα, δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν μεμονωμένα. Χρειάζεται συλλογική προσπάθεια σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο». Και πρόσθεσε: «Αρχίζει να γεννιέται η Μεσογειακή Ενωση και μέρος της Μεσογειακής Ενωσης, εκτός από την Ελλάδα, την Κύπρο, την Αίγυπτο, την Ιορδανία, δεν μπορεί να μην είναι και ο Λίβανος».

Αλλωστε, τις προοπτικές που ανοίγουν για τα μονοπώλια οι διάφορες εναλλακτικές συνεργασίες τις ανιχνεύουν και τα «τρίγωνα» και «τετράγωνα» συνεργασιών στα οποία συμμετέχει και η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια (π.χ. με Κύπρο - Ισραήλ, με Κύπρο - Αίγυπτο κ.τ.λ.). Τους δρόμους που τέτοια σχήματα μπορεί να ανοίξουν και ευρύτερα, είναι λογικό να τους μελετούν και ισχυρά ιμπεριαλιστικά κέντρα, ειδικά σε περίοδο δυσκολιών για την ανάκαμψη της καπιταλιστικής κερδοφορίας. Τις τελευταίες μέρες υπήρξαν δημοσιεύματα που εμφανίζουν συνεργάτες του νεοεκλεγέντος Προέδρου των ΗΠΑ, Ντ. Τραμπ, να έχουν ασχοληθεί στοχευμένα με την Ανατολική Μεσόγειο και να έχουν κατά καιρούς επιχειρηματολογήσει πάνω σε διάφορες προεκτάσεις που μπορεί να έχουν τέτοιες συνεργασίες. Για παράδειγμα, ένας από τους συμβούλους του Τραμπ σε θέματα ενεργειακής πολιτικής, ο Ελληνοαμερικανός Τζορτζ Παπαδόπουλος, εμφανίζεται να υποστηρίζει μια στενότερη συνεργασία ανάμεσα σε κράτη της Μεσογείου, για την οποία μάλιστα φέρεται να συζήτησε σε απανωτά ταξίδια που έκανε το καλοκαίρι σε Αθήνα, Τελ Αβίβ κ.α.

Βεβαίως, τα επιτελεία υποψήφιων Προέδρων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, όπως οι ΗΠΑ, είναι λογικό να ασχολούνται με τις ισορροπίες σε όλες τις περιοχές του πλανήτη, ειδικά όσες έχουν κρίσιμη γεωστρατηγική θέση. Τέτοια είναι και η Ανατολική Μεσόγειος, που σήμερα έχει ειδικό βάρος εξαιτίας του συνεχιζόμενου πολέμου σε Συρία - Ιράκ, πιθανών νέων εξελίξεων σε Β. Αφρική και Μέση Ανατολή, γενικά λόγω της θέσης της, ως σταυροδρόμι τριών ηπείρων.

Ενδεικτικές του ενδιαφέροντος των ΗΠΑ για την περιοχή είναι μελέτες «δεξαμενών σκέψης» και ινστιτούτων, όπως το «Hudson Institute» («Ινστιτούτο Χάντσον»), που ασχολείται συστηματικά με τη «γειτονιά» μας και φλέγοντα θέματα, όπως το Κυπριακό.

Παλιότερη έκθεση του Ινστιτούτου (2014), με τίτλο «Ενέργεια: Η στρατηγική ευκαιρία της Δύσης στην Ανατολική Μεσόγειο», κατέληγε σε επισημάνσεις για την ανάγκη: Επανεγκατάστασης μιας «ρωμαλέας ναυτικής παρουσίας» των ΗΠΑ στην περιοχή. Χαλάρωσης του εμπάργκο όπλων προς την Κύπρο (σ.σ. για την οποία το αμερικανικό Κογκρέσο πήρε σχετική απόφαση το Νοέμβρη του 2015). Ενταξης της Κύπρου στο «Συνεταιρισμό για την Ειρήνη» του ΝΑΤΟ.

Το Ινστιτούτο επανήλθε στη «γειτονιά» μας την αμέσως επόμενη χρονιά (2015), με άλλη έκθεση, που έφερε τον τίτλο: «Η πολιτική των ΗΠΑ και η στρατηγική σχέση Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ: Μετατοπίσεις ισχύος στην Ανατολική Μεσόγειο». Σε αυτή, μεταξύ άλλων, παρουσιάζονταν εκτιμήσεις επιστημονικών επιτελείων της αμερικανικής κυβέρνησης (U.S. Geological Survey), σύμφωνα με τις οποίες τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο θα μπορούσαν να αποδειχθούν εξαιρετικά σημαντικά. Συγκεκριμένα, η έκθεση μιλά για 3,4 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και 345 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια (κ.π.) φυσικού αερίου. Με βάση τις εκτιμήσεις για τις ενεργειακές ανάγκες της Ευρώπης (σύμφωνα με την έκθεση, το 2013 κατανάλωσε, ως σύνολο, 19 τρισ. κ.π.) και με βάση εκτιμήσεις ότι η κυπριακή ΑΟΖ μπορεί να περιέχει μέχρι και 60 τρισ. κ.π. «αν αυτό αποδειχθεί αληθές, όχι απλά η Κύπρος θα μετατραπεί στη μεγαλύτερη ενιαία ενεργειακή πηγή της Ευρώπης, αλλά αθροιστικά, τα συνολικά αποθέματα Κύπρου και Ισραήλ θα ήταν τα 15α μεγαλύτερα αποθέματα αερίου στον κόσμο...». Αυτά βεβαίως υποστήριζε η συγκεκριμένη έκθεση του εν λόγω Ινστιτούτου. Το τι ακριβώς ισχύει και το τι θα γίνει τελικά είναι μια άλλη ιστορία.

Η ίδια έκθεση χαρακτήριζε «μοντέλο επιτυχημένης περιφερειακής συνεργασίας» τη «στρατηγική εταιρική σχέση» Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, ενώ όσον αφορά το πώς η Ουάσιγκτον μπορεί να αξιοποιήσει αυτό το «τρίγωνο» συνεργασίας εκτιμούσε: «Οι στενότερες σχέσεις των ΗΠΑ με τις τρεις αυτές χώρες στον τομέα της ασφάλειας θα επιτρέψουν στις ΗΠΑ να αντιμετωπίσουν καλύτερα σύγχρονες παγκόσμιες προκλήσεις, όπως η τρομοκρατία, η ενεργειακή ασφάλεια και η σταθερότητα, που κινδυνεύουν όλο και περισσότερο καθώς η ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο γίνεται όλο και πιο προβληματική...».

Ενώ σε άλλο σημείο αναφερόταν: «Το Ινστιτούτο πιστεύει ότι η παγκόσμια ασφάλεια, ευημερία και ελευθερία απαιτεί ισχυρή, συγκεκριμένη και στρατηγική παρέμβαση των ΗΠΑ, ως ηγετικής δύναμης στην "καρδιά" του σθεναρού δικτύου των συμμάχων (τους). Η σταθερότητα στη νότια εσωτερική θαλάσσια πλευρά του (σ.σ. δικτύου αυτού των συμμάχων τους) απαιτεί οι ΗΠΑ να αναλάβουν ξανά έναν ηγετικό ρόλο στη Μεσόγειο που χάθηκε σε μεγάλο βαθμό στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου (...) Οι σύμμαχοι και φίλοι της Αμερικής, Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ, προσφέρουν στην Ευρώπη δύο νέες και ανταγωνιστικές εναλλακτικές ενεργειακών διαδρόμων και αποθεμάτων, που απομακρύνονται σε μεγάλο βαθμό από την πολιτικο-θεολογική θύελλα της Μέσης Ανατολής, όπως και από την απευθείας επιρροή της Ρωσίας...».

Βεβαίως, χρειάζεται προσοχή στην παρακολούθηση αναλύσεων και εκθέσεων που αστικά επιτελεία μπορεί να αξιοποιούν για την προώθηση συμφερόντων συγκεκριμένων μερίδων των μονοπωλίων. Οπως, επίσης, χρειάζεται μεγάλη προσοχή, να μη βγαίνουν απόλυτα ή μονόπλευρα συμπεράσματα, που αποσπούν τις εξελίξεις από το συγκεκριμένο χαρακτήρα των διακρατικών σχέσεων, τη μεγάλη αλληλεξάρτηση των καπιταλιστικών οικονομιών, το βάθεμα των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων στο φόντο της κρίσης, τη μεγάλη ανισομετρία και αναρχία στην καπιταλιστική ανάπτυξη, που περικλείει σταθερά το σπόρο νέων σφοδρότερων αναμετρήσεων ακόμα και μεταξύ «εταίρων», όπως και το «σπόρο» πιθανών ανακατατάξεων σε συμμαχίες ή κόντρες.

Τα επισημαίνουμε αυτά γιατί, παρακολουθώντας δηλώσεις συνεργατών του Τραμπ, πολλοί βιάστηκαν να μιλήσουν με απόλυτο τρόπο π.χ. για το μέλλον των σχέσεων ΗΠΑ - Τουρκίας, που ομολογουμένως περνούν μια «δύσκολη» περίοδο.

Για μας τους κομμουνιστές, είναι καθήκον να παρακολουθούμε διεργασίες και αντιθέσεις μεταξύ των ιμπεριαλιστών, ώστε να συμβάλλουμε πρωτοπόρα στην επιστημονική, μαρξιστική - λενινιστική ανάλυση των εξελίξεων, στη διαφώτιση των εργατικών - λαϊκών στρωμάτων, στην αποκάλυψη και απόκρουση των επικίνδυνων και αιματηρών σχεδίων που ήδη προχωρούν στην ευρύτερη γειτονιά μας.

Από αυτήν την πλευρά έχει σημασία να καταγράφουμε και το σχεδιασμό των ΗΠΑ στην περιοχή μας, τα βήματα και τις εναλλακτικές που μελετούν στο πλαίσιο της «μεγάλης εικόνας», δηλαδή της ευρύτερης αναμέτρησης για τη θέση τους στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα, που φυσικά έχει υποστεί σημαντικές διαφοροποιήσεις τις τελευταίες δεκαετίες. Και όλα δείχνουν ότι έπεται συνέχεια.

Σε αυτήν τη βάση, έχει ενδιαφέρον να καταγράψουμε επισημάνσεις συνεργατών του Τραμπ για το πώς θα χρειαζόταν η Ουάσιγκτον να προσαρμόσει τις διεθνείς της σχέσεις, για να «φρενάρει» και κινήσεις των αντιπάλων της. Σημείωνε λοιπόν ο Τζορτζ Παπαδόπουλος (που, σημειωτέον, έχει υπάρξει συνεργάτης του Ινστιτούτου «Hudson») μόλις στα τέλη του περασμένου Σεπτέμβρη στο πρακτορείο «Ιντερφάξ»: «Οι κυρώσεις (σ.σ. προς τη Ρωσία) δεν κατάφεραν τίποτα παραπάνω από το να στρέψουν τη Ρωσία προς την Κίνα ως βασική αγορά για τα ρωσικά αγαθά, τις υπηρεσίες και την Ενέργεια». Ενώ, αναδεικνύοντας και το ρόλο που έχει η «γειτονιά» μας, ως σημαντικό πεδίο διασταύρωσης αντίπαλων «πυρών», συνέχιζε: «Δε λειτουργεί προς το συμφέρον της Δύσης Ρωσία και Κίνα να συναντηθούν σε μια γεωπολιτική συμμαχία που μπορεί να έχει απρόβλεπτες συνέπειες για τα συμφέροντα των ΗΠΑ στη Νότια Κινεζική Θάλασσα, στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Θεωρώ ότι και οι ΗΠΑ και η Ρωσία θα έπρεπε να θεωρήσουν την Κίνα ως μια αναδυόμενη υπερδύναμη - απειλή που θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τα επόμενα πενήντα χρόνια».

Ολα τα παραπάνω βεβαιώνουν την κρίσιμη σημασία που αποκτά η οργάνωση του αντιιμπεριαλιστικού - αντικαπιταλιστικού αγώνα του λαού μας, για την οποία το Κόμμα μας έχει μεγάλη ευθύνη, αλλά και κρίσιμα όπλα για την επιτυχία του: Την πολύχρονη Ιστορία του και τη δοκιμασμένη επιστημονική κοσμοθεωρία του.