Η ...προτίμηση της ΕΚΤ και των άλλων «θεσμών» του κουαρτέτου προς τις επιχειρησιακές συμβάσεις, έναντι των κλαδικών, δεν προέκυψε ξαφνικά. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, θυμίζουμε ότι από τον Ιούνη του 2016, το «άτυπο διαπραγματευτικό πλαίσιο των θεσμών για τη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας», που κατατέθηκε στο Γιούρογκρουπ (Background Note, Select Labor Market reforms in Greece: Rationale and Future Considerations, Ιούνιος 2016) και περιλαμβάνει τις βασικές θέσεις των «θεσμών» για τη μεταρρύθμιση στα Εργασιακά, μεταξύ άλλων σημειώνει:

«Οι θεσμοί υποστηρίζουν την επέκταση του πεδίου των επιχειρησιακών συμβάσεων (μισθοί και απασχόληση), διότι βοηθούν τις επιχειρήσεις να προσαρμοστούν σε περιόδους οικονομικής δυσχέρειας ή προσαρμογής. Η μεταρρύθμιση των συλλογικών διαπραγματεύσεων συμβάλλει, σύμφωνα με τους θεσμούς, στην ευελιξία των επιχειρήσεων προκειμένου να προσαρμόσουν το εργασιακό κόστος μέσω των τιμών και όχι μέσω των απολύσεων».

Είναι κι αυτό μια ατράνταχτη απόδειξη για το πόσο αντεργατικό είναι το «ευρωπαϊκό κοινωνικό κεκτημένο» που επικαλείται η κυβέρνηση, για να θολώσει τα νερά ως προς τις δικές της προθέσεις και της ΕΕ αναφορικά με τη διαπραγμάτευση στα Εργασιακά.

Θυμίζουμε, επίσης, ότι την ίδια θέση διατύπωνε και ο ΣΕΒ στο υπόμνημά του προς την «Επιτροπή των ειδικών» για τα Εργασιακά. Εκεί τασσόταν αναφανδόν υπέρ των επιχειρησιακών συμβάσεων, για τις οποίες σημείωνε: «Η χώρα πρέπει με οριστικό τρόπο να ενταχθεί στη λογική ότι υπερισχύουν εκείνες οι συμβάσεις που είναι πλησιέστερα στο χώρο εργασίας στον οποίο αφορούν. Με άλλα λόγια, οι επιχειρησιακές συμβάσεις πρέπει σε κάθε περίπτωση να κατισχύουν, καθεστώς που υφίσταται τώρα».

Βέβαια, η πραγματικότητα που διαμορφώθηκε στη χώρα μας μετά την ΠΥΣ του 2012, ήδη ξεπερνά τις κατευθύνσεις που δίνουν τα ευρωενωσιακά όργανα. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας για το 2015, οι επιχειρησιακές συμβάσεις ήταν ο κυρίαρχος τύπος σύμβασης μισθωτών, καθώς αποτελούν το 94% των συμβάσεων που συνήφθησαν μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών. Συγκεκριμένα, σε σύνολο 282 συμβάσεων, οι 263 συμβάσεις είναι επιχειρησιακές, μόλις 12 εθνικές κλαδικές ή ομοιοεπαγγελματικές και 7 τοπικές ομοιοεπαγγελματικές.

Σημειώνεται, επίσης, ότι μετά το «μπουμ» των επιχειρησιακών συμβάσεων που έγινε το 2012 - συνήφθησαν 976 επιχειρησιακές συμβάσεις - χρονιά υπογραφής της αντεργατικής Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου (ΠΥΣ αρ. 6) για τις συμβάσεις και τους κατώτερους μισθούς, σταδιακά παρατηρείται μια μείωση και των επιχειρησιακών συμβάσεων.

Η αποκλιμάκωση αυτή επιβεβαιώνει ότι ένα όλο και πιο μεγάλο μέρος των μισθωτών αμείβεται πλέον με τα κατώτερα μισθολογικά όρια (586 και 511 ευρώ μεικτά) που καθορίστηκαν μονομερώς από την κυβέρνηση με την ΠΥΣ. Ως εκ τούτου, οι εργοδότες αποφεύγουν να υπογράψουν ακόμα και οποιαδήποτε επιχειρησιακή σύμβαση που να προβλέπει αμοιβές και παροχές πάνω από αυτά που προβλέπονται στην κατάπτυστη ΕΓΣΣΕ.

Η επικράτηση των επιχειρησιακών συμβάσεων και η γενίκευση των ατομικών οδήγησε σε μια τεράστια μείωση των μισθών στους εργαζόμενους. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΚΑ για τους μισθούς του ιδιωτικού τομέα τον Απρίλη του 2016, προκύπτει πως ο μέσος μισθός διαμορφώθηκε μόλις στα 955,55 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου και του φόρου).

Ειδικότερα, ο μέσος μισθός για τη μερική απασχόληση είναι μόλις 396,67 ευρώ. Σημειώνουμε ότι η μερική απασχόληση το συγκεκριμένο μήνα έφτασε το 28,9% του συνόλου των μισθωτών. Αντίστοιχα, για όσους εργάζονται ακόμα με πλήρη απασχόληση, ο μέσος μισθός τον Απρίλη του 2016 ήταν στα 1.181 ευρώ (στο ποσό περιλαμβάνεται και ο φόρος), όταν τον ίδιο μήνα του 2012 ήταν 1.401 ευρώ. Δηλαδή, μέσα στην τετραετία 2012 - 2016, οι μέσες αποδοχές ακόμα και αυτών που εργάζονταν με πλήρη απασχόληση, μειώθηκαν περαιτέρω κατά 14,85%.

Η μείωση των μισθών συνδέεται άμεσα με τη γενίκευση των επιχειρησιακών, αλλά και των ατομικών συμβάσεων. Είναι ενδεικτικό πως η αύξηση των επιχειρησιακών είναι αντιστρόφως ανάλογη της πορείας των μισθών. Ετσι, δεκαπλασιάστηκαν σχεδόν οι επιχειρησιακές συμβάσεις των «ενώσεων προσώπων», από 130 το 2012 στις 1.300 σήμερα, με το 80% να οδηγούν σε μεγάλες μειώσεις μισθών.

Επίσης, ο μέσος μισθός στο σύνολο της οικονομίας την πενταετία 2009 - 2014 μειώθηκε κατά 26,3%! Ειδικότερα, στο Δημόσιο μειώθηκε κατά 26%, στις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας (πρώην ΔΕΚΟ) κατά 35,4%, στις τράπεζες κατά 30%, στον ιδιωτικό τομέα (χωρίς τις τράπεζες) κατά 27,4%, ενώ ο κατώτερος μισθός, με κυβερνητική απόφαση, μειώθηκε μεσοσταθμικά κατά 24,8%. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα της επίθεσης στις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, οι οποίες πλέον καλύπτουν μόλις το 10% των μισθωτών, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία ουσιαστικά έχει οδηγηθεί σε ατομικές συμβάσεις.